یبوست یکی از مشکلات رایج در بسیاری از آقایان و بانوان است. این بیماری زمانی به سراغ شما می‌آید که حرکات روده کاهش یابد. در این حالت، مدفوع به سختی دفع خواهد شد. یکی از مهم‌ترین دلایل رایج بروز بیماری یبوست، تغییر در رژیم غذایی است. همچنین عدم دریافت فیبر کافی در رژیم غذایی، باعث بروز این بیماری می‌شود.
معمولا یبوست خفیف، بعد از گذشت چند روز برطرف خواهد شد. اما اگر برای مدت چند هفته به این بیماری مبتلا بودید، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. می‌توانید با تغییر در رژیم غذایی، از بروز بیماری یبوست جلوگیری کنید. اگر به دنبال روش‌هایی برای درمان این بیماری هستید یا علل بروز یبوست را جستجو می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب از مجله تخصصی فیت کلاب را تا انتها مطالعه کنید. زیرا در ادامه قصد داریم به طور کامل درباره علائم یبوست توضیح دهیم.
یبوست چیست؟
قبل از هر چیزی، باید بدانید بیماری یبوست چیست. اگر کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج می‌کنید، به احتمال زیاد به بیماری یبوست مبتلا هستید. البته توجه داشته باشید که تعداد دفعات دفع در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. سیستم گوارشی برخی از افراد، عملکرد بسیار خوبی دارد. این دسته از افراد معمولاً چندین بار در روز اجابت مزاج می‌کنند. بنابراین قبل از هر چیزی، باید الگوی دفع خود را شناسایی کنید. به طور معمول، چند بار در روز یا چند بار در هفته دفع دارید؟
با پاسخ دادن به این سوال، می‌توانید متوجه شوید که به بیماری یبوست مبتلا هستید یا خیر. سوال مهمی که برای بسیاری از افراد ایجاد می‌شود، این است که از کجا متوجه شویم به این بیماری مبتلا هستیم؟ معمولا هنگام ابتلا به بیماری یبوست، مدفوع بسیار خشک و سفت خواهد بود. به همین دلیل، فرایند دفع بسیار دردناک است و به سختی انجام می‌شود. از طرفی، ممکن است احساس کنید روده‌های شما به طور کامل تخلیه نمی‌شوند. این مسئله نیز نشان دهنده بروز بیماری یبوست است.
چرا یبوست اتفاق می افتد؟
همه چیز به شرایط و مکانیسم داخلی بدن شما بستگی دارد. معمولاً یبوست به دلیل افزایش جذب آب توسط روده اتفاق می‌افتد. زمانی که روده‌ها آب زیادی از مدفوع جذب کنند، مدفوع شما خشک خواهد شد. در نتیجه، به راحتی از بدن خارج نمی‌شود. همانطور که می‌دانید، مواد غذایی درون روده به آرامی حرکت می‌کنند. حرکات روده، در نهایت باعث بیرون راندن مدفوع از بدن می‌شوند. همزمان با حرکت غذا درون روده‌ها، مواد مغذی و آب جذب بدن می‌شوند.
در واقع، ابتدا غذای نیمه هضم شده از روده کوچک وارد روده بزرگ خواهد شد. سپس روده بزرگ آب را از مواد زائد جذب کرده و باعث خشک شدن آن می‌شود. زمانی که به بیماری یبوست مبتلا شوید، حرکات روده کاهش خواهد یافت. یعنی غذا به کندی درون روده حرکت می‌کند. همین مسئله باعث می‌شود، روده فرصت بیشتری برای جذب آب داشته باشد. در نتیجه، به مرور زمان مدفوع خشک و سفت می‌شود.
عوامل بروز بیماری یبوست
همانطور که گفته شد، عوامل مختلفی بر بروز این بیماری تاثیرگذار هستند. در ادامه برخی از این دلایل را برای شما بیان می‌کنیم:
1.بیماری ها
برخی بیماری‌ها باعث بروز مشکلاتی مثل یبوست می‌شوند این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:
-
سندروم مدفوع انسدادی
اولین عامل، نوعی بیماری به نام سندروم مدفوع انسدادی است. این بیماری، به صورت طبیعی مانع از دفع مدفوع می‌شود یا فرایند دفع را برای شما دردناک می‌سازد.
-
انسداد روده
انسداد روده یکی دیگر از دلایل بروز بیماری یبوست است. در برخی موارد بسیار نادر، سیستم حرکتی روده بزرگ مختل می‌شود. یعنی سرعت حرکات روده کاهش یافته یا به طور کامل متوقف خواهد شد. در چنین حالتی، احتمال بروز بیماری یبوست افزایش می‌یابد.
-
اختلالات عصبی
یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری، اختلالات عصبی است. برخی از بیماری‌ها با سیستم عصبی شما درگیر هستند. در نتیجه، می‌توانند بر عملکرد دستگاه گوارش تاثیر بگذارند. این بیماری‌ها شامل آسیب‌های نخاعی، بیماری پارکینسون و سکته مغزی هستند.
-
سندروم روده تنبل
سندروم روده تنبل، از دیگر دلایل بروز بیماری یبوست است. در این بیماری، روده بزرگ شما منقبض خواهد شد. در نتیجه، می‌تواند مدفوع را برای مدت‌های طولانی حفظ کند.
-
عوامل ژنتیکی
همانطور که گفته شد، برخی عوامل ژنتیکی بر بروز بیماری یبوست تاثیرگذار هستند. به عنوان مثال برخی نقایص که در ساختار دستگاه گوارش وجود دارند، عملکرد سیستم گوارش را مختل می‌کنند.
2.دارو ها
برخی داروها نیز می‌توانند بر ابتلا به بیماری یبوست تاثیرگذار باشند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضد درد قوی، مانند مواد مخدر حاوی کدئین، اکسی کدون و هیدرومورفون.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل مانند ایبوپروفن و ناپروکسن.
- داروهای ضد افسردگی مثل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین
- آنتی اسیدهای حاوی کلسیم یا آلومینیوم، مانند قرص آهن
- داروهای آلرژی، مانند آنتی هیستامین‌ها مثل دیفن هیدرامین
- برخی داروهای فشار خون، از جمله مسدود کننده‌های کانال کلسیم
- داروهای روانپزشکی، مانند کلوزاپین و اولانزاپین داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد تهوع
3.شرایط پزشکی
شرایط پزشکی، در برخی مواقع باعث ابتلا به بیماری یبوست می‌شود. در ادامه برخی از این شرایط را برای شما بیان می‌کنیم:
-
غدد درون ریز
اولین عامل پزشکی، بیماری‌های مربوط به غدد درون ریز بدن مثل کم کاری غده تیروئید و دیابت هستند.
-
نقص در هماهنگی بین عضلات کف لگن
یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل پزشکی، وجود یک نقص در هماهنگی بین عضلات کف لگن است. ماهیچه‌های لگن و پایین شکم، برای کمک به دفع مدفوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نتیجه اختلال در عملکرد این عضلات، باعث بروز بیماری یبوست خواهد شد.
علائم یبوست چیست؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که برای بسیاری از افراد ایجاد می‌شود، این است که علائم یبوست چیست؟ خوشبختانه این بیماری به راحتی قابل شناسایی است. در نتیجه می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن، برای درمان آن اقدام کنید. در ادامه علائم بیماری یبوست را برای شما بیان می‌کنیم:
1.دفع کم
یکی از مهم‌ترین علائم یبوست، دفع کم است. همانطور که بیان شد اگر کمتر از سه مرتبه در هفته اجابت مزاج دارید، به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا هستید. البته با توجه به شرایط بدنی فرد، تعداد دفع ممکن است از چند بار در روز تا یک بار در هفته متغیر باشد. اگر به صورت عادی در حدود یک بار در هفته دفع دارید، بهتر است حتماً با یک متخصص مشورت کنید. اگرچه ممکن است علائم یبوست برای برخی افراد آزاردهنده نباشد، اما در دراز مدت آسیب بسیار زیادی به سیستم گوارشی شما وارد خواهد شد. بنابراین علائم این بیماری را نادیده نگیرید و حتماً برای درمان آن اقدام کنید.
2.مدفوع خشک
از دیگر علائم یبوست، مدفوع خشک است. هر چقدر مدفوع خشک‌تر باشد، فرآیند دفع سخت‌تر و دردناک‌تر خواهد بود. در چنین حالتی، باید مطمئن شوید که به بیماری یبوست مبتلا شده‌اید. متاسفانه برخی افراد برای دفع مدفوع فشار زیادی به بدن خود وارد می‌کنند. در این حالت، احتمال خونریزی داخلی افزایش خواهد یافت. بنابراین بهتر است از روش‌های دیگری برای بهبود سهولت دفع کمک بگیرید.
3.احساس نفخ یا حالت تهوع
احساس نفخ یا حالت تهوع، از دیگر علائم یبوست شدید است. تجمع مدفوع در بدن، باعث تغییر در مکانیسم و عملکرد اندام‌های داخلی خواهد شد. در نتیجه، ممکن است احساس نفخ شدید داشته باشید. افرادی با بیماری یبوست شدید، معمولا احساس حالت تهوع یا معده درد دارند.
آیا یبوست خطرناک است؟
معمولاً بیماری یبوست به صورت خفیف بروز پیدا می‌کند. به همین دلیل می‌توان با استفاده از چند روش ساده مثل تغییر رژیم غذایی، آن را درمان کرد. اما برخی مسائل مثل تغییر سبک زندگی، باعث می‌شود برخی افراد به صورت مداوم به این بیماری مبتلا شوند. در این حالت، آسیب بسیار زیادی به بدن وارد خواهد شد.
عوارض ابتلا به بیماری یبوست شدید
در ادامه برخی از عوارض ابتلا به بیماری یبوست شدید را برای شما بیان می‌کنیم:
1. ابتلا به بواسیر
یکی از مهم‌ترین عوارض، ابتلا به بیماری‌های خطرناک مثل بواسیر است. در این بیماری، رگ‌های روده و سیستم گوارش متورم و ملتهب می‌شوند. بیماری بواسیر شدید، معمولاً با کمک جراحی درمان می‌شود. بنابراین بهتر است حتماً علائم یبوست را جدی بگیرید.
2. پارگی مقعد
از دیگر عوارض بیماری یبوست شدید، پارگی مقعد در اثر عبور مدفوع سفت شده است که با نام شقاق مقعد نیز شناخته می‌شود.
3.عفونت روده
عفونت روده از دیگر عوارض است که بسیار خطرناک می‌باشد. زمانی که مقدار زیادی مدفوع در روده بزرگ به دام بیافتد، احتمال بروز عفونت افزایش پیدا می‌کند.
4.آسیب به عضلات کف لگن
از دیگر عوامل خطرناک، آسیب به عضلات کف لگن است. اگر برای دفع مدفوع فشار زیادی به بدن خود وارد کنید، ماهیچه‌های اطراف مثانه و لگن آسیب خواهند دید.
درمان یبوست با تغذیه
همانطور که می‌دانید، روش‌های مختلفی برای درمان بیماری یبوست مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما یکی از رایج‌ترین روش‌ها، تغییر در سبک تغذیه یا رژیم غذایی است. اگر یکی از افرادی هستید که به صورت مداوم به این بیماری مبتلا می‌شوند، پیشنهاد می‌کنیم حتماً به مجموعه فیت کلاب مراجعه کرده و با متخصصان تغذیه این مجموعه مشورت کنید.
متخصصان تغذیه و کارشناسان مجموعه فیت کلاب، ابتدا شرایط جسمانی و شدت بیماری شما را مورد بررسی قرار می‌دهند. سپس مطابق با آن، بهترین برنامه رژیم غذایی را در اختیار شما قرار خواهند داد. این برنامه غذایی، به مرور زمان علائم یبوست را کاهش می‌دهد و از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری می‌کند. برای درمان یبوست با تغذیه، می‌توانید از راهکارهایی که در ادامه به شما معرفی می‌شود استفاده کنید:
1.مصرف فیبر
اگر به دنبال یک روش ساده برای کاهش علائم یبوست هستید، پیشنهاد می‌کنیم مصرف فیبر را افزایش دهید. فیبر به دو صورت محلول و نامحلول مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعات نشان می‌دهد، فیبر محلول تاثیر بهتری بر کاهش علائم یبوست دارد. تقریبا ۹۰ درصد از بانوان و ۹۷ از آقایان، به صورت روزانه مقدار کافی فیبر دریافت نمی‌کنند.
مواد غذایی حاوی فیبر نامحلول، بر افزایش تعداد دفعات دفع موثر هستند. مواد غذایی حاوی فیبر محلول، می‌تواند آب را جذب کرده و به نرم شدن مدفوع کمک کنند. به عنوان مثال، آلو خشک حاوی فیبر نامحلول است و بر درمان بیماری یبوست تاثیر می‌گذارد. فیبر محلول یا نامحلول، برای درمان فوری یبوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2.مصرف سیب را افزایش دهید
سیب یکی از بهترین مواد غذایی برای کاهش علائم یبوست و درمان این بیماری است. سیب حاوی مقدار زیادی فیبر است. در یک سیب با اندازه متوسط، حدود ۵ گرم فیبر وجود دارد. به همین دلیل مصرف مداوم سیب، باعث افزایش تعداد دفعات مدفوع و نرم شدن مدفوع می‌شود. می‌توانید سیب را به صورت پخته یا خام مصرف کنید.
3. مصرف اسفناج
اسفناج و سبزیجات نیز برای کاهش علائم یبوست و درمان این بیماری مناسب هستند. به طور کلی سبزیجاتی با برگ‌های تیره و سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، حاوی مقدار زیادی فیبر و مواد معدنی هستند. فیبر موجود در این سبزیجات، باعث افزایش حجم مدفوع و تعداد دفعات دفع می‌شود. در نتیجه، مدفوع به راحتی از بدن دفع خواهد شد.
مطالعات نشان می‌دهد در هر ۱۸۰ گرم اسفناج پخته شده، حدود ۵ گرم فیبر وجود دارد. البته مقدار فیبر موجود در سبزیجات، به نوع سبزیجات و کیفیت آن نیز بستگی دارد. اسفناج را می‌توان به صورت پخته شده یا خام مصرف کرد. برای دستیابی به نتایج بهتر و کاهش علائم بیماری یبوست، پیشنهاد می‌کنیم این سبزیجات را به سوپ اضافه کنید. کلم بروکلی نیز حاوی مقدار زیادی فیبر است. می‌توان کلم بروکلی را به صورت بخار پز یا آب پز مصرف کرد.
- زیر نظر متخصص
- برنامه تمرین اختصاصی
- رژیم غذایی منعطف و آسان
سخن پایانی
در این مطلب به طور کامل درباره علائم یبوست توضیح داده شد. یبوست یک بیماری بسیار رایج است که در تعداد زیادی از بانوان و مردان مشاهده می‌شود. متاسفانه برخی افراد به بیماری یبوست شدید مبتلا می‌شوند. این بیماری بسیار آزاردهنده است و باعث بروز مشکلاتی مثل احساس درد هنگام دفع یا کاهش شدید تعداد دفعات دفع خواهد شد. عوامل مختلفی برای بروز این بیماری تاثیرگذار هستند. به عنوان مثال رایج‌ترین عامل، تغییر سبک زندگی یا مشکلات ذهنی مانند افسردگی است. همچنین کاهش مصرف فیبر، باعث بروز بیماری یبوست می‌شود.
می‌توان از روش‌های مختلفی برای کاهش علائم این بیماری استفاده کرد. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، تغییر رژیم غذایی است. افرادی که به صورت مداوم به بیماری یبوست مبتلا می‌شوند، می‌توانند از برنامه‌های غذایی منحصر به فردی که توسط متخصصان تغذیه مجموعه فیت کلاب ارائه می‌شود استفاده کنند. این برنامه‌های غذایی، با کمترین هزینه در اختیار شما قرار می‌گیرند و تاثیر بسیار زیادی بر کاهش علائم یبوست دارند.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4059-constipation
https://www.healthline.com/nutrition/best-foods-for-constipation
