نقرس نوعی بیماری آرتریت التهابی است که باعث التهاب مفصل می‌شود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، حدود ۱۰ میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا به نقرس خفیف یا شدید مبتلا هستند. حملات نقرس بسیار ناگهانی هستند و باعث بروز مشکلاتی مثل درد، تورم و التهاب مفاصل خواهند شد. این بیماری به دلیل افزایش سطح اسید اوریک در بدن مشاهده می‌شود.
خوشبختانه، می‌توان بیماری نقرس را با تغییر رژیم غذایی و مصرف برخی داروها کنترل کرد. اگر علائم این بیماری را نادیده بگیرید، آسیب‌های شدیدی به بدن شما وارد خواهد شد. بهترین راه حل این است که یک برنامه غذایی سالم را دنبال کنید. در ادامه این مطلب از مجله تخصصی فیت کلاب قصد داریم بهترین غذاها برای درمان بیماری نقرس را به شما معرفی کنیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
نقرس چیست؟
قبل از هر چیزی، بهتر است بدانید نقرس چیست. نقرس نوعی بیماری آرتریت است که با علائمی مثل درد، تورم و التهاب ناگهانی مفاصل همراه می‌باشد. این بیماری معمولاً در محل مفصل شست پا مشاهده می‌شود. اما ممکن است سایر انگشتان پا، زانو و پاشنه پا را تحت تاثیر قرار دهد. سایر قسمت‌های بدن نیز می‌توانند تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرند. علائم نقرس که به عنوان حملات نقرس شناخته می‌شوند، زمانی رخ خواهند داد که سطح اسید اوریک در بدن افزایش یابد.
بدن انسان به صورت طبیعی اسید اوریک تولید می‌کند. این ماده در واقع نوعی ماده زائد است که هنگام هضم غذا تولید می‌شود. زمانی که سطح اسید اوریک خون افزایش یابد، کریستال‌های بلورهای اسید اوریک در مفاصل تجمع پیدا می‌کنند و باعث متورم شدن مفصل‌ها می‌شوند. حملات نقرس به صورت ناگهانی و طی شب رخ می‌دهند. این حملات بین ۳ تا ۱۰ روز ادامه پیدا می‌کنند. البته بازه زمانی آن در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. همچنین ممکن است برخی بیماران، حملات نقرس را طی روز تجربه کنند.
چه غذاهایی برای درمان نقرس مناسب است؟
مصرف برخی مواد غذایی برای درمان نقرس توصیه می‌شود. این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
1.گیلاس
گیلاس یکی از بهترین میوه‌ها برای پیشگیری و کنترل بیماری نقرس است. این میوه دارای رنگ قرمز تیره می‌باشد. ترکیبات طبیعی به نام آنتوسیانین، باعث رنگ قرمز تیره گیلاس می‌شود. این ماده دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی می‌باشد. اگرچه گیلاس حاوی فروکتوز طبیعی است، اما می‌تواند بر درمان بیماری نقرس موثر باشد.
مطالعات نشان می‌دهد، مصرف گیلاس باعث کاهش سطح اسید اوریک خون می‌شود. بنابراین می‌تواند التهاب را کاهش دهد یا از بروز حملات نقرس جلوگیری کند. می‌توان گیلاس را به صورت تازه، منجمد شده، آبمیوه یا کمپوت مصرف کرد. با این حال، دوز مشخصی برای مصرف گیلاس طی روز وجود ندارد. بهتر است برای تعیین دوز مصرف این میوه، با متخصصان تغذیه مشورت کنید.
[elementor-template id=”31885″]
2.غذاهایی با ویتامین C بالا
غذاهایی که حاوی مقدار زیادی ویتامین سی هستند، به کاهش علائم بیماری نقرس کمک می‌کنند. ویتامین سی نوعی ماده آنتی اکسیدانی است که باعث کاهش سطح اسید اوریک خون می‌شود. در سال ۲۰۰۹، یک مطالعه درباره این مسئله انجام شد. در این پژوهش، ۴۷ هزار مرد داوطلب مورد بررسی قرار گرفتند.
محققان متوجه شدند، مصرف ویتامین سی به صورت مستقیم با کاهش خطر ابتلا به نقرس همراه است. مصرف ۱۵۰۰ میلی‌گرم یا بیشتر ویتامین سی طی روز، خطر بروز این بیماری را تا ۴۵ درصد کاهش می‌دهد. یک پژوهش دیگر در سال ۲۰۱۱ انجام شد. نتیجه این پژوهش نشان داد مصرف ۵۰۰ میلی‌گرم ویتامین سی طی روز برای مدت یک ماه، باعث کاهش سطح اسید اوریک خون می‌شود.
3.قهوه
قهوه یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی‌ها در تمام جهان است. ترکیب قهوه و نان جو به همراه پنیر، اثرات مختلفی بر سلامتی بدن دارد و بهترین میان وعده یا صبحانه برای نقرس است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد، قهوه از ابتلا بیماری نقرس جلوگیری می‌کند. در سال ۲۰۱۵، یک پژوهش روی مردان انجام شد.
نتیجه این پژوهش نشان داد مردانی که به صورت روزانه ۴ تا ۵ فنجان قهوه مصرف می‌کنند، تا ۴۰ درصد کمتر از دیگران در معرض خطر بیماری نقرس قرار می‌گیرند. افرادی که تا ۶ فنجان یا بیشتر قهوه مصرف می‌کنند، خطر بروز بیماری نقرس را تا ۶۰ درصد کاهش می‌دهند. البته این پژوهش روی بانوان نیز انجام شد. خطر ابتلا به این بیماری در بانوانی که به صورت روزانه ۱ تا ۳ فنجان قهوه مصرف می‌کنند، تا ۲۲ درصد کاهش می‌یابد.
4.غذاهای بدون پورین
بهتر است مصرف غذاهای سرشار از پورین را با غذاهای فاقد پورین جایگزین کنید (پورین مولکولی ساخته شده از نیتروژن و کربن است که در ساختار مولکول‌های بیولوژیکی بدن وجود دارد. این ماده هنگام پردازش و تجزیه در بدن، ماده‌ای به نام اسید اوریک تولید می‌کند). به این ترتیب، از افزایش اسید اوریک خون جلوگیری خواهد شد. این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
- برخی از میوه‌ها مانند گیلاس، انواع توت‌ها و مرکبات
- لبنیات بدون چربی و کم چرب (شیر، پنیر، ماست)
- غذاهای پروتئینی گیاهی مانند آجیل، کره بادام زمینی، دانه‌ها و حبوبات
- تخم مرغ
- نان سبوس دار و ماکارونی، برنج، سیب زمینی
5.غذاهای گیاهی
بسیاری از غذاهای گیاهی، حاوی مقدار بسیار کمی پورین هستند. در نتیجه، می‌توانند به رژیم غذایی شما اضافه شوند و از بروز علائم بیماری نقرس جلوگیری کنند. علاوه بر این، غذاهای گیاهی سرشار از ویتامین و مواد معدنی هستند. در نتیجه به حفظ سلامتی بدن کمک می‌کنند. این غذا شامل موارد زیر می‌باشند:
- لوبیا و سایر حبوبات
- میوه
- آجیل
- آجیل و روغن‌های گیاهی
- دانه
- پروتئین مثل سویا، مانند توفو، آجیل سویا و شیر سویا
- غلات کامل
6.سبزیجات
برخی سبزیجات حاوی مقدار بیشتری پورین هستند. این پورین‌ها با عنوان پورین‌های گیاهی شناخته می‌شوند مطالعات نشان می‌دهد، پورین‌های گیاهی باعث افزایش خطر بیماری نقرس نمی‌شوند. در سال ۲۰۱۹ یک پژوهش درباره این مسئله انجام شد. نتیجه پژوهش نشان داد مصرف سبزیجات حاوی پورین‌های گیاهی، تاثیری بر افزایش علائم بیماری نقرس ندارد. اما به طور کلی، بهتر است قبل از مصرف این سبزیجات با پزشک مشورت کنید.
7.لبنیات کم چرب
محصولات لبنی از بروز این بیماری جلوگیری می‌کنند یا علائم آن را کاهش می‌دهند. لبنیات کم چرب تاثیر بهتری بر بدن دارند و باعث کاهش سطح اسید اوریک خون می‌شوند. این مواد غذایی خاصیت ضد التهابی دارند و کریستال‌های اسید اوریک را کاهش می‌دهند.
بر اساس دستورالعمل‌های غذایی ایالات متحده آمریکا، مصرف ۳ وعده لبنیات در روز تاثیر بسیار زیادی بر کاهش علائم این بیماری دارد. این لبنیات شامل شیر کم چرب، ماست، پنیر و مشتقات آن هستند.علاوه بر مواردی که برای شما بیان شد، بهتر است مصرف آب و مایعات را افزایش دهید. هیدراته شدن بدن تاثیر بسیار زیادی بر درمان این بیماری دارد و به کاهش سطح اسید اوریک خون کمک می‌کند.
برای کنترل بیماری نقرس از مصرف چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
برای کنترل بیماری نقرس، بهتر است مصرف برخی غذاها را محدود کنید. دنبال کردن رژیم‌های غذایی متعادل که حاوی سبزیجات و میوه باشند، تاثیر بسیار زیادی بر درمان این بیماری دارد. رژیم‌های غذایی که سرشار از چربی اشباع شده و قند و شیرینی هستند، باید کنار گذاشته شوند. از مصرف مواد غذایی زیر خودداری کنید:
1.کاهش مصرف قند میوه
بهتر است میزان مصرف قند میوه را کنترل کنید. قند میوه با نام فروکتوز شناخته می‌شود و باعث افزایش سطح اسید در خون می‌شود. فروکتوز در برخی میوه‌ها وجود دارد و به بسیاری از محصولات صنعتی مثل شربت ذرت اضافه می‌شود. محدود کردن غذاهایی که حاوی فروکتوز هستند، تاثیر بسیار زیادی بر کاهش علائم نقرس دارد. بنابراین بهتر است مصرف آبمیوه یا نوشیدنی‌های شیرین شده با قند میوه را کاهش دهید.
البته لازم نیست از مصرف همه میوه‌ها اجتناب کنید. بهتر است قبل از مصرف میوه با پزشک مشورت کنید تا از تشدید شدن علائم بیماری جلوگیری شود. به طور کلی، توصیه می‌کنیم مصرف آبمیوه را کاهش دهید یا آن را از برنامه غذایی خود حذف کنید. مصرف میوه‌های سرشار از فروکتوز مثل سیب، گلابی، انبه، انجیر، هندوانه و میوه‌های خشک را کاهش دهید.
2.کاهش مصرف شکر نوشیدنی ها
نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های شیرین، کالری بسیار بالایی دارند و حاوی مقدار زیادی قند و شکر هستند. این نوشیدنی‌ها حاوی مواد غذایی مفید نیستند و تاثیر بسیار زیادی بر اضافه وزن و چاقی دارند. حتی خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲ و نقرس را افزایش می‌دهند.
بنابراین بهتر است کمتر مصرف شوند. در سال ۲۰۲۰ یک مطالعه درباره این مسئله انجام شد. این پژوهش درباره تاثیر نوشیدنی‌های حاوی شیرین کننده مصنوعی بر بیماری نقرس بود. نتیجه پژوهش نشان داد نوشیدنی‌های حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی، خطر بیماری نقرس را تا حد زیادی افزایش می‌دهند.
3.غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده بدترین گزینه برای تشدید علائم بیماری نقرس هستند. رژیم غذایی که در جامعه امروزی دنبال می‌شود، حاوی انواع غذاهای فرآوری شده و کربوهیدرات‌های تصفیه شده است. این غذاها نه تنها خطر ابتلا به بیماری نقرس را افزایش می‌دهند، بلکه باعث بروز بیماری‌های دیگر مثل دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی می‌شوند. بنابراین بهتر است مصرف غذاهایی مانند آبنبات، نان سفید، چیپس و کراکر، کلوچه، شیرینی، غذاهای منجمد، فست فود و بستنی را کاهش دهید.
4.ماهی و غذای دریایی
یکی دیگر از غذاهایی که باید از مصرف آن اجتناب کنید، ماهی و غذاهای دریایی هستند. اغلب غذاهای دریایی حاوی پورین هستند. بنابراین بهتر است مصرف غذاهای دریایی حاوی پورین را تا حد امکان کاهش دهید. البته توجه داشته باشید که غذاهای دریایی حاوی مقدار زیادی امگا ۳ هستند. با توجه به اینکه امگا ۳ در بدن تولید نمی‌شود، باید سایر غذاهای حاوی امگا ۳ را به برنامه غذایی خود اضافه کنید. به عنوان مثال گردو حاوی مقدار زیادی از این ماده مغذی است.
5.کاهش مصرف نوشیدنی های الکلی
مصرف الکل به صورت مستقیم با بیماری نقرس مرتبط است. بنابراین بهتر است مصرف نوشیدنی‌های الکلی را کاهش دهید. برای اثبات این مسئله، مطالعه‌ای روی ۷۲۴ نفر انجام شد. این افراد به بیماری نقرس مبتلا بودند و مشروبات الکلی مصرف می‌کردند. مطالعه نشان داد آبجو و مشروبات الکلی، باعث تشدید علائم بیماری نقرس می‌شوند.
نمونه رژیم غذایی نقرس برای کاهش اسید اوریک
اگر به این بیماری مبتلا هستید، پیشنهاد می‌کنیم به متخصصان تغذیه مراجعه کرده و برنامه غذایی دریافت کنید. برنامه‌های غذایی رایگانی که در اینترنت موجود هستند، ممکن است با شرایط جسمانی شما سازگاری نداشته باشند.
در برخی موارد، این برنامه‌ها باعث تشدید علائم بیماری نقرس می‌شوند. بنابراین بهتر است رژیم‌های غذایی اختصاصی را دنبال کنید. با این وجود برای اینکه درک بهتری از این مسئله داشته باشید، در ادامه یک نمونه رژیم غذایی نقرس برای کاهش اسید اوریک را به شما معرفی می‌کنیم:
1.روز اول
- صبحانه: بلغور جو دوسر+ یک برش هلو+ کره بادام
- ناهار: ماست یونانی+ سالاد گوجه فرنگی و خیار خرد شده+ نان پیتای سبوس‌دار
- شام: املت پنیر فتا و اسفناج+ نان تست سبوس‌دار+ آووکادو له شده
2.روز دوم
- صبحانه برای نقرس: پنیر کاتیج+ خربزه+ غلات سبوس‌دار بدون پوست
- ناهار: ساندویچ سالاد تخم مرغ روی نان سبوس‌دار+ کاهو+ گوجه فرنگی
- شام: ماکارونی گندم کامل+ لوبیا+ بروکلی+ سیر+ پنیر پارمزان
3.روز سوم
- صبحانه برای نقرس: غلات سبوس‌دار+ شیر کم‌چرب+ توت‌فرنگی برش خورده
- ناهار: سوپ لوبیای سیاه که با گوجه فرنگی خرد شده و پیازچه تزیین شده+ چیپس تورتیلا
- شام: همبرگر گیاهی+ نان سبوس‌دار+ سیب زمینی شیرین کبابی
[elementor-template id=”25463″]
سخن پایانی
در این مطلب به طور کامل درباره غذاهای مناسب برای بیماری نقرس توضیح داده شد. بیماری نقرس به علت افزایش سطح اسید اوریک موجود در خون مشاهده می‌شود. برخی مواد غذایی مانند گوشت قرمز، نوشیدنی‌های الکلی و قند میوه، باعث افزایش سطح این ماده در بدن می‌شوند. اسید اوریک نوعی ماده زائد است که در بدن تولید می‌شود. این ماده باید از طریق کلیه دفع شود.
اما اختلال در عملکرد کلیه یا افزایش شدید سطح اسید اوریک خون، باعث بروز بیماری‌هایی مانند نقرس خواهد شد. این بیماری به مفاصل آسیب می‌زند و با دردهای آزاردهنده و التهاب و تورم همراه است. البته افرادی که به بیماری نقرس خفیف مبتلا هستند، این علائم را تجربه نمی‌کنند. مصرف برخی مواد غذایی مثل لبنیات کم چرب، گیلاس و سبزیجات، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند یا به کاهش علائم آن کمک می‌کنند.
بهتر است برای دریافت یک برنامه غذایی کامل، به متخصصان تغذیه مجموعه فیت کلاب مراجعه کنید. متخصصان تغذیه این مجموعه، به شما کمک می‌کنند تا علائم بیماری نقرس را در کوتاه‌ترین زمان ممکن کاهش دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت لیست غذاهای مناسب نقرس، پیشنهاد می‌کنیم با کارشناسان مجموعه تماس بگیرید.