تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید) زمانی است که غده تیروئید بیش از نیاز شما هورمون تولید می‌کند. دو هورمون اصلی ترشح شده توسط تیروئید T تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) هستند. هورمون محرک تیروئید (TSH) که از غده هیپوفیز میآید، این هورمونها را تنظیم می‌کند. داشتن هورمون‌های تیروئید بیش از حد می‌تواند بدن شما را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد. روش‌های مختلفی برای تشخیص تیروئید پرکار وجود دارد. در این مطلب از فیت کلاب درباره علائم و تشخیص پرکاری تیروئید اطلاعات خوبی در اختیار شما عزیزان قرار میدهیم.
علائم شایع پرکاری تیروئید؛ رایج‌ترین علائم
غده تیروئید در گردن قرار دارد. این غده چندین هورمون تولید می‌کند که متابولیسم یا نحوه استفاده سلول‌ها از انرژی را کنترل می‌کنند. شایع‌ترین علت این بیماری، بیماری گریوز است که 85 درصد موارد را تشکیل می‌دهد. پرکاری تیروئید همچنین می‌تواند ناشی از گواتر ندولر باشد. وضعیتی که در آن التهاب تیروئید به دلیل عفونتهای ویروسی یا دلایل دیگر، مصرف مقادیر بیش از حد هورمون تیروئید و مصرف بیش از حد ید رخ می‌دهد. زمانی که هورمون‌های تیروئیدی شما بیش از نیازتان باشد، به بسیاری از عملکردهای بدن سرعت میبخشد که می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند. مهمترین علائم تیروئید پرکار عبارت‌اند از:
کاهش وزن و افزایش اشتها، بدن علت منطقی
همان‌گونه که قبلاً اشاره شد، پرکاری تیروئید متابولیسم را تسریع می‌کند، بنابراین شما سریع‌تر کالری می‌سوزانید. همچنین اشتهای شما را افزایش می‌دهد. اگر کالری بیشتری دریافت کنید، ممکن است وزن کم نکنید. هر چه پرکاری تیروئید شدیدتر باشد، کاهش وزن بیشتر می‌شود. در هنگام ورزش باید به این نکته توجهداشته باشید.
ضربان قلب سریع یا نامنظم، مشکلات قلبی
در هنگام فعالیت بدنی یا در حال استراحت، ممکن است متوجه ضربان قلب خود شوید. هورمون‌های تیروئید تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد و ساختار قلب دارند. پرکاری تیروئید ضربان قلب را افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث تپش قلب و ریتم غیرطبیعی قلب، از جمله فیبریلاسیون دهلیزی (A-fib) شود.
نوسانات خلقی؛ خلق متغیر
بیماری تیروئید می‌تواند بر خلق‌وخوی شما تأثیر بگذارد و باعث نوسانات خلقی شود. همچنین عصبی بودن، تحریک‌پذیری، اضطراب از جمله علائم شایع نوسانات خلقی است. گر علائم دیگری مانند مشکلات خواب و خستگی داشته باشید، ممکن است بیشتر مستعد نوسانات خلقی باشید.
لرزش؛ لرزش بر اندام بدن
ممکن است در ثابت نگه‌داشتن دست مشکل داشته باشید. تحریک بیش از حد اعصاب می‌تواند منجر به انقباض و لرزش شود که از علائم رایج پرکاری تیروئید است. حدود 75 درصد از افراد مبتلا به تیروئید پرکار دچار لرزش می شوند که ممکن است بر دست ها و بازوها تأثیر بگذارد.
مشکلات خواب و خستگی؛ اختلال خواب
پرکاری تیروئید یک علت شناخته شده اختلال خواب است و با موارد مشکل در خواب ماندن، خواب‌آلودگی مفرط در طول روز، بی‌خوابی و صرف زمان زیاد برای به خواب‌رفتن همراه است. اگر علائمی مانند لرزش، عصبی بودن یا اضطراب نیز داشته باشید، ممکن است مشکلات خواب بدتر شوند. ترکیب متابولیسم سریع و مشکلات خواب می‌تواند منجر به خستگی مداوم شود.
عرق‌کردن؛ عدم تحمل گرما
هنگامی که متابولیسم شما افزایش می‌یابد، دمای بدن شما نیز بالا می‌رود. این بالارفتن دما می‌تواند منجر به تعرق مفرط، افزایش حساسیت به گرما و اغلب احساس نیاز به خوردن زیاد مایعات شود. اگر متوجه شدید که زیاد عرق می‌کنید یکی از علت آن که پرکاری تیروئید است را بررسی نمایید.
چشم‌های برآمده؛ جمع‌شدن پلک‌ها
در بیماری گریوز (شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید)، هورمون‌های تیروئید بیش از حد می‌تواند باعث جمع‌شدن پلک‌ها شود، بنابراین چشمان شما برآمده به نظر می‌رسد. سایر علائم چشم می‌تواند شامل پف، آبریزش و دوبینی باشد. مشکلات چشم و بینایی خود را جدی بگیرید و در صدد علت‌یابی علمی آنها باشید.
گواتر؛ برآمدگی گردن
پرکاری تیروئید می‌تواند باعث گواتر شود. زمانی که غده تیروئید شما به‌اندازه‌ای بزرگ شود که از کنار گردن شما بیرون بزند. این حالت از پرکاری تیروئید بر ظاهر و زیبایی شما تاثیر منفی زیادی می‌گذارد. زمانی که دچار این وضعیت شدید حتماً برای درمان آن اقدام نمایید تا سریع‌تر به نتیجه برشید.
اکثر مردم همه علائم را ندارند. برخی ممکن است شدیدتر از دیگران باشند. علائم پرکاری تیروئید در زنان می‌تواند شامل قاعدگی‌های سبک‌تر یا کوتاه‌تر و مشکلات باردارشدن باشد. در افراد مسن‌تر، تیروئید پرکار می‌تواند بسیار شبیه افسردگی باشد. افراد مسن‌تر نیز به‌احتمال زیاد ازدست‌دادن اشتها و کناره‌گیری اجتماعی را تجربه می‌کنند. سایر علائم و نشانه‌های پرکاری تیروئید عبارت‌اند از:
- ضعف عضلانی
- نازک شدن موها
- کهیر یا بثورات خارش‌دار
- تب شدید
- فشار خون بالا
- استفراغ
- تحریک
تیروتوکسیکوزس ترشح بیش از حد هورمون‌های تیروئید است. طوفان تیروئید تیروتوکسیکوز شدید است. این یک رویداد بالقوه تهدیدکننده زندگی است که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. برای تشخیص تیروئید پرکار راه‌های مختلفی وجود دارد. در ابتدا شما باید به پزشک مراجعه نمایید. پزشک شما برای تشخیص درست انجام آزمایش‌های مختلفی را به شما تجویز می‌کند.
راه‌های تشخیص تیروئید پرکار؛ آزمایش‌های ضروری
پرکاری تیروئید با بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. پزشک شما ابتدا یک معاینه فیزیکی برای بررسی علائم واضح پرکاری تیروئید انجام می‌دهد. در طول معاینه، پزشک مواردی از جمله لرزش خفیف در انگشتان و دستان، نبض سریع یا نامنظم، پوست گرم و مرطوب و تغییرات چشمی را بررسی می‌کند. همچنین غده تیروئید شما را هنگام قورت‌دادن بررسی می‌کند تا ببیند بزرگ‌تر از حد معمول، ناهموار یا حساس است. علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را برای شما تجویز کند از جمله:
آزمایش خون؛ بررسی میزان هورمون محرک تیروئید
رایج‌ترین راه تشخیص تیروئید پرکار آزمایش خون است. آزمایش‌های خونی که هورمون‌های T-4 و T-3 و هورمون محرک تیروئید (TSH) را اندازه‌گیری می‌کند، می‌تواند تشخیص پرکاری تیروئید را تأیید کند. سطح بالای T-4 و سطح پایین TSH در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید شایع است. برای افراد مسن چون ممکن است علائم کلاسیک پرکاری تیروئید را نداشته باشند انجام آزمایش خون خیلی مهم است.
وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟
باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.
محاسبه BMI - شاخص توده بدنی
اگر شما عزیزان بیوتین مصرف می‌کنید، آزمایش خون تیروئید ممکن است نتایج نادرستی بدهد. بیوتین یک مکمل ویتامین B است که در مولتی‌ویتامین‌ها نیز یافت می‌شود. اگر مولتی‌ویتامین همراه با بیوتین مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطمینان از دقیق بودن آزمایش خون، ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف بیوتین را 3 تا 5 روز قبل از آزمایش متوقف کنید. اگر نتایج آزمایش خون، پرکاری تیروئید را نشان دهد، پزشک شما ممکن است یکی از آزمایش‌های زیر رابرای یافتن دلیل پرکاری تیروئید پیشنهاد کند.
اسکن ید رادیواکتیو؛ تست جذب
برای این آزمایش، دوز کوچکی از ید رادیواکتیو مصرف می‌کنید تا ببینید چه مقدار از آن در غده تیروئید شما و کجا در غده جمع می‌شود. اگر غده تیروئید شما مقدار زیادی ید رادیواکتیو دریافت کند، به این معنی است که غده تیروئید شما هورمون تیروئید بیش از حد تولید می‌کند. محتمل‌ترین علت تیروئید پرکار داشتن بیماری گریوز یا ندول‌های تیروئید بیش‌فعال است. اگر غده تیروئید شما مقدار کمی ید رادیواکتیو دریافت کند، به این معنی است که مقدار زیادی از این هورمون در جریان خون شما وجود دارد که در این صورت، به احتمال زیاد تیروئیدیت دارید.
سونوگرافی تیروئید؛ قابل استفاده برای افراد باردار و شیرده
در این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تهیه تصاویری از تیروئید استفاده می‌شود. سونوگرافی ممکن است در یافتن ندول‌های تیروئید بهتر از سایر آزمایش‌ها باشد. این آزمایش در معرض اشعه قرار نمی‌گیرد، بنابراین می‌توان از آن برای افرادی که باردار یا شیرده هستند یا افرادی که نمی‌توانند ید رادیواکتیو مصرف کنند استفاده کرد.
درمان‌ها؛ آشنایی با انواع درمان
درمان بسته به علت پرکاری تیروئید و شدت علائم متفاوت است. گزینه‌های درمانی استفاده از داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو و عمل جراحی از شایع‌ترین روش‌های درمانی تیروئید پرکار هستند. تحقیقات علمی نیز نشان داده است که از ورزش نیز می‌توانید در کنار روش‌های درمانی دیگر نیز استفاده کنید.
داروهای ضد تیروئید؛ سرکوب تولید و آزادسازی هورمون‌های تیروئید
داروهای ضد تیروئید ممکن است برای سرکوب تولید و آزادسازی هورمون‌های تیروئید با مهار استفاده از ید توسط تیروئید تجویز شوند. عوارض جانبی ممکن است شامل بثورات پوستی، درد مفاصل و تب باشد. از داروهای ضد تیروئید زمانی که شدت علائم و بیماری کم باشد تجویز می‌شود. گاهی اوقات، داروهایی به نام داروهای مسدودکننده بتا آدرنرژیک برای جلوگیری از عملکرد هورمون تیروئید بر روی قلب و در نتیجه تسکین علائم تجویز می‌شوند. مگر اینکه پرکاری تیروئید ناشی از تیروئیدیت باشد، این داروها همراه با سایر درمان‌ها استفاده می‌شوند.
ید رادیواکتیو؛ بیماری گریوز
این درمان ترجیحی پرکاری تیروئید ناشی از بیماری گریوز است. یک قرص ید رادیواکتیو خورده می‌شود و سپس توسط سلول‌های تیروئید جذب می‌شود. این سلول‌های بیش‌فعال آسیب می‌بینند به‌طوری‌که تیروئید می‌تواند از نظر اندازه کوچک شود و هورمون‌هایی در سطوح طبیعی تولید کند. اگرچه این یک درمان بی‌خطر است، اما اکثر افراد در نهایت پس از درمان با ید رادیواکتیو دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوند .بنابراین نیاز به درمان جایگزین هورمون تیروئید مادام‌العمر دارند. درمان با ید رادیواکتیو را نمی‌توان در زنان باردار یا شیرده انجام داد.
عمل جراحی؛ برداشتن تیروئید
در موارد شدید، جراحی برای برداشتن تیروئید، به نام تیروئیدکتومی، ممکن است انجام شود. اگر تیروئید برداشته شود، هورمون‌های جایگزین تیروئید باید تا آخر عمر فرد مصرف شود. کاندیدهای جراحی ممکن است شامل بیماران پرکاری تیروئید باردار با عدم تحمل داروهای ضد تیروئید، بیمارانی که مایل به درمان قطعی بدون استفاده از ید رادیواکتیو هستند. کودکان و بیماران مبتلا به گواتر بسیار بزرگ یا ندولار باشند.
بهبود تیروئید پرکار با انجام ورزش در فیت کلاب
در این مطلب با روش‌های تشخیص تیروئید پرکار و درمان‌های آن آشنا شدید. علاوه بر درمان‌هایی که در این مطلب به آن اشاره کردیم تغذیه مناسب و تغییر سبک زندگی هم نقش مؤثری در بهبود مبتلایان به پرکاری تیروئید دارد. فعالیت فیزیکی مناسب نقش مهمی در درمان پرکاری تیروئید دارد، زیرا ورزش علاوه بر داشتن اثر‌های مثبت بر سیستم قلبی و عروقی و بهبود وضعیت خلقی، به جلوگیری از افزایش وزن ناشی از مصرف انواع داروهای ضد تیروئید هم کمک می‌کند.
برای انجام ورزش‌های مناسب برای کنترل پرکاری تیروئید می‌توانید به فیت کلاب مراجعه نمایید. فیت کلاب بزرگ‌ترین مجموعه ورزشی در شمال تهران است. این مجموعه ورزشی با داشتن متخصصین تربیت‌بدنی و تغذیه در کنار شما عزیزان هستند تا به هدف موردنظر خود برسید. برای مشاوره نیز می‌توانید با شماره 02191090095 تماس بگیرید.
- زیر نظر متخصص
- برنامه تمرین اختصاصی
- رژیم غذایی منعطف و آسان
سؤالات متداول
آیا ورزش در بهبود علائم تیروئید تاثیر دارد؟
به‌طورکلی تغییر تغذیه و سبک زندگی و فعالیت بدنی بر کاهش علائم پرکاری تیروئید تاثیر می‌گذارد. ورزش با بالابردن فعالیت بدنی بر جلوگیری از افزایش وزن ناشی از مصرف قرص‌های ضد تیروئید مؤثر است.
بهترین راه‌های تشخیص تیروئید پرکار چیست؟
ابتدایی‌ترین راه تشخیص پرکاری تیروئید بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش خون است. علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری از جمله اسکن ید رادیواکتیو و سونوگرافی تیروئید را برای شما تجویز کند.
بهترین راه‌های درمان تیروئید پرکار چیست؟
بهترین راه‌های درمان تیروئید پرکار استفاده از داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو و عمل جراحی است. البته در هر فردی یک روش درمانی پاسخگو است.
