رژیم کتوژنیک که کتو نامیده میشود. یکی از الگوهای غذایی کاهش وزن است. اگرچه این روش غذا خوردن ممکن است به شما در کاهش وزن کمک کند، برخی از عوارض و اثرات خروج از رژیم کتوژنیک میتواند شامل اسهال، نقص معدنی یا کاهش عملکرد ورزشی باشد. زمانی که بدن با کاهش مصرف کربوهیدرات به 50 گرم یا کمتر در روز به حالت کتوز میرسد، فرد میتواند این اثرات جانبی و عوارض را تجربه کند. در کتوز، بدن برای تأمین انرژی باید به جای قند، چربی بسوزاند.
اگر شیفته رژیم کتو هستید. یا برای کاهش وزن خود از رژیم غذایی پرچرب و کم کربوهیدرات پیروی میکنید. احتمالاً کاملاً آگاه هستید که این رژیم بسیار محدودکننده است که آن را به یکی از چالشبرانگیزترین رژیمهای غذایی تبدیل میکند. مانند هر رژیمی، زمانی که رژیم کتو به پایان میرسد اثراتی از خود به جای میگذارد. در این مطلب از فیت کلاب درباره اثرات خروج از رِژیم کتو را برای شما توضیح میدهیم.
کتوز چیست؟ رژیم کتوژنیک
هدف رژیم کتوژنیک فرستادن بدن شما به حالت کتوزیس است که برای چربیسوزی بهینه است. اما در طول کتوز دقیقاً چه اتفاقی میافتد؟ از آنجایی که شما کربوهیدراتها را به شدت محدود میکنید. سلولهای بدن شما نمیتوانند از قند خون گرفته شده از این کربوهیدراتها به عنوان منبع انرژی اولیه بدن استفاده کنند. در عوض، پس از سوزاندن کربوهیدراتهایی که بدن شما بهعنوان گلیکوژن ذخیره میکند. چربیهای ذخیرهشده را برای انرژی میسوزاند که یک محصول جانبی به نام کتون تولید میکند. به این فرایند کتوز گفته میشود.
در طول کتوز، اکثر سلولهای بدن از کتونها برای تأمین انرژی بدن استفاده میکنند تا زمانی که کربوهیدراتها مصرف شوند. رسیدن به کتوز آسان نیست. اکثر مردم مصرف چربی و پروتئین خود را افزایش میدهند. درعینحال کربوهیدراتها را کاهش میدهند و تقریباً به طور کامل قند را حذف میکنند. در یک رژیم معمولی کتو، فقط 5 تا 10 درصد از آنچه میخورید کربوهیدرات خواهد بود. این بدان معناست که اگر روزانه 2000 کالری میخورید، فقط 40 گرم کربوهیدرات در روز خواهید داشت. یعنی کمتر از یک نان شیرینی با اندازه معمولی که حاوی 55 گرم کربوهیدرات، به ازای USDA، برای کل روز است.
اثرات خروج از رژیم کتوژنیک؛ عوارض جانبی بالقوه منفی
رژیم کتو از جمله رژیمهای سختگیرانه است و تغییرات شدید در الگوهای غذایی منجر به عوارض جانبی فراتر از تغییرات وزن میشود. برای افرادی که از رژیم کتو پیروی میکنند. انجام نادرست یا طولانیمدت آن ممکن است خطر عوارض جانبی مانند سنگ کلیه یا کمبود مواد مغذی را افزایش دهد. در ادامه مهمترین عوارض منفی رژیم کتو را بررسی میکنیم.
کمآبی بدن؛ دهیدراته شدن بدن
این نوع رژیم غذایی میتواند باعث شود که افراد قبل از کاهش چربی، آب از دست بدهند. در نتیجه، یکی از عوارض جانبی اولیه احتمالی رژیمهای کتوژنیک، کمآبی بدن است. کمآبی زمانی اتفاق میافتد که بدن شما مایعات زیادی از دست میدهد. وقتی کم آب میشوید، مایعات بیشتری نسبت به آنچه مصرف میکنید از دست میدهید. مهمترین علائم کمآبی بدن تغییرات در ادرار، مانند ادرار تیره رنگ، سرگیجه، دهان خشک، افزایش تشنگی و خستگی است.
مشکلات گوارشی؛ یبوست و اسهال
عوارض جانبی رایج رژیم کتو مشکلات گوارشی (GI) مانند یبوست، اسهال، تهوع یا استفراغ است. از میان این مشکلات، اسهال بیشتر اتفاق میافتد. به طور بالقوه به این دلیل که بدن در جذب محتوای چربی بالا از مواد غذایی که بخشی از رژیم غذایی است، مشکل دارد. زمانی که دچار اسهال شدید هستید باید به پزشک مراجعه کنید.
سنگ کلیه؛ اسیدوز متابولیک
از جمله اثرات خروج از رژیم کتوژنیک ایجاد سنگ کلیه است. رژیم کتو میتواند منجر به ایجاد سنگ کلیه شود. یک بررسی نشان داد که سنگ کلیه به دلیل تمرکز بر غذاهای حیوانی و پرچرب، احتمال بیشتری دارد که در افراد بدون بیماری کلیوی به دنبال کتو ایجاد شود. برای مبتلایان به بیماری کلیوی، کتو میتواند منجر به آسیب طولانیمدت بیشتر کلیه شود و اسیدوز متابولیک را بدتر کند. بررسی همچنین نشان داد که کتواسیدوز ممکن است مسئول تشکیل سنگ کلیه به دلیل کاهش سطح سیترات و pH و افزایش سطح کلسیم در ادرار باشد.
کاهش عملکرد ورزشی؛ ضعیف شدن عضلات
برخی از ورزشکاران رژیم کتوژنیک را برای کاهش وزن و بهبود عملکرد ورزشی مفید میدانند. بااینحال، محققان دریافتند که شرکتکنندگان پس از چهار روز رژیم کتوژنیک در دوچرخهسواری و دویدن با شدت بالا نسبت به افرادی که چهار روز را در رژیم غذایی پر کربوهیدرات گذرانده بودند، عملکرد بدتری داشتند.
آنفولانزای کتو؛ افت بدن
برای برخی افراد، رژیم کتو میتواند منجر به آنفولانزای کتو شود. آنفولانزای کتو شامل علائم یبوست، سرگیجه، مشکلات تحمل ورزش، خستگی، سردرد، بیخوابی و حالت تهوع یا استفراغ است. شما ممکن است اثرات آنفولانزای کتو را با نوشیدن آب فراوان و افزایش مصرف الکترولیت به حداقل برسانید. سایر اقدامات مفید مانند کاهش آهسته مصرف کربوهیدرات و سهولت در رژیم غذایی هستند.
کمبود ویتامین و مواد معدنی؛ آسیب به استخوان و لثه
بسیاری از میوهها و سبزیجات ممکن است محدود یا حذف شوند تا مصرف کربوهیدرات در رژیم کتو کم شود. انجام این کار ممکن است منجر به دریافت کمتر مواد مغذی مهم مانند: کلسیم، فیبر، آهن، منیزیم، پتاسیم و ویتامینهای مختلف شود. به طور خاص، فردی که از رژیم کتو استفاده میکند ممکن است فولات و تیامین و همچنین ویتامینهای A، B6، B12، C، E و K را از دست بدهد. این ویتامینها و سایر ویتامینها برای عملکرد بدن و رشد مربوط به استخوانها و لثهها ضروری هستند.
بازیابی وزن؛ چاق شدن دوباره
باتوجهبه سطح محدودیت رژیم کتو برای غذا خوردن، افراد ممکن است با بازگشت به الگوهای غذایی اولیه خود، وزن ازدسترفته خود را دوباره به دست آورند. این تا حدی به این دلیل است که پیگیری طولانیمدت و پایداری آن دشوار است. توصیهها برای مدت زمان ماندن در رژیم غذایی از دو تا سه هفته تا 12 ماه متغیر است. اگر رژیم کتو چیزی است که به آن علاقه دارید، برای راهنمایی با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
کند شدت مغز؛ مه مغزی
به طور معمول، مغز انرژی خود را از گلوکز دریافت میکند که از کربوهیدراتها به دست میآید. هنگامی که کربوهیدراتها را از بدن خود حذف میکنید، مغز در نهایت به کتون تبدیل میشود. ممکن است کمی طول بکشد تا بدن شما به منبع انرژی جدید عادت کند. این یکی از عوامل کمککننده به آنفولانزای کتو یا مجموعهای از علائم شبیه آنفولانزا، از جمله مه مغزی است که میتواند در اولین رژیم غذایی تاثیر بگذارد.
هنگامی که رژیم کتو به پایان میرسد. بسیاری از مردم درحالیکه در حالت کتوز هستند، احساس وضوح ذهنی را گزارش میکنند. ممکن است احساس کنید که یک ستاره راک تمام عیار هستید. اما وقتی از حالت کتوز خارج میشوید، این حسهای خوب و سازنده ممکن است بار دیگر کند شوند. این به این دلیل است که بدن شما دوباره شروع به تأمین انرژی خود از گلوکز میکند که بالا و پایینهای غیرقابلانکاری را ایجاد میکند.
مزایای بالقوه رژیم کتوژنتیک؛ فواید رژیم کتو
مانند هر روش رژیمی دیگر، رژیم کتوژنتیک علاوه بر معایب مزایایی نیز دارد. شاید برای شما تعجبآور باشد رژیم کتو عوارض جانبی بسیار کمی دارد. در کنار این معایبی که معرفی کردیم عوارض جانبی مفیدی را برای سلامت جسمی و روانی خود تجربه کنید. مهمترین مزایا را توضیح میدهیم.
کنترل اشتها؛ تنظیم اشتها
رژیم کتو میتواند با تأثیر بر گرلین برای تنظیم اشتها مفید باشد. گرلین هورمونی است که به شما میگوید گرسنه هستید. با کاهش وزن در اثر رژیم غذایی، ترشح گرلین افزایش مییابد. بااینحال، این پاسخ هورمونی در طول کتوز کاهش مییابد. به همین دلیل است که با این رژیم وزن کم میکنید.
تغییرات مرتبط با خون؛ افزایش کلسترول خوب
محققان میگویند که در 6 تا 12 ماه اولیه رژیم، افراد ممکن است فشار خون، قند خون و تری گلیسیرید را کاهش دهند. آنها همچنین ممکن است شاهد افزایش کلسترول خوب یا کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) باشند. تغیرات مرتبط با خون به دلیل محدود کردن میزان مصرف قند در رژیم کتو است.
تغییرات عاطفی و شناختی؛ سلامت روان
تحقیقات نشان داده است که رژیم کتو برای برخی از شرایط یا علائم شناختی مفید است. یک بررسی نشان داد که رژیم غذایی با بهبود علائم مرتبط اضطراب، توهم شنوایی و بصری، شناخت، مهارتهای ارتباطی، سطوح انرژی و خلقوخوی عمومی میشود. اگرچه این بررسی نتایج مثبتی را نشان داد، اما محققان گفتند که مطالعات گستردهتری برای تعیین بیشتر در مورد مزایای رژیم کتو برای شرایط سلامت روان مورد نیاز است.
کاهش فرکانس تشنج؛ درمان صرع
رژیم کتو عوارض جانبی مثبتی فراتر از کاهش وزن دارد. رژیمهای کتو بیش از 100 سال برای درمان صرع استفاده شده است و در کاهش فرکانس تشنج در افراد مبتلا به صرع مقاوم به دارو و کاهش وزن مؤثر است. در صورت استفاده از رژیم کتو برای تشنج باید زیر نظر متخصص باشید.
در مورد دوچرخهسواری کتو چه میدانید؟ کتو دوچرخهسواری
ورود و خروج از رژیم کتو را کتو دوچرخهسواری مینامند. دوچرخهسواری کتو زمانی است که فرد برای چند روز از کتو پیروی میکند. معمولاً افرادی که دوچرخهسواری کتو دارند، پنج تا شش روز از رژیم کتو استفاده میکنند و پس از آن یک تا دو روز از رژیم کتو خارج میشوند و استراحت میکنند. روز دوم بعد از ترک رژیم کتو روز تغذیه مجدد نامیده میشود، زیرا قرار است ذخایر گلیکوژن بدن (منبع گلوکز برای ورزشهای با شدت بالا) را دوباره پر کنند.
ورزشکاران اغلب از این تمرین به عنوان وسیلهای برای افزایش رشد عضلات و عملکرد ورزشی استفاده میکنند. اما برای افراد عادی که در سطح ملی یا بینالمللی رقابت نمیکنند، دوچرخهسواری کتو راهی عمدی برای به دست آوردن انعطافپذیری متابولیک است. این به معنای توانایی چرخه کربوهیدراتهای پیچیده برای جبران کمبود گلیکوژن بدون تأثیر بر وضعیت کتو است. این فقط زمانی اتفاق میافتد که بدن شما به سوزاندن چربی برای سوخت عادت کند. معمولاً حداقل دو هفته طول میکشد تا به آن حالت کتو برسیم.
در طول آن روزهایی که رژیم کتو را رها میکنید، مقدار کربوهیدراتی که میخورید. ممکن است بسته به سطح تناسب اندام و اهداف شما متفاوت باشد، اما آنها باید کربوهیدراتهای پیچیده باشند. استراحت به شما این امکان را میدهد که غلات کامل و غذاهای غنی از فیبر و کربوهیدرات مانند لوبیا داشته باشید.
کاهش و مدیریت اثرات خروج از رژیم کتوژنیک زیر نظر متخصص تغذیه فیت کلاب
برخی از عوارض جانبی کتو شامل کمآبی بدن، کتواسیدوز و آنفولانزای کتو است. این رژیم برای همه افراد، مانند کسانی که مشکلات کلیوی یا کبدی دارند، مناسب نیست. برای کسانی که میتوانند کتو انجام دهند، مزایای احتمالی فراتر از کاهش وزن ممکن است بهبود قند خون، کلسترول خوب یا خلقوخو باشد. به منظور اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی و کاهش اثرات خروج از رژیم کتوژنیک با یک متخصص تغذیه کار کنید. برای مشاوره نیز میتوانید با شماره 02191090095 تماس بگیرید.
سؤالات متداول
چه کسانی باید از رژیم کتو اجتناب کنند؟
افرادی که اختلالات خوردن، اختلالات متابولیسم چربی، بیماری کیسه صفرا، نارسایی کبد یا سایر بیماریهای کبدی، پانکراتیت، مشکلات تیروئید، مانند کمکاری تیروئید و دیابت دارند نباید رژیم کتو بگیرند.
آیا رژیم کتو سالم است؟
کتو میتواند برای شما خوب باشد. اگرچه رژیم غذایی کتو بر غذاهای پرچرب و کم کربوهیدرات تأکید دارد، اما اجازه میدهد تا غذاهای با پروتئین متوسط را مصرف کنید. بااینحال، خوردن بر اساس رژیم کتو به دلیل تمرکز بر محتوای چربی بالا میتواند برای شما مضر باشد.
در رژیم کتو از چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
وقتی رژیم کتو دارید، غذاهایی که دارای کربوهیدرات بالا یا نسبتاً زیاد هستند، حذف میشوند. حتی غذاهای سالم با کربوهیدرات بالا مانند میوهها و سبزیجات باید محدود شوند.