نقرس شکل دردناکی از بیماری آرتریت است. این بیماری زمانی مشاهده می‌شود که مقدار اسید اوریک در بدن افزایش یابد. یکی از مهم‌ترین علائم بیماری نقرس، تورم و درد شدید در مفاصل مانند انگشت شست پا است. روش‌های درمان این بیماری ترکیبی هستند. یعنی می‌توان برخی از علائم را با کمک داروها درمان کرد. از طرفی، تغییر رژیم غذایی نیز تاثیر بسیار زیادی بر درمان بیماری نقرس دارد.
علائم این بیماری در نقاط مختلف بدن مثل زانو، مچ پا و مواردی مانند این مشاهده شده و با نام حملات نقرس شناخته می‌شود. مصرف غذاها یا داروهایی که سطح اسید اوریک بدن را کاهش می‌دهند، تاثیر بسیار زیادی بر کاهش دفعات حملات نقرس دارد.
در ادامه این مطلب از مجله تخصصی فیت کلاب قصد داریم به طور کامل درباره نقرس، راه‌های درمان و همچنین علائم این بیماری توضیح دهیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
نقرس چیست؟
نقرس نوعی بیماری آرتریت التهابی است که بر اثر تجمع اسید اوریک اضافی در بدن بروز پیدا می‌کند. بدن انسان به صورت طبیعی اسید اوریک تولید می‌کند. با استفاده از این ماده، بدن می‌تواند نوعی مواد شیمیایی با نام پورین را تجزیه کند. این مواد شیمیایی در برخی غذاها و نوشیدنی‌ها وجود دارند. در مرحله بعد، کلیه‌ها اسید اوریک را از جریان خون دریافت کرده و فیلتر می‌کنند. سپس این ماده هنگام ادرار از بدن خارج می‌شود. در برخی مواقع، سطح تولید اسید اوریک بیشتر از حد لزوم افزایش می‌یابد.
همچنین ممکن است کلیه‌های شما قادر به دفع این ماده نباشند. سطح بالای اسید اوریک موجود در خون، با نام هیپر اوریسمی شناخته می‌شود. در چنین شرایطی، کریستال‌های اسید اوریک در مفاصل تجمع پیدا می‌کنند. این کریستال‌ها بسیار تیز هستند و به یکدیگر می‌چسبند. سپس باعث درد، تورم و بروز علائم ناگهانی می‌شوند. ممکن است سطح اسید اوریک به صورت موقت افزایش یابد. بنابراین بالا بودن سطح این ماده، لزوما به معنی ابتلا به بیماری نقرس نیست.
علائم نقرس چیست؟
متاسفانه حملات نقرس بسیار دردناک هستند. بنابراین بهتر است به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید تا از بروز این بیماری جلوگیری شود. ممکن است حملات به صورت ناگهانی و طی یک شب رخ دهد یا بسیار شدید باشد. مهم‌ترین علائم نقرس در زنان و مردان شامل موارد زیر هستند:
- درد شدید
- تغییر رنگ یا قرمزی
- سفتی، سختی
- تورم
- حساسیت
- احساس گرما در مفصل
به طور معمول، حملات نقرس بین یک الی دو هفته طول می‌کشند. ممکن است در برخی افراد بیشتر طول بکشند و علائم شدیدتری را ایجاد کنند. همچنین امکان دارد در حین حملات نقرس، برخی علائم را تجربه نکنید.
[elementor-template id=”37770″]
روش های تشخیص بیماری نقرس
علائم بیماری نقرس شباهت بسیار زیادی به بیماری روماتیسم دارد. به همین دلیل، باید از آزمایش‌های خاصی برای تشخیص آن کمک گرفت. روش‌های زیر برای تشخیص نقرس مورد استفاده قرار می‌گیرند:
1.آزمایش خون
یکی از بهترین روش‌ها آزمایش خون است. اغلب پزشکان در ابتدا آزمایش خون را تجویز می‌کنند تا میزان اسید اوریک موجود در خون اندازه‌گیری شود. یکی از مهم‌ترین مزایای این روش این است که بسیار سریع می‌باشد و در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود. اما نتایج آن چندان دقیق نیست. همانطور که گفته شد بالا بودن سطح اسید اوریک موجود در خون، همیشه به معنی ابتلا به بیماری نقرس نیست.
افرادی که اسید اوریک بالایی دارند و علائمی را مشاهده نمی‌کنند، ممکن است به نقرس خفیف مبتلا شده باشند. این مسئله باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. جالب است بدانید، ممکن است سطح اسید اوریک خون در فرد مبتلا به نقرس حاد کاملاً طبیعی باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود علاوه بر آزمایش خون، از سایر روش‌های تشخیصی نیز کمک گرفته شود.
2.آزمایش مایع میان مفصلی
یکی دیگر از بهترین روش‌ها برای تشخیص بیماری نقرس، آزمایش مایع میان مفصلی است. در این آزمایش، از یک ابزار دقیق برای نمونه برداری از مایع میان مفصلی استفاده می‌شود. سپس نمونه به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد. این مایع در زیر میکروسکوپ قرار داده می‌گیرد و میزان بلورهای اسید اوریک اندازه‌گیری می‌شود. اگر بلورهای اسید اوریک در نمونه وجود داشته باشند، یعنی شخص به بیماری نقرس مبتلا است. این تکنیک نسبت به روش قبلی دقیق‌تر و بهتر است.
3.آزمایش ادرار
از دیگر روش‌های تشخیص بیماری نقرس، انجام آزمایش ادرار است. با استفاده از آزمایش ادرار، می‌توان مقدار اسید اوریک موجود در بدن را اندازه‌گیری کرد. به همین دلیل، این روش تا حدی برای تشخیص بیماری نقرس مناسب است.
4.سی‌تی اسکن (Dual energy CT scan)
با توجه به اینکه در سی تی اسکن از انرژی دوگانه استفاده می‌شود، می‌توان مقدار کم اسید اوریک موجود در خون را شناسایی کرد. در این آزمایش، ریزترین بلورهای اسید اوریک قابل مشاهده هستند. به همین دلیل سی تی اسکن بهترین روش برای تشخیص بیماری نقرس است. البته این روش برای همه افراد در دسترس نیست و ممکن است با هزینه بالایی همراه باشد. به همین خاطر، چندان رایج نیست.
5.رادیولوژی
تصویربرداری با اشعه ایکس، از دیگر روش‌های تشخیص بیماری نقرس است. با استفاده از این روش، می‌توان میزان ورم مفاصل را تشخیص داد. رادیولوژی برای شناسایی انواع التهاب‌های مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما نتایج آن برای تشخیص بیماری نقرس چندان دقیق نیستند.
6.سونوگرافی
سونوگرافی نیز برای شناسایی این بیماری مناسب است. سونوگرافی نه تنها تورم مفاصل را ارزیابی می‌کند، بلکه قادر به تشخیص کریستال‌های اسید اوریک می‌باشد. به همین دلیل، روش مناسبی برای تشخیص بیماری نقرس است.
انواع نقرس
این بیماری انواع مختلفی دارد. در ادامه انواع نقرس را به شما معرفی می‌کنیم:
1.نقرس خفیف
نوع اول نقرس خفیف است. زمانی که مقدار اسید اوریک در بدن فرد افزایش یابد و کوچک‌ترین علائمی مشاهده نشود، فرد به بیماری نقرس خفیف مبتلا شده است. تشخیص این بیماری کار چندان ساده‌ای نیست. زیرا همانطور که گفته شد، در نقرس خفیف علائم ظاهری خاص مشاهده نمی‌شود. در چنین شرایطی، اصطلاحا فرد به بیماری هیپراوریسمی بدون علامت مبتلا شده است.
2.نقرس کاذب
دسته دوم نقرس کاذب است. دوره حملات این بیماری کوتاه هستند. مهم‌ترین عامل بروز آن، تجمع کریستال‌های پیروفسفات کلسیم در مفاصل است. علائم نقرس کاذب شباهت بسیار زیادی به نقرس حاد دارد. ولی طول دوره حملات کوتاه است.
3.نقرس حاد
نقرس حاد یکی دیگر از انواع نقرس است که بسیار آزار دهنده می‌باشد. این بیماری دردناک است و آسیب شدیدی به مفاصل وارد می‌کند. هنگام بروز بیماری نقرس حاد، شخص حملات طولانی‌تری را تجربه می‌کند. ممکن است این حملات بین ۳ تا ۱۰ روز ادامه پیدا کنند.
4.نقرس پوستی
نقرس پوستی یکی از آزاردهنده‌ترین و نگران کننده‌ترین انواع بیماری نقرس است که آسیب شدیدی به مفاصل و کلیه وارد می‌کند. در این بیماری، بلورهای اسید اوریک در مفاصل بدن تجمع پیدا می‌کنند و باعث ایجاد توده‌های بزرگ و متورم می‌شوند. در نتیجه، شخص علائم و حملات شدیدی را تجربه می‌کند.
چه کسانی به این بیماری مبتلا می شوند؟
بیماری نقرس می‌تواند در هر فردی مشاهده شود. احتمال ابتلا به این بیماری در مردان ۳ برابر بانوان است. بانوان معمولاً بعد از به پایان رسیدن دوران یائسگی، بیماری نقرس را تجربه نمی‌کنند. افراد زیر در خطر بروز ابتلا به این بیماری قرار دارند:
- افرادی که اضافه وزن یا چاقی شدید دارند.
- اشخاصی که به نارسایی احتقانی قلب مبتلا هستند.
- افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند یا فشار خون بالایی دارند.
- اشخاصی که به بیماری‌های کلیوی مبتلا هستند.
- همچنین احتمال مشاهده این بیماری در افراد مبتلا به سرطان خون وجود دارد.
- اشخاصی که والدین آن‌ها به این بیماری مبتلا شده‌اند.
- اگر بیش از حد پروتئین حیوانی مثل گوشت حیوانات مصرف می‌کنید، در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار خواهید گرفت.
- اشخاصی که به صورت مداوم نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنند.
داروهای درمان حملات نقرس
برخی داروها برای درمان حملات نقرس تجویز می‌شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
1.داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم، بهترین گزینه برای کاهش حملات و درمان سريع نقرس هستند.
- همچنین داروهای تجویزی مانند ایندومتاسین و سلکوکسیب، حملات را کاهش می‌دهند. با توجه داشته باشید که این داروها با خطر درد معده، خونریزی و زخم همراه هستند. بنابراین بهتر است قبل از مصرف آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
- داروی دیگری که برای کاهش حملات تجویز می‌شود، کلشی سین است. این دارو یک داروی ضد التهابی است که درد نقرس را کاهش می‌دهد. مصرف این دارو، با عوارض جانبی مثل تهوع، استفراغ و اسهال مرتبط است.
- داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون، بر کاهش التهاب و دردهای نقرس موثر هستند. این داروها به شکل قرص مصرف می‌شوند یا به مفاصل تزریق خواهند شد. البته با عوارض جانبی مانند تغییرات خلق و خو، افزایش سطح قند خون و افزایش فشار خون همراه هستند.
2.داروهای جلوگیری از بروز عوارض نقرس
اگر هر چند سال یکبار حملات نقرس را تجربه می‌کنید یا حملات چندان دردناک نیستند، بهتر است برای کاهش خطر عوارض مرتبط با این بیماری دارو مصرف کنید. در صورتی که این بیماری باعث آسیب دیدن مفاصل شود، داروهای زیر برای شما مناسب خواهد بود. افرادی که به بیماری مزمن کلیوی مبتلا هستند یا سنگ کلیه دارند، می‌توانند داروهای زیر را مصرف کنند. اما در هر صورت، بهتر است قبل از مصرف این داروها با پزشک مشورت کنید.
3.داروهایی که تولید اسید اوریک را کاهش می دهند
داروهایی مانند آلوپورینول باعث کاهش تولید اسید اوریک در بدن می‌شود. عوارض جانبی این دارو شامل تب، بثورات پوستی، هپاتیت و مشکلات کلیوی است.
4.داروهایی که به حذف اسید اوریک کمک می کنند
دسته دیگر داروهایی هستند که به حذف اسید اوریک در بدن کمک می‌کنند. داروهایی مانند پروبنسید، باعث افزایش توانایی کلیه‌ها برای حذف اسید اوریک از بدن می‌شوند. البته با عوارض جانبی مانند درد معده و بثورات پوستی همراه هستند.
درمان با تغییر شیوه زندگی
یکی دیگر از روش‌های درمان بیماری نقرس، تغییر شیوه زندگی و دنبال کردن رژیم‌های غذایی سالم است. اگرچه داروها تاثیر بسیار زیادی بر درمان حملات نقرس دارند و از علائم آن جلوگیری می‌کنند، اما رژیم غذایی و سبک زندگی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. تکنیک‌های زیر می‌توانند برای شما مفید باشند:
1.مصرف نوشیدنی های سالم
یکی از بهترین تکنیک‌ها مصرف نوشیدنی‌های سالم است. بهتر است مصرف نوشیدنی‌های الکلی و نوشیدنی‌های شیرین شده با قند میوه را کاهش دهید. در عوض، نوشیدنی‌های غیر الکلی مصرف کنید و مصرف آب را افزایش دهید. حداقل ۸ تا ۱۲ لیوان آب طی روز مصرف کنید.
2.از مصرف غذا های سرشار از پورین خودداری کنید
گوشت قرمز و سایر مواد غذایی مثل جگر، حاوی مقدار زیادی پورین هستند. غذاهای دریایی مانند ساردین، صدف، گوش ماهی، قزل آلا و ماهی تن نیز حاوی پورین می‌باشند. بنابراین برای تامین پروتئین بدن، پیشنهاد می‌کنیم محصولات لبنی کم چرب مصرف کنید.
3.به طور منظم ورزش کنید و وزن کم کنید
تناسب اندام و متعادل نگه داشتن وزن، تاثیر بسیار زیادی بر درمان دائمی نقرس دارد. بنابراین بهتر است به صورت منظم فعالیت‌های ورزشی انجام دهید. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی و دوچرخه سواری، تاثیر بسیار زیادی بر تقویت مفاصل دارند و خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند.
[elementor-template id=”25463″]
سخن پایانی
در این مطلب به طور کامل درباره نقرس، راه‌های درمان و علائم آن توضیح داده شد. این بیماری، به علت افزایش سطح اسید اوریک در بدن رخ می‌دهد. اسید اوریک ماده‌ای است که در برخی مواد غذایی مثل گوشت قرمز و ماهی‌ها وجود دارد. بنابراین بهتر است مصرف آن را کاهش دهید. حملات نقرس بسیار آزاردهنده و نگران کننده هستند. این حملات هر چند وقت یکبار مشاهده می‌شوند.
در برخی افراد که به نقرس شدید مبتلا هستند، حملات در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری رخ خواهند داد. می‌توانید از روش‌های مختلفی برای درمان این بیماری کمک بگیرید. روش اول مصرف برخی داروها مثل ایبوپروفن است. البته بهتر است قبل از مصرف این داروها، با پزشک مشورت کنید. به هیچ وجه به شکل خودسرانه برای مصرف دارو اقدام نکنید.
روش دیگر شامل تغییر سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی است. دنبال کردن رژیم‌های غذایی سالم، تاثیر بسیار زیادی بر درمان بیماری دارد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت یک برنامه غذایی کامل، به متخصصان تغذیه مجموعه فیت کلاب مراجعه کنید. این برنامه غذایی نه تنها بر تناسب اندام موثر است، بلکه به بهبود بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم با کارشناسان مجموعه فیت کلاب تماس بگیرید.