بعد از اینکه برگه آزمایشم رو بررسی کرد بهم گفت:«متاسفانه شما به بیماری تنبلی تخم مبتلا هستی. خودت از این مسئله اطلاع داشتی؟» با تعجب گفتم:«نه من مشکل خاصی نداشتم. یعنی باردار نشدن من به خاطر تنبلی تخمدانه؟» جواب داد:«بله. این بیماری می‌تونه تا حدودی روی قدرت باروری هم تاثیرگذار باشه. اما همه چیز به بیماری تنبلی تخمدان مربوط نیست.

 باید عوامل دیگه رو هم بررسی کنم. اما اولین چیزی که ازت می‌خوام اینه که فعلاً روی باردار شدن تمرکز نکنی. من بهت کمک می‌کنم تا علائم این بیماری رو کاهش بدی و تا حدودی درمان بشی. بعد از اون می‌تونی برای بارداری اقدام کنی.» ازش پرسیدم:«چه جوری باید این بیماری رو درمان کنم؟» 

جواب داد:«معمولا تنبلی تخمدان به مرور زمان به یک بیماری مزمن تبدیل می‌شه و درمان اون کار راحتی نیست. من برات چند نوع دارو تجویز می‌کنم. اما فراموش نکن که دارو به صورت موقت روی کاهش علائم این بیماری تاثیر میزاره. مهم‌ترین عامل برای درمان این بیماری، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگیه. می‌خوام بهت بهترین رژیم غذایی برای تنبلی تخمدان رو معرفی کنم.»

تنبلی تخمدان چیست؟

قبل از هر چیزی، بهتر است بدانید تنبلی تخمدان چیست. تنبلی تخمدان که با نام سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز شناخته می‌شود، نوعی اختلال هورمونی است که بعد از دوره بلوغ بروز پیدا می‌کند. این بیماری بسیار رایج است و معمولاً در سنین باروری مشاهده می‌شود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، حدود ۵ میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا به این بیماری مبتلا هستند.

 تنبلی تخمدان باعث بروز مشکلات گوناگون می‌شود و آسیب شدیدی به بدن وارد می‌کند. به عنوان مثال باعث قاعدگی نامنظم، کیست تخمدان، رشد بیش از حد موهای زائد، آکنه، التهاب، ناباروری و مواردی مانند این خواهد شد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، افراد مبتلا به این بیماری در معرض مقاومت به انسولین قرار دارند. در نتیجه ممکن است به بیماری‌های دیابتی مبتلا شوند.

چرا رژیم غذایی تنبلی تخمدان مهم است؟

روش‌های مختلفی برای درمان یا کنترل این بیماری وجود دارد. ولی سوال مهم این است که چرا باید از رژیم غذایی برای مدیریت بیماری تنبلی کمک بگیریم؟ همانطور که می‌دانید، افراد مبتلا به این بیماری در معرض چاقی، سندروم متابولیک، مقاومت و انسولین و مواردی مانند این قرار دارند. 

همه این مسائل خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، میزان مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به بیماری تنبلی تخمدان تا ۵۰ درصد بیشتر از سایر افراد است. انسولین مانند یک کلید سلول‌ها را باز می‌کند و برای ورود گلوکز به سلول مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

همانطور که می‌دانید، گلوکز نقش مهمی در تامین انرژی بدن دارد. در افرادی که به بیماری مقاومت به انسولین مبتلا هستند، گلوکز نمی‌تواند به راحتی وارد سلول شود. در نتیجه در جریان خون تجمع پیدا می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های دیابتی را افزایش می‌دهد.

البته همه افراد مبتلا به بیماری تنبلی تخمدان این مسائل را تجربه نمی‌کنند. اما احتمال بروز این عوارض بسیار زیاد است. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد بهترین روش برای کنترل بیماری دیابت و کاهش علائم تنبلی تخمدان، رژیم غذایی و فعالیت‌های بدنی است. معمولا داروها به صورت موقت بر کاهش علائم بیماری موثر هستند.

مواد غذایی مفید در رژیم تنبلی تخمدان 

اگر به این بیماری مبتلا هستید، بهتر است برخی مواد غذایی را به رژیم خود اضافه کنید. در ادامه این مواد غذایی را به شما معرفی می‌کنیم: 

• سبزی با برگ تیره

یکی از بهترین مواد غذایی برای کاهش علائم بیماری تنبلی تخمدان، سبزیجات با برگ‌های تیره هستند. به عنوان مثال اسفناج یا سبزیجاتی مانند این، حاوی مقدار زیادی فیبر هستند و به بهبود هضم غذا در بدن کمک می‌کنند. علاوه بر این، نقش مهمی در کنترل قند خون دارند و خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهند. این مواد غذایی التهابات بدن را نیز کاهش خواهند داد. مصرف سبزیجات حتی به افزایش تولید سروتونین و دوپامین در مغز کمک می‌کند. این هورمون‌ها نقش مهمی در بهبود حالات روحی و خلق و خو دارند.

• کلم بروکلی و گل کلم

یکی دیگر از بهترین مواد غذایی برای بیماری تنبلی تخمدان، کلم بروکلی و گل کلم است. این ماده غذایی باید به رژیم غذایی تنبلی تخمدان اضافه شود. زیرا کلم بروکلی و گل کلم حاوی مواد معدنی و انواعی از ویتامین‌ها هستند. علاوه بر این، دارای مقدار زیادی فیبر می‌باشند و برای افزایش احساس سیری و مدیریت وزن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد، کلم بروکلی سرشار از آنتی اکسیدانی است. ترکیبات آنتی اکسیدانی رادیکال‌های آزاد بدن را از بین می‌برند و التهابات را کاهش می‌دهند. مصرف این سبزیجات خطر ابتلا به بیماری دیابت دو را کاهش خواهد داد. 

• توت ها

توت بهترین گزینه برای رژیم غذایی و تنبلی تخمدان است. برخی از بهترین توت‌ها شامل زغال اخته و توت فرنگی هستند. این ترکیبات حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی هستند. اگر به دنبال یک رژیم غذایی ضد التهابی و سالم برای کاهش علائم بیماری تنبلی تخمدان هستید، پیشنهاد می‌کنیم انواع توت مثل تمشک و شاه توت را به رژیم خود اضافه کنید. این ترکیبات حتی برای تنظیم قند خون مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نتیجه میزان مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهند. 

• غلات کامل

پیشنهاد می‌کنیم میزان مصرف غلات تصفیه شده را کاهش دهید. به جای آن، می‌توانید غلات کامل مصرف کنید. غلات کامل مزایای گوناگونی برای بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند. برخی غلات کامل شامل برنج قهوه‌ای، کینوا و جو هستند. این ترکیبات دارای مواد مغذی مهمی هستند که در غلات تصفیه شده وجود ندارد. 

یکی از مهم‌ترین مواد مغذی، فیبر است. به طور کلی دنبال کردن رژیم غذایی سرشار از فیبر، نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن شما دارد. فیبر از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری می‌کند و باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش می‌شود. غلات کامل نیز سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدانی است و خاصیت ضد التهابی دارد. 

• ماهی چرب

یکی از بهترین مواد غذایی برای بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، ماهی‌های چرب هستند. ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون، تن ماهی، ماهی خال مخالی و ماهی ساردین، حاوی مقدار زیادی اسید چرب امگا ۳ هستند. اسید چرب امگا ۳ یکی از مهم‌ترین بخش‌های رژیم غذایی شما است.

 زیرا فواید گوناگونی برای بدن دارد. به عنوان مثال التهابات بدن را کاهش می‌دهد و باعث کاهش علائم بیماری افسردگی و اضطراب می‌شود. با توجه به اینکه ماهی سرشار از پروتئین بدون چربی است. گزینه کاملاً مناسبی برای تنظیم قند خون خواهد بود. 

• آووکادو

آووکادو حاوی مقدار زیادی فیبر چربی‌های سالم و غیراشباع است. این ترکیبات مغذی باعث افزایش احساس سیری می‌شوند و به تنظیم وزن یا قند خون کمک می‌کنند. می‌توانید میزان مصرف چربی‌های اشباع مانند کره و مارگارین را کاهش دهید. به جای آن، چربی‌های غیر اشباع مانند آووکادو یا روغن زیتون مصرف کنید.

 چربی‌های سالم و غیر اشباع از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کنند و التهابات بدن را کاهش می‌دهند. یکی از مهم‌ترین ترکیبات مغذی موجود در آووکادو، نیاسین و فولات است. این ماده برای بهبود متابولیسم بدن و تقویت خلق و خو مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانطور که می‌دانید، تغییرات خلق و خوب در بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان بسیار رایج است. 

• آجیل و دانه ها

یکی دیگر از مواد مغذی مفید برای کاهش علائم بیماری تنبلی تخمدان، آجیل‌ها و دانه‌ها هستند. بسیاری از چربی‌های غیر اشباع در مغزها مانند دانه‌ها، گردو، بادام هندی، بادام، گردو، دانه کتان و دانه چیا وجود دارد. اگر به بیماری تنبلی تخمدان مبتلا هستید، می‌توانید چربی‌های سالم مورد نیاز بدن خود را از این ترکیبات تامین کنید.

• سیب زمینی های شیرین

پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد، سیب زمینی شیرین سرشار از فیبر است و باید در رژیم غذایی تنبلی تخمدان گنجانده شود. فیبر نوعی کربوهیدرات پیچیده است و به آرامی در بدن تجزیه می‌شود. علاوه بر این به تنظیم قند خون کمک می‌کند. یکی دیگر از مهم‌ترین مزایای سیب زمینی شیرین این است که شاخص گلیسمی پایینی دارد. یعنی باعث افزایش یا کاهش ناگهانی قند خون نمی‌شود. این مسئله خطر بروز بیماری دیابت را کاهش می‌دهد. 

• چای سبز

چای سبز از هزاران سال پیش برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل بدیهی است که به کاهش علائم بیماری تنبلی تخمدان نیز کمک کند. این ماده مغذی حاوی مقدار زیادی ترکیبات آنتی اکسیدانی به نام پلی فنول است.

 مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، پلی فنول باعث کاهش اثرات مضر رادیکال‌های آزاد بدن می‌شود. علاوه بر این، چای سبز به کاهش وزن بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان کمک می‌کند و میزان مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد. 

• گوشت بدون چربی و ارگانیک

مصرف گوشت بدون چربی به این دسته از بیماران توصیه می‌شود. گوشت بدون چربی گزینه مناسب‌تری نسبت به گوشت پرچرب است. این گوشت برای افرادی که رژیم‌های لاغری را دنبال می‌کنند، مناسب است. گوشت‌های غیر ارگانیک معمولاً حاوی مقدار زیادی ترکیبات هورمونی هستند که بر عملکرد اندام‌های داخلی بدن تاثیر می‌گذارد. بنابراین بهتر است گوشت ارگانیک مصرف کنید.

مواد غذایی نامناسب برای رژیم تنبلی تخمدان 

افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، باید از مصرف برخی مواد غذایی خودداری کنند. زیرا این مواد غذایی التهابات بدن را افزایش می‌دهند یا بر افزایش وزن تاثیر می‌گذارند. غذاهایی که برای تنبلی تخمدان مضر هستند، شامل موارد زیر می‌باشند: 

• غذاهای سرخ شده (سیب زمینی سرخ شده، چیپس سیب زمینی، چیپس ذرت و مرغ یا ماهی سرخ شده)
• چربی‌های اشباع شده مانند کره یا مارگارین
• گوشت قرمز، از جمله همبرگر، رست بیف و استیک، گوشت فرآوری شده و هات داگ
• تنقلات فرآوری شده: کیک، کلوچه، آب نبات 
• غلات آماده شده با قند بالا مثل بلغور جو دوسر فوری، گرانولا
• نوشیدنی‌های قندی مانند نوشابه، چای و نوشیدنی‌های ورزشی
• نوشیدنی‌های الکلی
• آرد تصفیه شده، نان سفید، رول، پوسته پیتزا و پاستا
• برنج سفید

نمونه برنامه غذایی تنبلی تخمدان

برنامه‌های غذایی متعددی در اینترنت وجود دارند که ادعا می‌کنند برای بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان مناسب هستند. توجه داشته باشید که رژیم غذایی هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. یعنی افراد مبتلا به تنبلی تخمدان، باید رژیم غذایی مخصوص خود را دریافت کنند.

 یک رژیم غذایی مناسب باید با شرایط جسمانی و شدت بیماری شما سازگاری داشته باشد. با این حال برای اینکه درک بهتری از این رژیم غذایی داشته باشید، در ادامه یک نمونه برنامه غذایی را به شما معرفی می‌کنیم:

• صبحانه  

آووکادو + نان گندم کامل + ۱ تخم مرغ یا ۲/۱ فنجان جو + ۱ قاشق غذا خوری دانه چیا 

• ناهار  

۲ فنجان فلفل و قارچ + ۱۰۰ گرم کاهو + ۴/۱ فنجان لوبیا پخته + کمی ذرت ارگانیک 

• شام

۱۰۰ گرم سالمون کبابی + ۴/۱ کینوا پخته شده + ۲ فنجان کلم بروکلی بخارپز + کمی سس (۱ قاشق چای خوری آبلیمو تازه + کمی شوید + ۳ قاشق غذاخوری ماست یونانی ساده) 

• میان وعده‌

۱ فنجان سبزیجات تازه (هویج + گوجه فرنگی + نخود فرنگی) یا ۱ سیب + ۱ قاشق غذاخوری کره بادام زمینی 

سخن پایانی 

در این مطلب سعی کردم درباره رژیم غذایی برای تنبلی تخمدان توضیح بدم. تنبلی تخمدان یک بیماری تقریباً رایجه که بسیاری از افراد رو به خودش درگیر می‌کنه. این بیماری با علائم مختلف مثل تغییرات نامنظم قاعدگی، رشد موهای زائد، تغییر خلق و خو و چیزهایی مثل این همراهه. اگر علائم این بیماری رو نادیده بگیرین، به مرور زمان تشدید می‌شه و آسیب شدیدی به بدن شما وارد می‌کنه. سریعترین درمان تنبلی تخمدان، مصرف دارو و تغییر رژیم غذایی یا سبک زندگیه.

 توصیه من اینه که در وهله اول رژیم غذایی خودتون رو تغییر بدین. به عنوان مثال از مصرف غذاهای سرخ کردنی و فرآوری شده خودداری کنین. به جای اون، می‌تونین غذاهای سالم و میوه‌ها و سبزیجات رو به رژیم خودتون اضافه کنین. اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارین، بهتره با متخصص‌های مجموعه فیت کلاب ارتباط بگیرین. متخصص‌های این مجموعه بهترین برنامه غذایی رو به شما معرفی می‌کنن تا علائم بیماری تنبلی تخمدان رو کاهش بدین.