بیماری کبد چرب در حال افزایش است. این بیماری معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. اغلب زمانی که یک مطالعه تصویربرداری (مانند سونوگرافی شکم، سی‌تی‌اسکن یا MRI) به هر دیگری انجام شود. به طور تصادفی تشخیص داده می‌شود. کبد چرب ارتباط نزدیکی با شرایطی مانند دیابت و چاقی دارد. همچنین با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط است. درک بیماری کبد چرب و آشنایی با درمان فوری کبد چرب امری ضروری است. اگر شما عزیزان به هر دلیل چاق هستید برای داشتن کبد سالم این مطلب از فیت کلاب را از دست ندهید.
بیماری کبد چرب چیست؟ تجمع چربی زیاد در کبد
کبد چرب زمانی ایجاد می‌شود که چربی زیادی در کبد شما وجود داشته باشد. در افرادی که دیابت و اضافه وزن دارند کبد چرب بیماری شایعی است. اگرچه ممکن است علامتی نداشته باشد، اما می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی قابل‌توجهی شود. ایجاد تغییرات در سبک زندگی شما، کلید پیشگیری و بهبود این وضعیت است.
عضو اصلی بدن برای پردازش مواد غذایی و مواد زائد کبد است. کبدی سالم محسوب می‌شود که چربی بسیار کمی دارد یا فاقد چربی است. اگر بیش از حد الکل می‌نوشید یا غذای زیادی می‌خورید. بدن شما مقداری از کالری‌ها را به چربی تبدیل می‌کند تا مقدار اضافه کالری را کاهش دهد. سپس این چربی در سلول‌های کبد ذخیره می‌شود.
وقتی چربی بیش از 5 تا 10 درصد وزن کل کبد شما را تشکیل می‌دهد، کبد چرب دارید. کبد چرب با مصرف بیشتر قندها و چربی‌های افزوده شده در افراد ایجاد می‌شود. از هر 3 بزرگسال حدود 1 نفر به بیماری کبد چرب مبتلا است.
علائم بیماری کبد چرب چیست؟ مهم‌ترین زنگ‌های خطر
بیماری کبد چرب معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کند. افرادی که علائم دارند ممکن است:
- احساس خستگی یا به‌طورکلی ناخوشی کنند.
- در قسمت سمت راست بالای شکم خود درد دارند.
- کاهش وزن داشته باشند.
علائمی که نشان می‌دهد ممکن است بیماری کبد چرب جدی‌تری داشته باشید عبارت‌اند از:
- زردی چشم و پوست (یرقان)
- کبودی
- ادرار تیره
- شکم متورم
- استفراغ خون
- مدفوع سیاه
- خارش پوست
در صورت داشتن هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید.
بیماری کبد چرب چگونه تشخیص داده می‌شود؟ تشخیص بیماری خاموش
پزشک ابتدا با صحبت و سپس معاینه، کبد چرب را تشخیص می‌دهد. ممکن است از شما خواسته شود که یک آزمایش خون به نام آزمایش عملکرد کبد داشته باشید. این کار سلامت کبد شما را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک اسکن مانند موارد زیر را انجام دهید.
- سونوگرافی
- اسکن MRI
اگر آزمایش‌ها نشان دهد که کبد چرب دارید. ممکن است برای بررسی بیشتر به آزمایش‌های دیگری نیاز داشته باشید. بسته به نتایج آزمایشات، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که به متخصص گوارش مراجعه کنید. در موارد شدید، متخصص ممکن است بیوپسی از کبد شما را برای تأیید تشخیص ترتیب دهد. این کار به آنها کمک می‌کند تا شدت بیماری را ارزیابی کنند.
درمان فوری کبد چرب؛ کبد چرب را سه سوته درمان کنید
اولین راه درمان فوری کبد چرب کاهش وزن است که از طریق ترکیبی از کاهش کالری، ورزش و تغذیه سالم انجام می‌شود. کاهش وزن می‌تواند چربی و التهاب کبد را کاهش دهد. در ادامه مهم‌ترین و مؤثرترین روش‌های مدیریت و درمان کبد چرب را برای شما توضیح می‌دهیم. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
1) وزن خود را کم کنید؛ 4روش کم کردن وزن
کاهش وزن از بهترین درمان‌ها برای کبد چرب است، زیرا شرایطی را که به بیماری کبد چرب کمک می‌کنند را از بین می‌برد. از دست دادن فقط 3 تا 5 درصد از وزن بدن می‌تواند باعث کاهش چربی در کبد شود. از دست دادن 7 درصد می‌تواند التهاب را نیز کاهش دهد. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید. پزشکان معمولاً به شما توصیه می‌کنند که به تدریج 7 تا 10 درصد وزن بدن خود را در طول یک سال کاهش دهید. کاهش وزن سریع از طریق نخوردن توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند کبد چرب را بدتر کند. بهترین راه برای کاهش وزن این است که:
* کاهش تعداد کالری دریافتی؛ درمان ضروری کبد چرب
پیگیری کالری‌هایی که هر روز مصرف می‌کنید و به‌کارگیری کنترل میزان مصرف می‌تواند کمک‌کننده باشد. درحالی‌که پیروی از یک رژیم غذایی سالم و حفظ وزن طبیعی بدن ممکن است درمان خاصی به نظر نرسد. برای مدیریت انواع کبد چرب ضروری است. اگر در گذشته تلاش کرده‌اید وزن کم کنید؛ اما موفق نشده‌اید. برای دریافت کمک با پزشک خود صحبت کنید. شما ممکن است کاندیدای یک برنامه کاهش وزن تحت نظارت پزشکی باشید. از دارو همراه با رژیم غذایی و ورزش استفاده کنید.
* خوردن یک رژیم غذایی سالم؛ رژیم مدیترانه‌ای
خوردن یک رژیم غذایی سالم که سرشار از میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های اشباع کم است. غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز که سرشار از چربی‌های اشباع شده است را محدود کنید. بیشتر از غذاهای گیاهی مانند لوبیا، حبوبات و آجیل استفاده کنید. از چربی‌های خوب مانند روغن زیتون استفاده کنید. این اساس رژیم مدیترانه‌ای است و اغلب توسط پزشکان به عنوان راهی برای کاهش توصیه می‌شود.
* محدود کردن مصرف نمک و شکر؛ عامل کبد چرب
مقدار نمک و شکر را در رژیم غذایی خود محدود کنید. مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر، مانند نوشابه، آب میوه، نوشیدنی‌های ورزشی و چای شیرین را کم کنید. مصرف زیاد فروکتوز، یکی از شیرین‌کننده‌های اصلی در این نوشیدنی‌ها، احتمال ابتلا به چاقی، دیابت نوع 2، سندرم متابولیک و NAFLD را افزایش می‌دهد.
* ورزش بیشتر؛ کنترل وزن
ورزش به دلایل زیادی مهم است. می‌تواند به کنترل وزن، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش استرس و افسردگی کمک کند. سعی کنید در اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه فعال باشید. بسته به میزان وزنی که می خواهید کم کنید، ممکن است نیاز به افزایش آن داشته باشید. ورزش کردن به این معنی نیست که باید به باشگاه بروید. با این حال، اگر قبلاً ورزش نکرده‌اید، به آرامی فعالیت خود را یشتر کنید. هدف شرکت در تمرینات با شدت متوسط است. مثلاً دویدن سبک، دوچرخه سواری، شنا یا انجام ورزشی که ضربان قلب شما را افزایش می‌دهد و منجر به تعریق می‌شود.
روش دیگر، روش‌های جراحی کاهش وزن (چاقی) و درمان‌های آندوسکوپی هستند. با محدود کردن فیزیکی مقدار غذایی که معده شما می‌تواند نگه دارد. همچنین مقدار مواد مغذی و کالری جذب شده توسط بدن را کاهش می‌دهند. در مورد اینکه کدام گزینه ممکن است برای شما بهترین باشد، با پزشک خود صحبت کنید.
2) کلسترول خود را پایین نگه دارید؛ کنترل چربی اشباع شده
مصرف چربی‌های اشباع شده خود را که در گوشت، پوست مرغ، کره، شیر و محصولات لبنی یافت می‌شود؛ محدود کنید. آنها را با چربی‌های تک غیراشباع و چربی‌های غیراشباع چندگانه جایگزین کنید. اسیدهای چرب امگا 3 که نوعی چربی غیراشباع چندگانه است. در ماهی‌های روغنی مانند سالمون، روغن بذر کتان و گردو یافت می‌شود. به ویژه در کاهش بیماری قلبی مفید هستند.
3) از کبد خود محافظت کنید؛ نگهداری کبد سالم
کارهایی را انجام ندهید که به کبدتان استرس بیشتری وارد می‌کند.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
- داروهای بدون نسخه را فقط طبق دستور مصرف کنید.
- در مصرف مکمل های غذایی احتیاط کنید. برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین A، آهن و نیاسین در دوزهای بالا برای کبد مضر هستند.
- برای هپاتیت A و هپاتیت B واکسینه شوید. اگر هپاتیت A یا B را همراه با کبد چرب دریافت کنید. به‌احتمال زیاد منجر به نارسایی کبد می‌شود.
قبل از امتحان هر گونه داروهای گیاهی با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید. فقط به این دلیل که یک محصول طبیعی نامیده می‌شود، به این معنی نیست که ایمن است.
4) خاکشیر مصرف کنید؛ خاکشیر دشمن کبد چرب
مصرف خاکشیر برای کبد چرب بسیار مؤثر است به عبارتی خاکشیر دشمن کبد چرب محسوب می‌شود. خاکشیر کبد را از تمامی سموم پاکسازی می‌کند. همچنین از طریق افزایش حجم ادرار به دفع مواد مضر و در نتیجه پیشگیری و درمان کبد چرب منجر می‌شود. برای درمان فوری کبد چرب بهتر است خاکشیر را روزانه به صورت ناشتا میل نمایید.
5) قهوه بنوشید؛ آسیب کمتر کبدی
در مطالعاتی که بر روی افراد مبتلا به NAFLD انجام شد. افرادی که قهوه می‌نوشیدند نسبت به افرادی که قهوه کم یا اصلاً قهوه می‌نوشیدند آسیب کبدی کمتری داشتند. قهوه کافئین‌دار خطر فیبروز کبد را در چندین بیماری کبدی از جمله NAFLD کاهش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد که برای به دست آوردن این مزیت باید بیش از دو فنجان در روز بنوشید. برخی افراد آن طعم قهوه را به خوبی تحمل نمی کنند.
6) به مصرف ویتامین E توجه داشته باشید؛ کاهش التهاب کبد
این ویتامین که یک آنتی‌اکسیدان است. از نظر تئوری با کاهش یا خنثی کردن آسیب ناشی از التهاب عمل می‌کند. برخی شواهد نشان می‌دهند که مکمل‌های ویتامین E ممکن است برای افرادی که به دلیل NAFLD و NASH آسیب کبدی دارند مفید باشد. محققان در یک مطالعه دریافتند که دوز روزانه از فرم طبیعی ویتامین E، به‌طورکلی با کاهش چربی و التهاب در ارتباط است. این دارو برای همه نیست و ممکن است عوارض جانبی بالقوه‌ای نیز داشته باشد.
کبد خود را با متخصصان فیت کلاب درمان کنید
همان‌گونه که اشاره کردیم وجود کبد چرب علامت خاصی ندارد. شما عزیزان برای درمان فوری کبد چرب باید نکات ذکر شده را رعایت نمایید. برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی دو امر ضروری برای درمان کبد چرب است. برای دریافت بهترین برنامه غذایی و ورزشی مخصوص درمان کبد چرب به فیت کلاب مراجعه نمایید. فیت کلاب بزرگ‌ترین باشگاه در شمال تهران است. برای مشاوره نیز میتوانید با شماره 02191090095 تماس بگیرید.
سؤالات متداول
برای درمان فوری کبد چرب دارو وجود دارد؟
متأسفانه، هیچ دارویی مورد تأیید FDA برای بیماری کبد چرب وجود ندارد. تا کنون، دو دارو یعنی ویتامین E (یک آنتی‌اکسیدان) و پیوگلیتازون (برای درمان دیابت) برای کنترل کبد چرب تأیید شده است.
آیا می‌توان از بیماری کبد چرب پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از بیماری کبد چرب باید عوامل زیر را در نظر داشته باشید.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم که سرشار از میوه و سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم است
- حفظ وزن سالم
- مصرف نکردن یا بسیار کم الکل
- فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته
اگر به طور منظم ورزش نکرده‌اید، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض بیماری کبد چرب چیست؟
در بسیاری از افراد، کبد چرب در ابتدا مشکلات زیادی ایجاد نمی‌کند. در طول زمان به آرامی بدتر می‌شود. چربی اضافی در کبد باعث التهاب کبد می‌شود که در نهایت منجر به زخم (فیبروز) کبد می‌گردد. همچنین ممکن است منجر به بیماری‌های مزمن کبدی جدی‌تر، مانند سیروز یا سرطان کبد شود.