زمانی که تعداد گلبولهای قرمز خون کمتر از حالت عادی باشد، فرد به کم خونی مبتلا شده است. این عارضه منجر به کاهش ظرفیت اکسیژن رسانی خون به بافتها و اندامهای بدن میشود. این روند ناسالم علائمی مانند خستگی، ضعف، تنگی نفس و رنگ پریدگی را به همراه دارد. کم خونی میتواند ناشی از فقر آهن، کمبود ویتامین B و بیماریهای مزمن باشد. درمان کم خونی به علت آن بستگی دارد. درمان ممکن است شامل مصرف مکمل آهن، ویتامینها یا سایر مواد مغذی شود. در این مقاله از فیت کلاب برنامه رژیم غذایی برای درمان کم خونی را بیان میکنیم.
علت کم خونی چیست؛ تاثیر چندین عامل در ابتلا به کم خونی
کم خونی می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله کمبود آهن در رژیم غذایی و یا پریود سنگین در زنان باشد. خونریزی معده و روده نیز از دلایل دیگر کم خونی است. گاهی مصرف بیش از حد و خودسرانه داروهای مسکن باعث ایجاد زخم گوارشی میشود. از دست دادن تدریجی خون در چنین شرایطی باعث برروز کم خون میشود. برخی افراد بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به کم خونی هستند، از جمله:
- افراد مبتلا به بیماریهای گوارشی مانند بیماری کرون
- افرادی که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفتهاند
- زنان و دخترهایی که پریود سنگین دارند
- افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری دارند
- افراد دچار فقر مالی و غذایی
پزشکان در موارد شدید کم خونی معمولاً مکملهای آهن تجویز میکنند. مقدار مورد نیاز آهن روزانه به سن و جنست بستگی دارد. نوزادان فقط به 0.27 میلیگرم آهن در روز نیاز دارد. در حالی که یک مرد 19 تا 50 ساله به 8 میلیگرم آهن در روز و یک زن در همان محدوده سنی به 18 میلیگرم آهن نیاز دارد. در دوران بارداری، فرد باید مصرف روزانه آهن خود را به 27 میلیگرم در روز افزایش دهد.
علائم کم خونی؛ خستگی و ضعف شدید و سایر موارد
در زمان کم خونی بدن اکسیژن کافی دریافت نمیکند. این اتفاق منجر به بروز علائم مختلفی در فرد میشود. علائم کم خونی بستگی به علت زمینهای، شدت بیماری و سلامت عمومی فرد دارد. با این حال، علائم شایع کم خونی به صورت زیر است:
- خستگی و ضعف: یکی از بارزترین علائم کم خونی، خستگی زیاد و احساس ضعف است. این علائم به دلیل کمبود اکسیژن برای تامین انرژی مورد نیاز بدن رخ میدهند.
- تنگی نفس: افراد مبتلا به کم خونی به دلیل کاهش اکسیژن در خون، با کمترین فعالیت فیزیکی دچار تنگی نفس میشوند.
- رنگ پریدگی: کم خونی میتواند باعث رنگ پریدگی پوست شود. کاهش هموگلوبین در خون دلیل رنگ پریدگی است.
- ضربان قلب سریع: قلب برای جبران کمبود اکسیژن در بدن باید شدیدتر فعالیت کند.
- سرگیجه و سبکی سر: کم خونی میتواند منجر به افت فشار خون شود. این فرایند منجر به احساس سرگیجه یا سبکی سر میشود.
- سردی دست ها و پا: کاهش جریان خون در اندامها باعث ایجاد احساس سردی در دست و پا میشود.
علائم دیگری هم در کم خونی دیده میشود. برای مثال سردرد، درد قفسه سینه یا ضربان قلب نامنظم که همگی از علائم نوع شدید کم خونی هستند.
اهمیت رژیم غذایی برای کم خونی؛ درمان کم خونی با برنامه درست
داشتن یک رژیم غذایی مقوی برای درمان و پیشگیری از کم خونی بسیار مهم است. کم خونی اغلب به دلیل کمبود مواد مغذی مانند آهن، ویتامین B12 و اسیدفولیک ایجاد میشود. بنابراین، پیروی از رژیم غذایی متعادل برای بازسازی گلبولهای قرمز خون ضروری است. آهن یک ماده مغذی حیاتی برای تولید هموگلوبین است. غذاهای غنی از آهن عبارتند از:
- مرغ
- گوشت قرمز
- ماهی
- لوبیا
- عدس
- اسفناج
- غلات کامل
[elementor-template id=”37773″]
از طرفی، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند پرتقال یا توت فرنگی جذب آهن را افزایش میدهد. ویتامین B12 یکی دیگر از فاکتورهای مهم برای درمان کم خونی است. این ویتامین برای تشکیل سلولهای خونی و سلامت سیستم عصبی ضروری است. ویتامین B12 عمدتاً در گوشت، ماهی، تخم مرغ و لبنیات یافت میشود. اسید فولیک یا همان ویتامین B9 نیز برای تولید گلبولهای قرمز اهمیت کلیدی دارد. منابع غذایی حاوی فولات شامل موارد زیر است:
- سبزیجات پهن برگ
- حبوبات
- آووکادو
- غلات غنی شده
مصرف اسید فولیک بهویژه برای زنان باردار مهم است. در صورت کمبود اسیدفولیک در زنان احتمال آسیب به جنین وجود دارد. بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی ایدهآل میتواند برای درمان کم خونی و حتی پیشگیری از آن موثر باشد.
معرفی رژیم غذایی کم خونی؛ صبحانه، ناهار و شام
غذاهای غنی از آهن، ویتامین C، فولات، ویتامین B12 و سایر مواد مغذی برای کمک به درمان کم خونی اهمیت دارند. در ادامه، یک نمونه برنامه غذایی برای درمان کم خونی معرفی شده است. این برنامه مختصر و مفید صرفا جهت آشنایی شما با رژیم غذایی کم خونی است.
صبحانه:
- املت قارچ و اسفناج (اسفناج برای آهن، قارچ برای ویتامین B)
- نان تست سبوسدار (غنی از اسید فولیک)
- آب پرتقال (غنی از ویتامین C برای افزایش جذب آهن)
ناهار:
- سینه مرغ کبابی (آهن و پروتئین)
- سالاد کینوا با سبزیجات مخلوط (فولات)
- بروکلی بخارپز (آهن و ویتامین C)
شام:
- ماهی سالمون بخارپز یا کبابی (ویتامین B12 و اسیدهای چرب امگا 3)
- برنج قهوهای (اسید فولیک)
- مارچوبه بخارپز (اسید فولیک و ویتامین C)
این رژیم غذایی صرفا جهت آشنایی شما با غذاهای مفید برای کم خونی است. آنچیزی که شما را به هدف میرساند طراحی رژیم غذایی متناسب با نیازهای بدن است. پس از انجام آزمایش خون سطح ریز مغذیهای خونی شما مشحص میشود. مربی بدنساز یا کارشناس تغذیه بر اساس جواب آزمایش بهترین برنامه غذایی را برای شما طراحی میکند.
نکات مهم غذایی؛ تنظیم درست رژیم غذایی کم خونی
برای تهیه رژیم غذایی کم خونی باید نکاتی را در نظر بگیرید. در گام اول بر روی غذاهای غنی از مواد مغذی تمرکز کنید. این غذاها میتوانند به افزایش تولید گلبولهای قرمز و بهبود سطح آهن کمک کنند. در ادامه به چند نکته تغذیهای در این خصوص اشاره شده است:
- مصرف مکملهای آهن: در صورت تشخیص پزشک میتوانید از مکمل آهن برای درمان سریع کم خونی شدید استفاده کنید.
- پرهیز از غذاهای عامل کم خونی: برخی غذاها میتوانند مانع جذب آهن شوند. به عنوان مثال از مصرف لبنیات، قهوه و چای قبل و بعد از وعدههای غذایی اجتناب کنید.
- نوشیدن آب کافی: نوشیدن آب کافی برای خونسازی حیاتی است. به طور کلی هیدراته ماندن برای سلامتی مفید است.
- افزایش مصرف ویتامین C: ویتامین C به افزایش جذب آهن کمک میکند. مرکبات، توت فرنگی، کیوی و گوجه فرنگی را در وعدههای غذایی بگنجانید.
- مصرف غذاهای سرشار از ویتامین B12: گوشت، ماهی، تخم مرغ و لبنیات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. این مواد غذایی سطح ویتامین B12 خون را افزایش میدهند.
برای درمان کم خونی به یک برنامه جامع غذایی نیاز دارید. همچنین داشتن برنامه تناسب اندام نیز میتواند از بروز عوارض مرتبط با کم خونی در شما جلوگیری کند.
دریافت رژیم غذایی ایدهآل برای درمان و پیشگیری از کم خونی از فیت کلاب!
مشاوره با کارشناس تغذیه برای برای درمان و پیشگیری از کم خونی بسیار مهم است. برای اینکه بتوانید از منابع غذایی بیشترین استفاده را برای تناسب اندام ببرید، باید به دانش تغذیه مسلط باشید. همچنین مربیان و کارشناسان تغذیه قادرند نیازهای خاص بدن شما را ارزیابی کنند. بر این اساس یک برنامه شخصی برای شما طراحی میشود.
در فیت کلاب، مربیان مجموعه درک عمیقی از مواد مغذی و تاثیر آنها برای درمان کم خونی دارند. از اینرو، به خوبی میتوانند ریزمغذیهایی مانند آهن، اسید فولیک، ویتامین B12 و ویتامین C را در رژیم غذایی بگنجانند. علاوه بر رژیم غذایی، برای جبران کمبود ریز مغذیها به برنامه تمرینی و سبک زندگی درست هم نیاز دارید. بنابراین داشتن یک برنامه شخصی غذایی و تمرینی برای ارتقای سلامتی کلیدی است.
برای دریافت چنین برنامهای با کمترین هزینه ممکن با فیت کلاب در ارتباط باشید. جهت ارتباط با این مجموعه تخصصی با شماره 02191090095 تماس بگیرید.
سوالات متداول
درمان کم خونی با رژیم غذایی چقدر طول میکشد؟
زمان لازم برای بهبود علائم کم خونی بستگی به شدت بیماری و شرایط جسمی افراد دارد. برای رسیدن به سلامتی باید به طور دقیق از برنامه درمانی خود پیروی کنید. این برنامه باید متناسب با شرایط جسمی شما باشد.
آیا صرفا با رژیم غذایی میشود کم خونی را درمان کرد؟
رژیم غذایی برای درمان کم خونی ضروری است. اما قبل از آن باید علت زمینهای کم خونی تشخیص داده شود. گاهی خونریزی گوارشی و مشکلات قاعدگی باعث کم خونی میشوند.
چگونه اسید فولیک بیشتری در رژیم غذایی خود مصرف کنم؟
با مصرف بیشتر غذاهایی مانند سبزیجات، حبوبات، آووکادو و غلات غنی شده میتوانید فولات بیشتری جذب کنید.
آیا در کم خونی لازم است که از مصرف غذاهای خاصی پرهیز کنم؟
بعضی از غذاها مانند محصولات لبنی، قهوه، چای و غذاهای پرفیبر میتوانند جذب آهن را مختل کنند. بهتر است از مصرف این غذاها نزدیک به وعدههای غذایی خودداری کنید.