قبل از آن که به بحث رژیم لاغری شیر بپردازیم، بگذارید خیالتان را راحت کنیم. هر رژیمی که در آن همه خوراکی‌ها به غیر از یکی کنار گذاشته شود، از نظر ما ناسالم است و به هیچ وجه آن را تایید نمی‌کنیم.
نه تنها رژیم لاغری شیر بلکه هر رژیم دشوار دیگری که برای شما سختی فراوان به همراه داشته باشد، رژیم مناسبی نیست. چرا که خیلی زود مجبور به کنار گذاشتن آن می‌شوید و با بازگشت به الگوی نادرست غذایی قبلی، هر چه وزن از دست داده‌اید دوباره باز خواهد گشت. شما می‌مانید و سلامتی‌تان که به خطر افتاده است.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد کسانی به کمک این رژیم‌ها وزن کم می‌کنند، پس از مدتی به وزنی بیشتر از قبل باز می‌گردند؛ مگر سبک زندگی خود را به طور کامل اصلاح کنند. پس بجای پیروی از این رژیم‌ها بهتر است از همان ابتدا به فکر اصلاح سبک زندگی خود باشید.
رژیم لاغری شیر چیست؟
وقتی می‌بینیم که افراد زیادی دارند این عبارت را در گوگل سرچ می‌کنند متوجه می‌شویم که افراد زیادی بدشان نمی‌آید رژیم شیر را امتحان کنند، یا دست کم دوست دارند در مورد آن اطلاعات بیشتری داشته باشند.
ایده اصلی از آنجا می‌آید که ما یک سال اول زندگی خود را تنها با خوردن شیر سپری می‌کنیم. پس شاید شیر تمام مواد اولیه مورد نیاز بدن را داشته باشد.
امید کسانی که رژیم شیر می‌گیرند این است که کلسیم موجود در شیر باعث کاهش وزن شود و به خصوص آن‌ها را از شر چربی شکمی راحت کند.
این افراد فکر می‌کنند که مواد مغذی موجود در شیر قادر است نیاز آن‌ها به ویتامین و مواد معدنی را به طور کامل رفع کند. همچنین به دلیل وجود پروتئین در شیر، با وجود مصرف کالری کم‌تر احساس گرسنگی شدید نکنند.
در رژیم لاغری شیر چه می‌خورند؟
این رژیم در سخت‌ترین شکل خود تنها شامل نوشیدن روزانه دو لیتر شیر (و نه هیچ خوراکی دیگر) در طول یک ماه می‌شود!
در یک الگوی دیگر افراد قبل از هر غذا یک لیوان شیر می‌نوشند تا به خاطر وجود پروتئین احساس سیری کنند و بتوانند کالری هر وعده را به شکل محسوسی پایین بیاورند. وجود کازئین و کلسیم در شیر نیز به چربی سوزی و کاهش وزن کمک می‌کند.
توجه کنید که یک زن سالم به دو هزار و یک مرد سالم به دو هزار و پانصد کالری در روز نیاز دارد. این که یکباره کالری دریافتی شما به هزار یا کم‌تر کاهش پیدا کند، اصلا معقول نیست.
آیا این رژیم خطرناک است؟
در مواردی متخصص با رعایت شرایط و جوانب برای افراد بسیار چاق ممکن است رژیم لاغری شیر را توصیه کند. اما در این صورت بعد از کاهش عادت معده به حجم زیاد و غذا و از دست دادن مقداری وزن، سعی می‌شود که این دوران کوتاه و سخت جبران شود.
با این وجود اجرای سر خود آن به خصوص برای کسانی که اضافه وزن بسیار شدید ندارند، توصیه نمی‌شود.
یکی از مهم‌ترین مشکلات رژیم لاغری شیر در فقدان برخی ریزمغذی‌های مهم مثل آهن است. زنان و کسانی که کم‌خونی دارند ممکن است با این رژیم آسیب جدی ببینند.
در مواردی ابتلا به کم‌خونی برای افراد عادی هم گزارش شده است.
مشکل دیگر این رژیم تاثیر روانی آن است. بیشتر افراد بعد از تنها دو روز متوجه می‌شوند که قادر به ادامه رژیم نیستند و آن را کنار می‌گذراند.
یک مشکل دیگر این است که افراد بعد از مدتی کوتاه دچار taste fatigue یا خستگی قوای چشایی می‌شوند دیگر نمی‌توانند طعم شیر را تحمل کنند. حتی ممکن است برای مدتی طولانی شیر را به طور کامل از رژیم خود کنار بگذارند و از خواص آن محروم شوند.
کسانی که این رژیم را امتحان کرده‌اند می‌گویند پس از مدتی بوی هر غذایی غیر از شیر به نظرشان بیش از اندازه جذاب بود و این وسوسه باعث می‌شد که عصبی و به هم ریخته شوند.
مشکلات رژیم شیر در بلند مدت
شاید این رژیم برای دو تا چهار هفته و با سختی فراوان قابل پیگیری باشد، اما بعد از پایان این دوران دو احتمال وجود دارد.
- بسیاری از افراد بعد از این دوره به تغذیه ناسالم خود روی می‌آورند و دوباره وزن می‌گیرند. برای این افراد گرفتن یک رژیم سخت و از دست دادن چند کیلو وزن چندان مفید نیست.
- بعد از پایان دوره به یک الگوی غذایی سالم روی می‌آورند. اگر قرار است بعد از این دوره تازه به فکر اصلاح تغذیه خود بیفتید، چرا از همین الان یک رژیم سالم را امتحان نمی‌کنید؟
در واقع به باور متخصصین تغذیه، وقتی می‌شود با یک رژیم متنوع و با درنظرگرفتن اصول روانشناسی فردی علاوه بر کاهش وزن، سلامتی را هم تضمین کرد، چرا سراغ مدهای عجیب و رژیم‌های بسیار دشوار برویم؟
در بلند مدت رژیم شیر می‌تواند به سوتغذیه، اختلال غذایی و بی اشتهایی شدید منجر شود.
مشکل تحقیقات انجام شده پیرامون خواص شیر
بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باور هستند که در مورد خواص شیر اغراق شده است. این تصویر که در یک رژیم غذایی سالم حتما مصرف روزانه شیر وجود دارد، بیشتر از آن که ریشه علمی داشته باشد از سوی شرکت‌های تولید شیر ایجاد شده است.
در مورد رژیم لاغری شیر هم وضعیت متفاوت نیست. اگر قرار باشد هر روز مقدار زیادی شیر بخورید، یا قبل از هر وعده غذایی یک لیوان شیر بنوشید، بیشتر از آن که شما از این تغییر سود ببرید، شرکت‌های لبنی را خوشحال می‌کنید.
تعجبی ندارد که سرمایه بیشتر مطالعات در مورد رژیم شیر از سوی این شرکت‌ها تامین شده باشد. و طبیعتا چنین مطالعاتی به طور کامل مستقل و قابل اعتماد نیستند.
توصیه ما به شما پیروی از یک رژیم سالم، مغذی، متنوع، کنترل شده و باکیفیت است که به شما امکان فعالیت کافی بدهد. مهم است که رژیم حال شما را بد نکند و باعث نشاط و سرزندگی شما بشود. مگر هدف از یک سبک زندگی سالم، چیزی به غیر از این است؟ با این روش نه تنها می‌توانید وزن کم کنید، بلکه کاهش وزن خود را برای مدتی طولانی‌تر حفظ خواهید کرد.
تاثیرهای جانبی رژیم لاغری شیر
پژوهش‌های مستقل نشان می‌دهند که افرادی که به رژیم لاغری شیر روی می‌آورند کم‌تر از افراد عادی برای تحرک بدنی انگیزه دارند. بدون تحرک بدنی و تمرین، حتی اگر بتوانید وزن خود را کم کنید، بدنی خوش فرم پیدا نخواهید کرد و در مورد سلامت سبک زندگی شما نیز تردید‌هایی وجود خواهد داشت.
یکی از آثار جانبی این رژیم این است که شما مصرف بسیاری از غذاهای ناسالم مثل فست‌فود، شیرینی‌ها، آرد سفید، چربی ترانس، طعم‌دهنده‌های مصنوعی و غذاهای فراوری شده را کنار می‌گذارید. بسیاری از رخدادهای مثبت در بدن شما به خاطر حذف این خوراکی‌های ناسالم است نه به خاطر شیر.
در واقع بهتر است که حتی بدون رژیم شیر هم در مورد مصرف این خوراکی‌ها تجدید نظر کنید و بدن خود را از فواید این تصمیم بهره‌مند سازید.
نکته جالب این است که بسیاری از افراد بعد از آن که از این رژیم خارج می‌شوند، می‌گویند دیگر تا آخر عمر دلشان نمی‌خواهد لب به شیر بزنند. بنابراین شاید شرکت‌های لبنی در توصیه این رژیم به افراد دارند یک اشتباه بزرگ اقتصادی می‌کنند.
یک پژوهش جالب و مستقل
دانشگاه آکسفورد در یک پژوهش جالب 35 داوطلب را تحت چهار روش متفاوت برای کاهش چربی شکمی گذاشت. یعنی همان چربی خطرناکی که بیشترین مشکلات قلبی و عروقی به خاطر آن رخ می‌دهد.
- گروه اول: 4 روز در هفته تمرین‌های شکمی شامل دراز و نشست، پلانک و کرانچ.
- گروه دوم: افزایش فعالیت بدنی روزانه به صورت پیاده‌روی.
- گروه سوم: رژیم غذایی کنترل شده.
- گروه چهارم: رژیم لاغری شیر (یک لیتر شیر در روز)
تاثیر رژیم ها
گروه سوم موفق‌ترین گروه بودند. آن‌ها در طول یک ماه موفق به کاهش وزن 3.7 کیلویی و 5 سایز کاهش دور کمر شدند. مشکل این گروه این بود که به دلیل نداشتن تمرین مقاومتی با وزنه، مقداری عضله نیز از دست دادند. یعنی درست است که رژیم بهترین شیوه برای کاهش وزن است، اما بهتر است که رژیم با تمرین همراه شود تا کاهش وزن باعث از دست دادن عضله نشود. این گروه به کاهش کلسترول و فشار خون هم دست یافتند.
تاثیر افزایش فعالیت بدنی
رتبه بعدی به گروه دوم رسید. آن‌ها به طور میانگین یک کیلو وزن کم کردند. اما کاهشی در چربی شکمی مشاهده نشد. هرچند 25 درصد کاهش چربی ناسالم در خون و 12 درصد کاهش کلسترول را تجربه کردند.
تاثیر تمرین‌های شکم
گروه اول به خاطر تقویت عضلات مرکزی شاهد 2.25 سانتیمتر کاهش سایز کمر بودند، هرچند آن‌ها چربی از دست ندادند. همچنین بهبودی در کلسترول و فشار خون این گروه مشاهده نشد.
تاثیر مصرف شیر
اما گروه چهارم که با این مقاله در ارتباط بودند، به برنامه روزانه خود یک لیتر شیر اضافه کردند. این گروه نه کاهش وزن داشتند و نه کاهش چربی. همچنین تغییر محسوسی در کلسترول و فشار خون آن‌ها مشاهده نشد. با وجود این که این گروه 400 کالری در روز شیر اضافه دریافت کرده بودند، دچار افزایش وزن هم نشدند. به احتمال زیاد پروتئین موجود در شیر باعث شده بود که آن‌ها غذای کم‌تری مصرف کنند.
نتیجه این پژوهش
بهترین نتیجه‌ای که می‌شود از این تحقیق گرفت این است که داشتن یک رژیم سالم همراه با تمرین بدنی بهترین راه برای کاهش چربی به خصوص چربی شکمی است.
کلسیم و کازئین موجود در شیر به تنهایی نمی‌تواند وزن شما را پایین بیاورد. چیزی که در رژیم لاغری شیر باعث کاهش وزن می‌شود، کنار گذاشتن عادت‌های غذایی نادرست است نه مصرف شیر. پس بجای تحمل سختی یک ماه نوشیدن مداوم شیر، بهتر است فکری به حال این عادت‌های غلط بکنید.
آیا رژیم لاغری شیر را امتحان کنم؟
همان طور که گفتیم نوشیدن شیر نیست که باعث کاهش وزن می‌شود. بلکه حذف غذاهای دیگر و کاهش کالری باعث می‌شود که شما وزن کم کنید.
با این وجود بسیاری از افراد می‌خواهند بدانند که آیا جایگزین کردن دو لیتر شیر بجای غذا خطرناک است؟ اگر تنها هدف ما کاهش وزن سریع است، آیا می‌توانیم روی این رژیم به عنوان یک گزینه فکر کنیم؟
حقیقت آن است که رژیم شیر تنها برای چهار هفته برای بیشتر افراد خطرناک نیست. به خصوص برای کسانی که پیش از این رژیم سالمی داشته‌اند و با حذف کامل غذاهای دیگر دچار سوتغذیه نمی‌شوند.
این شرط، مورد مهمی است. دقت کنید که اگر شما تا امروز رژیمی سالم داشته‌اید، خیلی بعید است که اضافه وزنی شدید داشته باشید. برای همین شاید بالا بردن کیفیت کالری (یعنی دریافت کالری از منابع مغذی مثل پروتئین و غذاهای فیبردار) و همچنین افزودن اندکی فعالیت بدنی پیشنهاد بهتری خواهد بود.
فراموش نکنید که چهارهفته نوشیدن مداوم شیر می‌تواند حال روحی شما را بد کند. بسیاری از افراد نمی‌توانند این وضعیت را تحمل کنند. آن‌ها رژیم خود را می‌شکنند و در بیشتر موارد به وزنی بیشتر از سابق می‌رسند. بدن شما می‌خواهد روزهای دوری از غذا را جبران کند.
جایگاه لبنیات در رژیم غذایی
گفتیم که در مورد خواص شیر اغراق شده است. این طور نیست که سلامتی شما تنها به مصرف لبنیات وابسته باشد. با این وجود در نظر گرفتن جایگاهی مناسب برای لبنیات در رژیم غذایی می‌تواند به سالم‌تر شدن تغذیه شما کمک کند.
شیر یک نوشیدنی کم کالری است. به خصوص اگر بدون شکر و افزودنی باشد. برای همین می‌توانیم محصولات لبنی را به دو دسته تقسیم کنیم:
- محصولاتی لبنی که چربی پایین، نمک کم و فاقد طعم‌دهنده‌های مصنوعی و مواد نگهدارنده هستند. این محصولات به خاطر بهره‌مندی از پروتئین بالا و مواد معدنی و ویتامین‌های متنوع می‌توانند در رژیم شما قرار بگیرند.
- محصولاتی مثل دسرها و نوشیدنی‌هایی که بر پایه شیر هستند، اما با شکر، آرد سفید و افزودنی‌های دیگر از فهرست غذاهای سالم خارج می‌شوند. این که نیمی از یک دسر را شیر تشکیل می‌دهد، این دسر را به غذایی سالم تبدیل نمی‌کند.
جمع‌بندی و نتیجه نهایی
شیر و محصولات سالم لبنی خوراکی‌های مفیدی هستند. اما جایگزین کردن آن‌ها بجای غذای اصلی توصیه نمی‌شود.
بیشتر نتایج مثبت رژیم شیر به خاطر حذف غذاهای ناسالم از رژیم است. اگر به یک فرد عادی روزانه یک لیتر شیر بدهید، کلسیم و کازئین موجود در شیر معجزه نمی‌کنند و فرد در طول یک ماه نه وزن کم می‌کند و نه چربی از دست می‌دهد.
بجای امتحان کردن رژیم‌های دشوار و عجیب مثل رژیم لاغری شیر بهتر است به فکر اصلاح سبک زندگی و الگوی غذایی خود باشید.
قرار دادن شیر به همراه خوراکی‌هایی با پروتئین و فیبر بالا در صبحانه، باعث می‌شود که برای مدتی طولانی‌تر احساس سیری کنید و بتوانید حجم ناهار خود را هم کاهش دهید.
در مصرف شیر زیاده‌روی نکنید. در غیر این صورت ممکن است نسبت به طعم آن احساس بدی پیدا کنید و سپس دیگر نتوانید از این نوشیدنی مثل گذشته لذت ببرید.
سلامتی و تندرستی جسمی و روحی شما از عدد وزنتان مهم‌تر است. رژیمی را انتخاب کنید که علاوه بر کاهش وزن برای شما تنی سالم و روحیه‌ای شاداب درست کند.
