کسانی که می‌خواهند وزن کم کنند، به دنبال دریافت رایگان رژیم آنلاین هستند. آن‌ها به سایت‌های ایرانی و خارجی مراجعه می‌کنند و رژیم آنلاین دانلود می‌کنند و امید دارند که از این رژیم آماده، نتایج مطلوبی بگیرند.
در مواردی ممکن است یک رژیم آنلاین خیلی هم خوب عمل کند. اما این موضوع حالت تصادفی دارد. یعنی به صورت شانسی، یک رژیم آنلاین با وضعیت بدنی فرد همخوانی داشته و خوب کار می‌کند.
اما به سختی می‌شود این قاعده را به تمام رژیم‌ها برای همه افراد تعمیم داد. در اینجا به دلایل ناکامی یک رژیم آنلاین و ویژگی‌های یک برنامه غذایی خوب اشاره می‌کنیم.
1- رژیم آنلاین با کسری کالری
اگر یک رژیم طراحی کنیم که در آن به اندازه کافی کالری وجود ندارد، مستقل از سالم بودن یا نبودن غذا، فرد وزن کم می‌کند.
حتی شما می‌توانید با غذاهایی ناسالمی مثل سیب‌زمینی سرخ‌کرده و همبرگر، کسری کالری ایجاد کنید.
حالا تصور کنید که به این رژیم ناسالم (که کم‌تر از نیاز روزانه کالری دارد) مقدار زیادی فیبر هم بیفزاییم. فرد احساس سیری می‌کند و وزنش هم پایین می‌آید. اما آیا این کار بی‌خطر است؟
شما می‌توانید با غذاهایی ناسالمی مثل سیب‌زمینی سرخ‌کرده و همبرگر، کسری کالری ایجاد کنید.
از آنجایی که این رژیم آنلاین به اندازه کافی مواد غذایی مورد نیاز بدن را ندارد، فرد پس از مدتی دچار سوتغذیه می‌شود. بدن او ممکن است دچار کمبود ویتامین و مواد معدنی بشود و به خاطر این کمبود مشکلاتی جدی و برگشت ناپذیر به‌وجود بیاید.
مهم است که رژیم غذایی از مواد ضروری تشکیل شود و نیاز فردی بدن را هم در نظر بگیرد. موردی که در رژیم آنلاین وجود ندارد.
2- رژیم آنلاین بدون بررسی بدنی فرد
رژیم آنلاین در بهترین حالت وزن و قد افراد را می‌پرسد. با این وزن و قد قرار است BMI افراد محاسبه شود و سیستم (بدون بررسی متخصص) تشخیص دهد که فرد می‌خواهد وزن کم کند یا وزن خود را بالا ببرد.
بعد از آن با توجه به وزن فرد، میزان کالری محاسبه شده و با ایجاد کسری یا مازاد کالری، اضافه یا کاهش وزن ایجاد می‌شود.
این کار یک ایراد بزرگ دارد. ورزشکاری را تصور کنید که اندامی عضلانی دارد. از آنجایی که عضلات او سنگین‌تر از بافت چربی هستند، سیستم تشخیص می‌دهد که فرد باید وزن کم کند. به دلیل پایین بودن تراکم چربی، کسری کالری باعث می‌شود او عضله از دست بدهد. برعکس این شرایط برای فردی لاغر با درصد چربی بالا هم وجود دارد.
علاوه‌بر وزن و قد، متخصص باید اطلاعات بیشتری مثل دور مچ، سایز سینه و باسن و سابقه بیماری فرد را در اختیار داشته باشد تا بتواند یک رژیم کامل پیشنهاد کند.
3- رژیم آنلاین از روی فرمول
همیشه رژیم آنلاین از غذاهایی با کالری کم تشکیل نمی‌شود. در مواردی رژیم‌های معروفی وجود دارد که به دلایلی خاص باعث کاهش یا افزایش وزن می‌شوند.
در این حالت یک سایت یا موسسه، به توصیه یک رژیم آنلاین می‌پردازد که در آن حجم و زمانبندی مصرف غذا مشخص نیست. بلکه الگویی برای انتخاب مواد اولیه پیشنهاد شده است.
مثلا ممکن است یک رژیم آنلاین به تبلیغ رژیم گیاه‌خواری، رژیم عصرسنگی یا رژیم مدیترانه‌ای بپردازد.
توجه کنید که با هر فرمولی که مواد غذایی را انتخاب کنید، می‌توانید پرخوری کنید و چاق شوید یا کم‌تر بخورید و وزن از دست بدهید.
همین موضوع ریشه مشکل اصلی این فرمول‌ها هستند. فرد می‌داند باید چه بخورد، اما نمی‌داند چقدر و چه‌وقت؟ برای همین در بلندمدت متوجه می‌شود که تنها وقت و انرژی خود را هدر داده بدون آن که به هدف مطلوب خود برسد.
این رژیم‌های آنلاین تفاوت‌های فردی را نادیده می‌گیرند و فرض می‌کنند الگویی غذایی وجود دارد که برای همه مردم جهان با هر وضعیتی که باشند، خوب و مفید است.
4- رژیم‌های عجیب و غریب
در بین مواردی که در اینترنت وجود دارد، برخی رژیم‌ها خیلی عجیب به نظر می‌رسند.
مثلا یک سایت پیشنهاد می‌کند که مواد غذایی در آب پخته شوند و فرد تنها با مصرف آب گوشت و سبزیجات (و دور ریختن ماده جامد) تغذیه کند. این رژیم مشکلات زیادی را برای سلامتی به وجود خواهد آورد.
یک سایت دیگر رژیم آنلاین تخم‌مرغ را پیشنهاد می‌کند. یعنی فرد فقط تخم‌مرغ و سبزیجات بخورد. نه هیچ چیز دیگر. تصور عمومی این است که تخم‌مرغ به‌خاطر پروتئین بالا باعث سیری زودهنگام و گرسنگی دیرهنگام می‌شود. این حرف نادرست نیست اما بدن به خوراکی‌های دیگر هم نیاز دارد.
مشکل اصلی این رژیم آنلاین عجیب این است که در بلندمدت شما قادر نخواهید بود از همین الگوی غذایی پیروی کنید. خیلی زود خسته خواهید شد و با بازگشت به الگوی غذایی قبلی، دوباره وزنتان به عدد سابق باز خواهد گشت.
5- رژیم آنلاین گران
برخی رژیم‌های آنلاین در سایت‌های خارجی به این دلیل برای ما ایرانی‌ها قابل اجرا نیستند که از مواد غذایی گران تشکیل می‌شوند. مثلا ماهی سالمون در اروپا، میگو در شرق آسیا، کرن‌بری در روسیه و بلوبری در آمریکا خوراکی‌های گرانی نیستند. اما برای ایرانی‌ها تهیه این خوراکی‌ها بسیار هزینه بر است.
کسی تردید ندارد که یک بشقاب سالمون اقیانوسی با یک آواکادوی تازه و کمی سبزیجات فرانسوی، غذایی خوشمزه و سالم است. اما کم‌تر کسی می‌تواند از عهده مخارج این نوع تغذیه بر بیاید.
نکته جالب اینجا است که در بین غذاها و خوراکی‌های ایرانی، موارد سالم و مغذی وجود دارد که در ایران ارزان باشد. اما این که بدانیم چطور خوراکی‌های گران غربی را به مواد اولیه مرسوم ایرانی تبدیل کنیم، به دانش تغذیه نیاز خواهیم داشت.
برای همین یک سایت خارجی حتی اگر رژیم آنلاین دقیق و حساب‌شده ارائه کند، باز هم برای مصرف‌کننده ایرانی فایده چندانی نخواهد داشت. بهتر است ما بدانیم که چطور قورمه‌سبزی و عدس‌پلو بخوریم اما سالم بمانیم.
6- اطلاعیه‌های جوامع علمی
یک رژیم آنلاین ممکن است شامل برنامه غذایی نباشد. یعنی در این رژیم مشخص نشده باشد که شما از کدام غذا، چقدر بخورید. بلکه مجامع علمی و دانشگاهی توصیه‌هایی برای تغذیه بهتر ارائه کرده باشند.
این برنامه‌ها توصیه می‌کنند که میوه‌هایی با رنگ‌ها متنوع و سبزیجات با برگ‌های تیره بخورید. مرغ و ماهی را به گوشت قرمز ترجیح دهید از شکر و فست‌فود بپرهیزید. آرد تصفیه شده نخورید و از مصرف سیب‌زمینی سرخ‌کرده دوری کنید.
این رژیم آنلاین شامل توصیه‌هایی کلی و مفید است. اما با استفاده از این منابع معتبر نمی‌توانید وزن کم کنید، وزن خود را بالا ببرید، چربی بسوزانید و عضله بسازید. تنها قادر خواهید بود رژیم غذایی خود را کمی سالم‌تر کنید.
بهره‌مندی از این اطلاعات خوب است. ولی دقت کنید که این توصیه‌ها به یک رژیم غذایی سالم برای کاهش وزن منجر نمی‌شوند. برای مثال راهکارهای کاهش وزن را در نظر بگیرید. اگر یک رژیم سالم داشته باشید، این راهکارها به شما کمک می‌کنند که زودتر و سالم‌تر به نتیجه برسید. اما به تنهایی شما را لاغر نمی‌کنند.
7- رژیم‌های کوتاه مدت
یک رژیم آنلاین ممکن است در کوتاه مدت نتیجه خیلی خوبی بدهد. مثلا شاید با حذف کامل یک گروه غذایی (کربوهیدرات یا چربی) و اضافه کردن پروتئین بتوانید در مدتی کوتاه نتیجه بگیرید. اما مشکل اینجا است که با این رژیم نمی‌توانید مدت زیادی سر کنید.
اول از همه، افزایش پروتئین مصرفی، غذا را گران می‌کند. شما باید با حجم زیادی مرغ و گوشت خود را سیر کنید و همین موضوع هزینه تغذیه شما را بالا می‌برد. پرداخت حق ویزیت متخصص برای گرفتن یک رژیم تخصصی، بسیار ارزان‌تر از خریدن این حجم پروتئین تمام می‌شود.
در ثانی پس از مدتی از نخوردن یک گروه غذایی مثل نان یا برنج خسته می‌شوید. به شدت هوس نان می‌کنید و بوی نان تازه شما را برای شکستن رژیم وسوسه می‌کند.
علاوه بر آن رژیم‌هایی وجود دارند که نمی‌توانند عادت غذایی شما را برای همیشه تغییر دهند. مثلا وقتی یک رژیم آنلاین به شما پیشنهاد می‌کند که برای شام یک لیوان شیر و یک بیسکویت بخورید، شاید با ایجاد کسری کالری وزنتان پایین بیاید، اما این شام مختصر نمی‌تواند نیاز شما به مواد غذایی را رفع کند.
8- رژیم‌های اکستریم
در بین رژیم‌های آنلاین مواردی بسیار سختگیرانه وجود دارند. مثلا یک رژیم آنلاین شما را به خوردن تنها یک وعده غذا در روز، یا پنج روز غذا خوردن در هفته (رژیم 5-2) دعوت می‌کند.
استدلال این است که یک فرد در یک وعده غذایی قادر نیست مقدار زیادی غذا بخورد. برای همین هر اندازه که پرخوری کند، باز هم دچار کسری کالری می‌شود و وزن کم می‌کند.
یک رژیم آنلاین اگر با الگوی غذایی مرسوم شما فاصله زیادی داشته باشد، یا به بدنتان آسیب می‌زند یا ادامه آن ممکن نخواهد بود.
بررسی‌های نشان می‌دهد که رژیم‌های سختگیرانه از این دست به اختلال عصبی، مشکلات گوارشی، سردرد، بی‌حالی و بی‌انرژی بودن، کم‌شدن مصرف میوه و سبزی و همچنین خسته‌شدن از رژیم و کنار گذاشتن آن منجر می‌شوند.
یک رژیم آنلاین اگر با الگوی غذایی مرسوم شما فاصله زیادی داشته باشد، یا به بدنتان آسیب می‌زند یا ادامه آن ممکن نخواهد بود.
9- کتوژنیک برای همه
سایت‌هایی که رژیم غذایی پیشنهاد می‌کنند، خیلی از رژیم کتوژنیک به عنوان یک رژیم آنلاین مطمئن یاد می‌کنند.
رژیم کتوژنیک با کاهش شدید کربوهیدرات، مصرف چربی و پروتئین را بالا می‌برند. معمولا در این رژیم مقدار کالری دریافتی تا 50 درصد افت می‌کند و به کاهش وزن شدید منجر می‌شود.
در مواردی رژیم کتوژنیک به آسیب‌هایی جدی و حتی بستری‌شدن در بیمارستان منجر شده است.
رژیم کتوژنیک به سختی می‌تواند به الگوی غذایی بلندمدت افراد تبدیل شود. آن‌ها خیلی زود هوس نان، برنج و پیتزا می‌کنند و رژیم خود را می‌شکنند.
شکستن رژیم کتوژنیک باعث می‌شود که وزن از دست رفته به سرعت بازگردد. حتی گاهی به خاطر هوس شدید برای نان و برنج، افراد به وزنی بیشتر از وزن اول بر می‌گردند.
برای کسانی که تحت شرایط خاص می‌خواهند به سرعت وزن زیادی کم کنند، تحت نظر متخصص، رژیم کتوژنیک مفید است. اما بعد از حصول کاهش وزن، حتما فرد باید یک رژیم متعاد بگیرد تا بتواند وزن خود را ثابت نگه دارد.
10- رژیم آنلاین بگیریم یا نه؟
تمام مواردی که به توصیه رژیم آنلاین می‌پردازند بد نیستند. اگر یک تیم تخصصی، اطلاعات شما را بگیرند، آن را تحلیل کنند و به شما رژیمی شخصی بدهند، رژیم آنلاین می‌تواند مفید باشد. به شرط آن که از تخصص این تیم ممطئن باشید و بدانید که کلاه‌برداری در کار نیست.
چنین موسسه‌ای حتما باید پشتیبانی آنلاین هم داشته باشد تا بتوانید سوالات و ابهامات خود را بپرسید یا در صورت نیاز در رژیم خود تغییر ایجاد کنید.
همچنین دست‌کم هر چهار هفته یکبار، متخصصین باید وضعیت شما را بررسی کنند تا از تاثیر رژیم آنلاین بر بدن شما مطمئن شوند.
حتی اگر این رژیم آنلاین روی بدن شما جواب بدهد، باز هم لازم است که برای وزن جدید شما، برنامه بازنگری شود و رژیم خود را به روز کنید.
اگر با سایتی آشنا شدید که به صورت آنلاین تمام اطلاعات شما را می‌گیرد، برایتان رژیم شخصی تدوین می‌کند، از شما پشتیبانی می‌کند و بعد از آن که وزنتان تغییر کرد، رژیمی جدید به شما می‌دهد، در صورت اطمینان از داشتن مجوز و پروانه نظام‌پزشکی می‌توانید به آن اطمینان کنید.
