سندروم روده تحریک پذیر یک بیماری شایع با علائم ناراحت کننده یا دردناک است. این بیماری با شدت‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین علائم بیماری سندروم روده تحریک پذیر، یبوست، اسهال، گاز و نفخ معده است. این بیماری به عملکرد دستگاه گوارش آسیب نمی‌زند. همچنین مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، سندروم روده تحریک پذیر باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ نمی‌شود. اما ممکن است با مشکلات جسمانی گوناگونی همراه باشد.
از نظر بسیاری از متخصصان تغذیه، تغییر رژیم غذایی و تغییر شیوه زندگی بر درمان این بیماری موثر است. در ادامه این مطلب از مجله تخصصی فیت کلاب قصد داریم به طور کامل درباره این بیماری توضیح دهیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
سندروم روده تحریک پذیر یا IBS چیست؟
این بیماری یکی از بیماری‌های رایج مرتبط با دستگاه گوارش است که باعث بروز علائم مختلفی می‌شود. از نظر بسیاری از مبتلایان، علائم این بیماری ناراحت کننده و آزاردهنده هستند. به عنوان مثال تولید گاز بیش از حد در روده، درد شدید شکم یا گرفتگی روده، از مهم‌ترین علائم این بیماری هستند. عوامل مختلفی باعث بروز این بیماری می‌شود. اما یکی از مهم‌ترین دلایل، ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه گوارش است.
در این اختلال، تعامل روده و مغز با مشکل مواجه خواهد شد. در نتیجه ممکن است دستگاه گوارش شما بسیار حساس شود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، با کوچک‌ترین تغییر عاطفی مثل خشم یا عصبانیت مشکلات گوارشی را تجربه می‌کنند. در این بیماری، نحوه انقباض عضلات روده تغییر پیدا می‌کند. به همین دلیل، بیمار به صورت مداوم دردهای شکمی یا اسهال را تجربه خواهد کرد.
[elementor-template id=”37773″]
انواع بیماری سندروم روده تحریک پذیر
بر اساس نوع حرکت روده، این بیماری به انواع مختلفی تقسیم شده است. به همین دلیل، پزشک ابتدا باید نوع بیماری را تشخیص دهد و سپس برای درمان اقدام کند. در اغلب مبتلایان، حرکات روده در بعضی روزها طبیعی و در بعضی روزهای غیر طبیعی است. حرکات غیر طبیعی روده باعث بروز مشکلات گوناگون خواهد شد.
- اگر روده در تمام روزهای هفته یا بیشتر روزهای هفته حرکت غیر طبیعی داشته باشد، یعنی فرد به بیماری سندروم روده تحریک پذیر شدید مبتلا شده است. همانطور که گفته شد، این بیماری انواع مختلفی دارد. یکی از مهم‌ترین انواع آن، بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر همراه با یبوست است. در این بیماری، مدفوع شما در بیشتر اوقات سفت و توده‌ای است.
- نوع دوم به این صورت است که مدفوع در اکثر مواقع اسهال و آبکی است.
- نوع سوم به این شکل است که مدفوع در بعضی روزها سفت و توده‌ای و در بعضی روزها شل یا آبکی است.
پزشک ابتدا نوع بیماری را تشخیص می‌دهد. سپس بهترین داروها یا رژیم غذایی را به شما پیشنهاد می‌کند. به عنوان مثال افرادی که به بیماری نوع یک مبتلا هستند، نباید غذاهایی که باعث سفت شدن مدفوع می‌شود مصرف کنند. بنابراین شناسایی نوع این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد.
سندروم روده تحریک پذیر چگونه بر بدن من تأثیر می گذارد؟
در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، ماهیچه‌های روده بزرگ در اکثر مواقع منقبض میشوند. این انقباضات باعث گرفتگی یا درد شدید روده خواهند شد. این درد به سختی قابل تحمل است. به همین دلیل، شخص باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. همچنین برخی مطالعات نشان داده است، تعدادی باکتری‌های اضافی در دستگاه گوارش بیماران وجود دارد که باعث تشدید علائم خواهد شد.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به IBS هستند؟
اگر رژیم غذایی نادرستی داشته باشید، ممکن است در هر سنی این عارضه را تجربه کنید. البته عوامل مختلفی بر بروز این بیماری موثر هستند. به عنوان مثال عوامل ژنتیکی یا زندگی در محیط نامناسب و فشارهای عصبی متعدد نیز باعث بروز این بیماری میشوند. بر اساس مطالعات انجام شده، بیماری سندروم روده تحریک پذیر اغلب در افرادی که در اواخر نوجوانی تا اوایل ۴۰ سالگی هستند مشاهده می‌شود. احتمال ابتلا به این بیماری در بانوان دو برابر مردان است. همچنین ممکن است IBS در چند عضو مختلف اعضای یک خانواده مشاهده شود.
اگر شرایط زیر را دارید، ممکن است در آینده به این بیماری مبتلا شوید. بنابراین بهتر است به پزشک مراجعه کرده و از بروز این بیماری جلوگیری کنید.
- سابقه خانوادگی
- استرس عاطفی، تنش یا اضطراب
- عدم تحمل غذایی
- سابقه سوء استفاده فیزیکی یا جنسی
- عفونت شدید دستگاه گوارش
چه چیزی باعث تحریک روده بزرگ می شود؟
اگر به این بیماری مبتلا هستید، حتماً متوجه شده‌اید که برخی مسائل بر تحریک روده بزرگ موثر هستند. به عنوان مثال یکی از مهم‌ترین محرک‌های روده بزرگ، تغییر حالات عاطفی و اضطراب یا استرس شدید است. اگر محیط زندگی شما به گونه‌ای است که به صورت مداوم با استرس یا اضطراب شدید درگیر هستید، بهتر است چاره‌ای بیندیشید یا سبک زندگی خود را تغییر دهید. در غیر این صورت، ممکن است در آینده به این بیماری مبتلا شوید. از نظر بسیاری از محققان و متخصصان، بیماری سندروم رودۀ تحریک‌پذیر پاسخ روده به استرس‌ها و تنش‌های عصبی زندگی است. از دیگر محرک‌ها، غذاها و داروها هستند.
بیماری IBS چقدر شایع است؟
اخیراً مطالعات متعددی درباره این مسئله انجام شده است این مطالعات نشان می‌دهد، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد بزرگسال در ایالات متحده آمریکا به بیماری سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند. این در حالی است که تنها ۵ تا ۷ درصد آن‌ها برای درمان اقدام می‌کنند. اگر برای درمان بیماری اقدام نکنید، ممکن است علائم آن در آینده تشدید شود. متخصصان و پزشکان راهکارهای مناسبی به شما ارائه می‌دهند که علائم شدید بیماری مثل گرفتگی شکم، درد شکم و مواردی مانند این را کاهش خواهد داد.
علل بروز IBS چیست؟
جالب است بدانید محققان هنوز به دنبال پاسخ این سوال هستند. اگرچه نظرات متعددی در این باره وجود دارد، ولی نتایج هنوز تکمیل نشده است. از نظر بسیاری از محققان و پژوهشگران، ترکیبی از عوامل مختلف باعث بروز این بیماری می‌شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین دلایل بروز بیماری سندروم روده تحریک پذیر را برای شما بیان می‌کنیم:
- اولین و مهم‌ترین عامل، تغییر انقباضات عضلات دستگاه گوارش هنگام حرکت غذا از روده است.
- حساسیت احشایی و تحریک اعصاب روده باعث بروز این بیماری می‌شود.
- اختلال در ارتباط مغز و روده از دیگر دلایل بروز بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر است. در این حالت، ارتباط نادرستی بین اعصاب مغز و روده وجود خواهد داشت که باعث تحریک ماهیچه‌های روده بزرگ می‌شود.
- دیگر دلایل شامل رژیم غذایی نامناسب عوامل محیطی عوامل ژنتیکی و تغییرات هورمونی هستند.
وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟
باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.
محاسبه BMI - شاخص توده بدنی
علائم IBS چیست؟
برخی از مهم‌ترین علائم سندروم روده تحریک‌پذیر شامل موارد زیر هستند:
- درد یا گرفتگی شدید شکم
- نفخ
- حرکات روده ای
- اسهال
- گاز اضافی
- احساس پر بودن روده بعد از اجابت مزاج
ممکن است علائم سندروم روده تحریک پذیر در زنان شدیدتر از آقایان باشد. علاوه بر این، مطالعات نشان می‌دهد علائم بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر در زمان قاعدگی تشدید می‌شود. علائم این بیماری ممکن است چندین بار در روز تکرار شود. به گونه‌ای که عملکرد زندگی شما را مختل کند یا باعث استرس و ناراحتی شود.
به همین دلیل است که باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مشورت کنید. توجه داشته باشید که مصرف دارو یا تغییر رژیم غذایی تنها عامل موثر بر درمان این سندروم نیست. برای درمان بیماری، باید ذهن خود را آرام کنید و دستورالعمل‌هایی که پزشک تجویز می‌کند را انجام دهید.
بیماری سندروم روده تحریک پذیر چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص بیماری باید به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم گوارشی شما بسیار ناراحت کننده و آزاردهنده هستند، به احتمال زیاد باید آزمایشات تشخیصی انجام دهید. در این حالت لازم است به برخی سوالات پاسخ دهید. به عنوان مثال بعد از اجابت مزاج درد دارید؟ آیا تعداد دفعات تخلیه مدفوع نسبت به زمان گذشته افزایش پیدا کرده است؟ آیا ظاهر مدفوع شما تغییر پیدا کرده است؟ علائم بیماری هر چند وقت یکبار مشاهده میشوند؟ علائم از چه زمانی شروع شده‌اند؟
با توجه به علائم شما، ممکن است آزمایشات خاصی تجویز شود. آزمایش خون و آزمایش نمونه مدفوع، رایج‌ترین آزمایش‌هایی هستند که باید برای تشخیص این بیماری انجام دهید. البته برخی افراد با توجه به شدت بیماری و سابقه پزشکی، ممکن است به کولونوسکوپی نیاز داشته باشند. در این آزمایش، تمام ساختار کولون مورد بررسی قرار می‌گیرد و نشانه‌های بیماری ارزیابی می‌شود.
درمان بیماری سندروم روده تحریک پذیر با رژیم غذایی
می‌توانید علائم بیماری را با تغییر رژیم غذایی کاهش دهید. در ادامه برخی از دستورالعمل‌های مفید برای کاهش علائم بیماری را برای شما بیان می‌کنیم.
- یکی از مهم‌ترین دستورالعمل‌های غذایی، خودداری از مصرف آدامس، شیرینی‌های بدون قند و غذاهای رژیمی است. این غذاها ممکن است باعث اسهال شوند و علائم بیماری را تشدید کنند.
- برای کاهش نفخ شکم، می‌توانید غذاهایی که حاوی جو دوسر هستند مصرف کنید.
- تا حد امکان مصرف الکل را کاهش دهید و از مصرف نوشابه‌های گازدار یا نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید.
- حداقل ۸ لیوان آب در روز بنوشید تا به بیماری یبوست دچار نشوید.
- تا حد امکان از مصرف گلوتن خودداری کنید.
- البته توجه داشته باشید که تغییر رژیم غذایی تنها راه موثر برای درمان بیماری نیست. باید ذهن خود را با انجام تمرینات آرامسازی ذهن یا مدیتیشن کنترل کنید و اضطراب و استرس خود را کاهش دهید. ورزش‌هایی مانند یوگا گزینه کاملاً مناسبی برای شما خواهند بود.
- علاوه بر این، بهتر است به صورت منظم فعالیت‌های ورزشی انجام دهید یا به روانشناس مراجعه کنید.
- برخی داروها نیز بر کنترل بیماری موثر هستند. به عنوان مثال اخیراً داروهای ضد اسپاسم برای کاهش درد روده و کاهش گرفتگی شکم تجویز میشوند.
- داروهای ملین نیز گزینه کاملاً مناسبی برای درمان یبوست هستند. همچنین برخی داروهای ضد تحریک وجود دارند که باعث بهبود اسهال میشوند.
غذاهای مضر برای مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر
برخی مواد غذایی خطر ابتلا به بیماری سندروم روده تحریک پذیر را افزایش می‌دهند. این مواد غذایی باعث تحریم معده و روده میشوند. بهتر است مصرف این غذاها را به حداقل برسانید یا آن‌ها را از برنامه غذایی خود حذف کنید. مطالعات نشان می‌دهد، این سندروم ممکن است با مصرف شیر یا شکلات بدتر شود. به طور کلی بهتر است از مصرف غذاهایی که باعث نفخ میشوند خودداری کنید.
برخی مواد غذایی به صورت طبیعی نفخ آور هستند و روده یا معده را تحریک می‌کنند. اگر به صورت ذاتی به برخی غذاها حساسیت دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما این مسئله را با پزشک در میان بگذارید. برخی از این غذاها شامل موارد زیر هستند:
- لوبیا
- کرفس
- پیاز
- هویج
- کشمش
- موز
- زردآلو
- آلو خشک
- جوانه بروکسل
- شیرینی
- محصولات لبنی
- آدامس بدون قند
- محصولات و نوشیدنی‌های حاوی کافئین
[elementor-template id=”25395″]
سخن پایانی
در این مطلب به طور کامل درباره بیماری سندروم روده تحریک پذیر توضیح داده شد. این بیماری در برخی افراد مشاهده می‌شود و باعث بروز علائم گوناگون مثل یبوست، اسهال، درد شدید شکم و مواردی مانند این خواهد شد. علائم خفیف بیماری قابل تحمل هستند. اما علائم شدید آن ممکن است آزاردهنده باشند و شما را مجبور کنند تا به پزشک مراجعه کنید.
عوامل مختلفی بر بروز این سندروم موثر هستند. برخی از مهم‌ترین عوامل شامل مسائل ژنتیکی، رژیم غذایی نامناسب و مواردی مانند این هستند. از نظر بسیاری از متخصصان تغذیه، می‌توان با مدیریت رژیم غذایی به بهبود بیماری کمک کرد. اگر برای درمان بیماری به یک برنامه غذایی نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم به مجموعه فیت کلاب مراجعه کنید. متخصصان این مجموعه یک رژیم غذایی مفید برای درمان این بیماری به شما ارائه می‌دهند که به مرور زمان علائم بیماری را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این متخصصان تا زمان درمان بیماری یا کاهش علائم بیماری همراه شما هستند و به سوالات و ابهامات شما پاسخ می‌دهند. اگر برای انتخاب بهترین قرص برای سندروم روده تحریک پذیر به اطلاعات بیشتری درباره برنامه غذایی فیت کلاب نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرید.