قرص متفورمین برای لاغری | چند کیلو لاغری با متفورمین ممکنه؟

قرص متفورمین یکی از داروهای شناخته ‌شده در درمان دیابت نوع دو به شمار می‌رود، اما در سال‌های اخیر توجه بسیاری از افراد به قرص متفورمین برای لاغری جلب شده است. این دارو با تأثیر بر سطح قند خون و بهبود عملکرد انسولین، می‌تواند در برخی افراد باعث کاهش وزن شود.

البته متفورمین یک قرص جادویی برای لاغری نیست، بلکه اثر آن بیشتر در افرادی دیده می‌شود که دچار مقاومت به انسولین یا اضافه ‌وزن ناشی از مشکلات متابولیکی هستند. در این مقاله از فیت کلاب، تاثیر قرص متفورمین بر لاغری و مزایا و معایب این دارو را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

قرص متفورمین برای چیست؟

متفورمین یکی از داروهای خوراکی است که در گروه «بی‌گوانیدها» (biguanides) قرار دارد و به‌ طور عمده برای درمان بیماری Type 2 diabetes mellitus (دیابت نوع ۲) به کار می‌رود.

در دیابت نوع ۲، بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا می‌کند یا انسولین به مقدار کافی تولید نمی‌شود که این شرایط منجر به بالا رفتن قند خون می‌شود.

متفورمین با چند مکانیسم مختلف به کنترل قند خون کمک می‌کند:

متفورمین چرا تجویز می‌شود؟

اصلی‌ترین کاربرد، کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ است. همچنین، در برخی موارد به‌ عنوان درمان کمکی برای شرایطی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) استفاده شده است.

براساس مجله GoodRx:
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که متفورمین می‌تواند در برخی موارد به کاهش وزن، بهبود باروری و حتی طول عمر کمک کند.

قرص متفورمین ۵۰۰ برای چیست؟

متفورمین ۵۰۰، به قرص متفورمین با قدرت ۵۰۰ میلی‌گرم اشاره دارد. این دُز یکی از دُزهای ابتدایی متداول برای شروع درمان در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ است. هدف شروع با این مقدار دُز پایین، کاهش عوارض گوارشی و سپس افزایش تدریجی دُز قرص متفورمین در صورت نیاز است.

تاریخچه داروی معروف کاهش وزن متفورمین

متفورمین در دهه ۱۹۵۰ به بازار معرفی شد. از دهه ۱۹۶۰ به بعد در اروپا بسیار محبوب شد. نتایج تحقیقات در آن زمان نشان داد که مصرف صحیح این دارو بیش از هر داروی دیگری در تنظیم و کاهش سطح قند خون و کاهش مرگ و میر بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید بوده و همچنین از سال ۱۹۹۴ این دارو برای درمان کیست تخمدان و ناباروری در زنان استفاده می‌شود.

پزشکان این قرص را معمولا برای افراد دیابتی تجویز می کنند تا سطح قند خون آنها از حد طبیعی بالاتر نرود. اما امروزه استفاده از این دارو علاوه بر درمان بیماری‌ها، برای کاهش وزن نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

تاثیر قرص متفورمین بر لاغری، واقعا موثره؟

قرص متفورمین در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به ‌دلیل اثر احتمالی آن بر کاهش وزن جلب کرده است. بسیاری از افراد غیر دیابتی نیز درباره مصرف متفورمین برای لاغری کنجکاو هستند. اما واقعاً این دارو تا چه حد می‌تواند به کاهش وزن کمک کند؟

مکانیسم تاثیر متفورمین بر وزن

متفورمین مستقیماً داروی لاغری نیست، اما تاثیرات غیرمستقیمی دارد که ممکن است منجر به کاهش وزن شود. این تأثیرات شامل موارد زیر هستند:

آیا قرص متفورمین واقعاً باعث لاغری می‌شود؟

تحقیقات نشان داده‌اند که متفورمین می‌تواند به کاهش وزن خفیف تا متوسط منجر شود، به ‌ویژه در افرادی که اضافه‌ وزن دارند یا مقاومت به انسولین در بدنشان وجود دارد.

بر اساس مطالعه منتشر شده در مجله Therapeutic Advances in Endocrinology and Metabolism در سال ۲۰۲۰ با عنوان “Effects of metformin in obesity treatment in different populations”

نتایج نشان داد که مصرف منظم متفورمین در افراد دارای اضافه‌ وزن یا چاقی (حتی بدون دیابت) به طور متوسط باعث کاهش حدود ۱.۰۵ واحد در شاخص توده بدنی (BMI) شد که معادل تقریباً ۳ تا ۴ کیلوگرم کاهش وزن در طی ۶ تا ۱۲ ماه است.

این مطالعه شامل ۴۹ تحقیق بالینی (clinical trials) با بیش از ۷۰۰۰ شرکت ‌کننده از گروه‌های مختلف سنی و شرایط سلامت بود.

چند کیلو لاغری با متفورمین ممکن است؟

میزان لاغری با قرص متفورمین معمولاً ملایم اما قابل‌ توجه است:

بهترین موقع خوردن قرص متفورمین برای لاغری چه زمانی است؟

بهترین زمان مصرف قرص متفورمین برای لاغری معمولاً همراه یا بلافاصله بعد از وعده‌های غذایی اصلی است.

بعد از شام: رایج‌ترین زمان برای کنترل قند خون شبانه و کاهش اشتهای آخر شب

بعد از ناهار: در افرادی که وعده ناهار سنگین دارند یا بعدازظهر دچار افت انرژی می‌شوند.

همراه صبحانه: اگر پزشک مصرف دوبار در روز تجویز کرده باشد (صبح و شب)

چرا باید قرص متفورمین همراه غذا مصرف شود؟

زیرا متفورمین می‌تواند باعث تهوع، دل ‌درد یا ناراحتی معده شود و مصرف آن همراه غذا احتمال این عوارض را کاهش می‌دهد.

نکته مهم: اگر هدف شما کاهش وزن است، نباید متفورمین را بدون تجویز پزشک مصرف کنید. این دارو روی متابولیسم قند و انسولین اثر می‌گذارد و ممکن است در برخی افراد باعث افت قند یا مشکلات گوارشی شود.

مصرف متفورمین با رژیم غذایی و ورزش

اساساً این قرص ابزاری برای کنترل سطح قند خون است. از طرفی ورزش نیز همین کارکرد را دارد و سطح قند خون را تنظیم می‌کند. ترکیب این دارو و ورزش برای کنترل قند خون در افراد دیابتی عالی عمل می‌کند.

نکته قابل توجه دیگر این است که اگر متفورمین با ورزش (مخصوصا بدنسازی) و تغییر رژیم غذایی همراه نباشد، تاثیری در کاهش وزن ندارد. حتی ممکن است بیشتر چاق شوید! پس بهتر است برای کاهش وزن سریع‌تر یک رژیم لاغری پایه را انتخاب کنید.

مزایای قرص متفورمین برای لاغری

1. کاهش اشتها
2. کنترل قند خون
3. بهبود حساسیت به انسولین
4. کاهش چربی شکمی
5. پیشگیری از بازگشت وزن
6. کمک به کاهش وزن در زنان مبتلا به PCOS

۱. کاهش اشتها

یکی از اثرات شناخته‌شده متفورمین، کاهش میل به غذا و احساس سیری سریع‌تر است. این دارو روی هورمون‌های تنظیم ‌کننده اشتها مانند لپتین و گرلین تأثیر می‌گذارد و کمک می‌کند فرد کمتر غذا بخورد، بدون اینکه احساس گرسنگی شدیدی داشته باشد.

۲. کنترل قند خون

متفورمین باعث پایدار ماندن سطح گلوکز خون می‌شود. وقتی قند خون در طول روز ثابت بماند، از نوسانات انرژی و پرخوری‌های ناگهانی (به‌خصوص میل به شیرینی یا کربوهیدرات) جلوگیری می‌شود که در نهایت به کاهش وزن کمک می‌کند.

۳. بهبود حساسیت به انسولین

در بسیاری از افراد دارای اضافه‌ وزن، بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا می‌کند. متفورمین این مقاومت را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود سلول‌ها بتوانند از انسولین به شکل مؤثرتری استفاده کنند. در نتیجه چربی کمتر در بدن ذخیره می‌شود.

۴. کاهش چربی شکمی

چربی‌های اطراف شکم از نوع مقاوم و خطرناک هستند. مطالعات نشان داده‌اند که متفورمین بیشتر روی چربی‌های احشایی (شکمی) اثر دارد و به مرور باعث کاهش آن‌ها می‌شود، حتی اگر کاهش وزن کلی خیلی زیاد نباشد.

۵. پیشگیری از بازگشت وزن

بسیاری از داروها یا رژیم‌ها باعث لاغری موقتی می‌شوند. اما متفورمین به تنظیم متابولیسم و سطح قند خون کمک می‌کند و همین امر مانع از بازگشت سریع وزن پس از قطع رژیم می‌شود، به ‌ویژه اگر فرد سبک زندگی سالمی را حفظ کند.

۶. کمک به کاهش وزن در زنان مبتلا به PCOS

در خانم‌هایی که دچار سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) هستند، متفورمین با تنظیم هورمون‌های مردانه، بهبود عملکرد تخمدان و کاهش مقاومت به انسولین، به کاهش وزن و بهبود وضعیت متابولیک بدن کمک می‌کند.

آیا قرص متفورمین عوارض دارد؟

عوارض شایع قرص متفورمین:

• ناراحتی‌های گوارشی (تهوع، اسهال)
• کاهش ویتامین B12
• افت قند خون (در شرایط خاص)

عوارض جدی (نادر) قرص متفورمین:

• اسیدوز لاکتیک (عدم توانایی بدن در دفع اسید لاکتیک)
• مشکلات کلیوی یا کبدی تشدید شده

نکاتی برای کاهش خطر عوارض قرص متفورمین

موارد منع مصرف قرص متفورمین

1. مشکلات شدید کلیوی
2. مشکلات شدید کبدی
3. وضعیت‌های حاد پزشکی
4. مصرف همزمان با مواد حاجب (contrast)
5. اسیدوز لاکتیک یا سابقه آن
6. حساسیت یا آلرژی به متفورمین

۱. مشکلات شدید کلیوی

افرادی که عملکرد کلیه‌شان پایین است یا دچار نارسایی کلیه هستند، نباید متفورمین مصرف کنند، چون دارو می‌تواند باعث تجمع و افزایش خطر عوارض جدی مثل اسیدوز لاکتیک شود.

۲. مشکلات شدید کبدی

اختلالات شدید کبدی یا بیماری‌هایی که عملکرد کبد را کاهش می‌دهند، منع مصرف دارند، زیرا کبد مسئول دفع متفورمین است و اختلال آن می‌تواند عوارض خطرناک ایجاد کند.

۳. وضعیت‌های حاد پزشکی

• جراحی‌های سنگین یا شرایط بحرانی
• عفونت‌های شدید
• کم‌آبی شدید یا شوک

۴. مصرف همزمان با مواد حاجب (contrast)

در افرادی که باید اقدامات پزشکی با تزریق ماده حاجب (contrast) انجام دهند، بهتر است متفورمین قبل و بعد از این آزمایش کنترل یا قطع شود تا خطر آسیب کلیوی کاهش یابد.

۵. اسیدوز لاکتیک یا سابقه آن

افرادی که سابقه اسیدوز لاکتیک دارند یا در شرایطی هستند که احتمال آن بالا است، مصرف متفورمین ممنوع است.

۶. حساسیت یا آلرژی به متفورمین

افرادی که به متفورمین یا هر ترکیب آن حساسیت دارند نباید این دارو را مصرف کنند.

قرص متفورمین و لاغری

قرص متفورمین می‌تواند در برخی افراد، به ‌ویژه کسانی که اضافه ‌وزن دارند یا دچار مقاومت به انسولین هستند، به کاهش تدریجی و محدود وزن کمک کند، اما در اصل داروی لاغری محسوب نمی‌شود. این دارو با بهبود حساسیت به انسولین، کاهش اشتها و کنترل قند خون، روند متابولیسم بدن را متعادل‌تر کرده و در نتیجه به کاهش چربی شکمی و حفظ وزن کمک می‌کند.

با این حال، مصرف قرص متفورمین باید زیر نظر پزشک انجام شود و زمانی برای لاغری مؤثر و ایمن است که همراه با رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم استفاده شود.