حتما شما هم در مورد رژیم غذایی سالم یا تغذیه سالم شنیدهاید. اما تغذیه سالم چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ آیا تنها با هدف کاهش وزن باید رژیم گرفت؟
تعریف رسمی رژیم غذایی سالم به این شکل است: مصرف مقداری کافی از غذاهای متنوع که به موادغذایی لازم برای سلامتی بدن را فراهم کند، احساس خوبی به شما بدهد و انرژی لازم برای فعالیتهای روزانه را فراهم بیاورد.
طبق این تعریف، یک رژیم دشوار که باعث گرسنگی شدید، کمبود موادغذایی ضروری و ایجاد احساس بد مثل عصبی بودن و اندوه باشد، غذای سالم به حساب نمیآید. حتی اگر به کمک آن وزن کم کنید.
موادغذایی مورد نیاز بدن شامل پروتئین باکیفیت، کربوهیدراتهای بلند، چربیهای سالم، مواد معدنی و ویتامینهای اساسی است.
چرا رژیم غذایی سالم
داشتن یک رژیم غذایی فقط برای کسانی که اضافه وزن دارند ضروری نیست. بلکه برای همه افراد لازم و اجتنابناپذیر است.
با رژیم سالم از نظر فیزیکی فعال و با نشاط خواهید بود. قدرت بدنی کافی در اختیار خواهید داشت و به لحاظ ذهنی، برای تجربه یک زندگی شاد، آماده میشوید.
با رژیم غذایی سالم از نظر فیزیکی فعال و با نشاط خواهید بود.
علاوه بر انرژی، روحیه و وضعیت جسمی، رژیم غذایی سالم در کنترل بسیاری از بیماریها مثل سرطان و دیابت نقش دارد.
آیا رژیم غذایی سالم از بیماری جلوگیری میکند؟
غذا دارو نیست. نمیتواند از بیماریهایی مثل سرطان پیشگیری کند و نمیتواند جایگزین فرایند طبیعی درمان شود.
برای جلوگیری از بیماریهای مزمن و کشنده، غذای سالم تنها یکی از عوامل موثر است. فعالیت بدنی کافی، پرهیز از دخانیات، ژنتیک، کهولت، عوامل محیطی و بسیاری از عوامل دیگر در پیشگیری از بیماریها تاثیر دارند.
با این وجود در حال حاضر تغذیه ناسالم از دخانیات بیشتر قربانی میگیرد. فستفودها، گوشتهای فراوری شده (سوسیس و کالباس)، چربی ترانس (کره گیاهی)، نمک و نوشابههای قندی از جمله خوراکیهای ناسالم هستند.
صفات رژیم غذایی سالم
- یک رژیم غذایی سالم از چربیهای باکیفیت و ضروری بهره میبرد. چربی ترانس ندارد و مقدار چربی اشباع آن کنترل شده است.
- در یک برنامه غذایی سالم مقادیر زیادی سبزیجات تازه دارد. (سیبزمینی حساب نیست!)
- در یک غذای سالم حتما جایی برای میوهها درنظر گرفته میشود.
- آب کافی، پرهیز از نوشیدنیهای شیرین، مصرف چای و قهوه به مقدار کنترل شده بدون شکر و پرهیز از الکل از ویژگیهای تغذیه سالم است.
- مقادیر کافی حبوبات و ماهی، ترجیح دادن ماکیان به گوشت قرمز و محدودکردن محصولات فرآوری شده به غذای سالم کمک میکند.
- رژیم غذایی سالم از ترکیب مواد غذایی سالم، ارزان، در دسترس، به مقدار کافی (نه کم و نه زیاد) با زمانبندی درست تشکیل میشود. (چه، چقدر، چهزمان)
غذای سالم یا غذای خوشمزه؟
در نظر بسیاری از افراد، غذای سالم، خوشمزه نیست. آنها فکر میکنند غذای سالم یعنی کدوی پخته و سینه مرغ بدون روغن، نمک و ادویه.
چنین تصوری دو ایراد اساسی دارد.
- تنها با کدوی آبپز نمیشود تمام نیاز غذایی بدن را برطرف کرد.
- اگر از غذایی که میخورید لذت نبرید، دیر یا زود دلتان میخواهد رژیم را بشکنید و دوباره به الگوی غلط خود برگردید.
رژیم غذایی سالم با میوهها، سبزیها، پروتئین کافی و تنظیم به اندازه غذا، خوشمزه و لذتبخش است.
رژیم چاقی، رژیم لاغری
کسانی که اضافه وزن دارند معمولا به رژیم غذایی خود فکر میکنند. آنها از مصرف زیاد بستنی، فستفود و شیرینیجات میپرهیزند یا دستکم میدانند که این موادغذایی برایشان مضر است.
متاسفانه کسانی که کمبود وزن دارند، فکر میکنند که رژیم غذایی باعث لاغرتر شدن آنها میشود. به همین دلیل ممکن است در مصرف غذاهای ناسالم زیادهروی کنند، یا حتی تلاش کنند که با این غذاها وزن بگیرند.
مطالعات نشان میدهد که این الگوی نادرست و بیتوجهی به مواد غذایی سالم بسیار خطرناک و در مواردی مهلک است.
حتی اگر وزنتان کاملا متناسب است، باز هم لازم است که از یک رژیم غذایی سالم و مغذی استفاده کنید.