راه های درمان نفخ شکم| 5 روش فوری ضد نفخ
نفخ شکم چیست؟ تصور کنید قرار است در مهمانی مهمی شرکت کنید، لباس زیبای خود را پوشیدهاید، اما ناگهان احساس میکنید شکمتان باد کرده و مانند یک بادکنک است. نه تنها ظاهر شما تحت تأثیر قرار میگیرد، بلکه این حس ناخوشایند، تمام لذت آن مهمانی را از شما میگیرد. شما تنها نیستید؛ این صحنه، یک تجربه مشترک برای میلیونها نفر در سراسر جهان است.
نفخ شکم فقط یک ناراحتی گذرا نیست. گاهی اوقات یک سیگنال است، صدایی که بدن شما برای گفتن چیزی بلند میکند. شاید از غذایی که دیروز خوردید خبر میدهد، شاید از استرس پنهان این روزهای شما حکایت میکند یا شاید نشانهای است که نیاز به توجه جدیتر دارد.
اما این پایان ماجرا نیست؛ در این مطلب از مجله فیت کلاب، قرار نیست فقط با یکسری توصیههای کلی و تکراری روبرو شوید. ما قرار است دقیقاً به سراغ چیزی برویم که بدن تجربه میکند. از دلایل پنهان تا راهحلهای عملی و فوری؛ از درمانهای خانگی ساده تا توصیههای تخصصی. پس اگر آمادهاید تا این حس ناخوشایند را برای پشت سر بگذارید، ادامه این مطلب دقیقاً برای شما نوشته شده است.
نفخ شکم چیست؟
نفخ معده یک احساس ذهنی از پُری، سفتی یا فشار در ناحیه شکم است. این حس اغلب با افزایش واقعی اندازه شکم همراه است که به آن «اتساع شکم» میگویند. تصور نکنید این یک مشکل پیش پا افتاده است. درک مکانیسم ایجاد نفخ شکم، اولین قدم برای رهایی از آن است.
مکانیسم ایجاد نفخ شکم چگونه است؟
در بیشتر موارد، نفخ ناشی از تجمع بیش از حد گاز در دستگاه گوارش است. این گاز میتواند از دو منبع اصلی ایجاد شود:
- هوای بلعیده شده: وقتی شما با عجله غذا میخورید، نوشیدنیهای گازدار مینوشید یا آدامس استفاده میکنید، مقدار قابل توجهی هوا را میبلعید.
- تخمیر باکتریایی: زمانی که غذاهای هضمنشده (به ویژه فیبرهای خاص و قندها) به روده بزرگ میرسند، باکتریهای طبیعی روده از آنها تغذیه کرده و گاز تولید میکنند.
فرض کنید یک کاسه حبوبات مانند لوبیا خوردهاید. لوبیا حاوی قندهای پیچیدهای به نام «الیگوساکارید» است. بدن انسان آنزیم لازم برای تجزیه کامل این قندها را ندارد. بنابراین، این قندها به صورت هضمنشده به روده بزرگ میرسند. باکتریهای روده از این ماده غذایی استقبال میکنند و طی فرآیند تخمیر، حجم قابل توجهی گاز (عمدتاً هیدروژن و متان) تولید میکنند. نتیجه چیست؟ احساس نفخ و باد شکم.
نفخ همیشه از معده شروع نمیشود؛ گاهی منشأ آن روده است و گاهی حتی به دلیل حساسیت بیش از حد احشایی است؛ یعنی اعصاب روده به طور غیرعادی به وجود گاز و حرکت طبیعی روده واکنش نشان میدهند و یک احساس ناخوشایند شدید را تجربه میکنید.
راه های درمان نفخ شکم| از بین بردن کامل نفخ شکم

درمان نفخ، یک فرمول ثابت ندارد؛ این مسیر، یک مسیر شخصیسازی شده است که بر اساس علت اصلی مشکل شما تعیین میشود. راهها درمان را در ادامه به طور کامل شرح دادهایم.
- داروهای شیمیایی از بین بردن نفخ شکم
- درمان خانگی باد شکم زیاد
- داروهای گیاهی نفخ شکم
داروهای شیمیایی از بین بردن نفخ شکم
در ادامه با انواع داروها و روشهای درمان آنها آشنا میشوید:
- سایمتیکون (Simethicone)
- آنزیم آلفا-گالاکتوزیداز (Alpha-galactosidase)
- ریفاکسیمین (Rifaximin)
- پروبیوتیکها (Probiotics)
- دیسیکلومین (Dicyclomine)
- هیوسین (Hyoscine)
1.داروی نفخ شکم سایمتیکون (Simethicone)
سایمتیکون که با نام دایمتیکون نیز شناخته میشود یک داروی ضد نفخ است که مستقیماً بر روی حبابهای گاز در دستگاه گوارش کار میکند. اگر نفخ ناشی از بلع هوا یا مصرف نوشیدنیهای گازدار باشد، این دارو یک انتخاب اولیه و سریع است. سایمتیکون با کاهش کشش سطحی حبابهای گاز، آنها را به هم میچسباند و حبابهای بزرگتری ایجاد میکند که راحتتر و سریعتر از طریق آروغ یا دفع گاز، خارج میشوند.
- کاربرد اصلی در نفخ شکم: بهترین گزینه برای نفخ حاد و فوری ناشی از تجمع حبابهای گاز. این دارو برای احساس پُری و فشار ناشی از گاز معده بسیار مؤثر است.
- سایر کاربردها: گاهی قبل از برخی آزمایشهای تشخیصی شکم، برای کاهش تداخل گاز، استفاده میشود.
- مزایا: تا حد زیادی ایمن است، جذب جریان خون نمیشود و عوارض جانبی سیستمیک بسیار نادری دارد.
- عوارض جانبی: عوارض این دارو بسیار نادر است. در موارد معدودی ممکن است شامل مشکلات گوارشی یا واکنشهای آلرژیک جدی (مانند کهیر و تنگی نفس) باشد.
سایمتیکون یک داروی بدون نسخه است و اثر زود ظاهر میشود، اما اثرش کوتاهمدت است و مشکل اصلی تولید گاز را درمان نمیکند.
mayoclinic.org :Simethicone is used to relieve the painful symptoms of too much gas in the stomach and intestines.
ترجمه فارسی:
سایمتیکون برای تسکین علائم دردناک گاز بیش از حد در معده و روده استفاده میشود.
2.داروی نفخ شکم آنزیم آلفا-گالاکتوزیداز (Alpha-galactosidase)

آنزیم آلفا-گالاکتوزیداز در واقع یک آنزیم گوارشی است که به هضم قندهای پیچیدۀ موجود در غذاهای تولیدکننده گاز کمک میکند. اگر پس از خوردن حبوبات، غلات کامل یا سبزیجات چلیپایی (گیاهان خوراکی) دچار نفخ شدید میشوید، این آنزیم دقیقاً برای شما طراحی شده است. این آنزیم، قندهای غیرقابل هضم (الیگوساکاریدها) را قبل از رسیدن به روده بزرگ و تخمیر توسط باکتریها، تجزیه میکند.
- کاربرد اصلی در نفخ شکم: پیشگیری و کاهش نفخ ناشی از مصرف حبوبات (لوبیا، عدس)، کلم، بروکلی و غلات.
- مزایا: به طور مستقیم علت اصلی تولید گاز را هدف قرار میدهد و یک رویکرد پیشگیرانه و مؤثر است.
- عوارض جانبی: ممکن است شامل عوارض تب، لرز، سردرد، حالت تهوع یا سرگیجه باشد. مصرف آن برای افراد مبتلا به دیابت یا گالاکتوزمی ممنوع است و ممکن است به ندرت باعث ناراحتی معده شود.
این آنزیم را باید دقیقاً قبل از خوردن غذاهای مشکلساز مصرف کنید. این یک داروی برای پس از ایجاد نفخ نیست، بلکه یک کمککنندۀ پیشگیرانه است.
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov: Alpha-galactosidase reduced gas production following a meal rich in fermentable carbohydrates and may be helpful in patients with gas-related symptoms.
ترجمه فارسی:
آلفا-گالاکتوزیداز، تولید گاز پس از وعده غذایی غنی از کربوهیدراتهای قابل تخمیر را کاهش میدهد و ممکن است در بیماران مبتلا به علائم مرتبط با نفخ شکم مفید باشد.
3.داروی ضد نفخ ریفاکسیمین (Rifaximin)
ریفاکسیمین یک آنتیبیوتیک است که به طور خاص برای هدف قرار دادن باکتریها در روده طراحی شده است. این دارو برای درمان نفخ مزمن و شدیدی که ناشی از رشد بیش از حد باکتریهای روده کوچک (SIBO) است، استفاده میشود. برخلاف آنتیبیوتیکهای رایج، ریفاکسیمین تقریباً جذب خون نمیشود و فقط در روده عمل میکند.
- کاربرد اصلی در نفخ شکم: درمان (SIBO) که با نفخ، اتساع شکم، درد و تغییرات اجابت مزاج (اسهال یا یبوست) همراه است.
- سایر کاربردها: درمان اسهال مسافرتی و کاهش عوارض بیماری کبدی
- مزایا: هدفگیری دقیق باکتریهای روده بدون ایجاد اختلال گسترده در فلور طبیعی کل بدن؛ دوره درمان کوتاهی دارد (معمولاً ۱۴ روز). فلور طبیعی (میکروبیوم) کل بدن، حجم زیاد و پیچیدهای از باکتریها، قارچها و سایر میکروارگانیسمهای مفید است که به طور همزیست بر روی پوست و درون اندامهای بدن (مانند روده) زندگی کرده و برای سلامتی، گوارش و ایمنی ضروری هستند.
- عوارض جانبی: عوارض آن معمولاً خفیف و شامل تهوع، استفراغ و یبوست است.
ریفاکسیمین یک داروی نسخهای قوی است و مصرف آن حتماً باید پس از تشخیص قطعی (SIBO) توسط پزشک انجام شود. این دارو برای نفخ معمولی و روزمره توصیه نمیشود.
mayoclinic.org: Rifaximin is an antibiotic that works by killing the bacteria and preventing its growth.
ترجمه فارسی:
ریفاکسیمین یک آنتیبیوتیک است که با کشتن باکتریها و جلوگیری از رشد آنها عمل میکند.
4.درمان نفخ شکم با پروبیوتیک ها (Probiotics)
پروبیوتیکها دارو نیستند، بلکه مکملهایی حاوی باکتریهای زنده و مفید هستند. آنها با بازگرداندن تعادل به میکروبیوم روده، به کاهش نفخ مزمن ناشی از «دیسبیوزیس» (عدم تعادل باکتریایی) کمک میکنند. آنها با رقابت با باکتریهای تولیدکننده گاز، تعداد آنها را کاهش داده و محیط روده را سالمتر میکنند.
- کاربرد اصلی در نفخ شکم: :مدیریت نفخ مرتبط با سندرم روده تحریکپذیر (IBS) و بهبود سلامت کلی گوارش
- سایر کاربردها: پیشگیری از اسهال ناشی از آنتیبیوتیکها، تقویت سیستم ایمنی
- مزایا: یک رویکرد طبیعی و بلندمدت برای تنظیم سلامت روده؛ وابستگی ندارد.
- عوارض جانبی: در چند روز اول مصرف ممکن است به طور متناقضی باعث افزایش جزئی نفخ یا دفع گاز شود که معمولاً با عادت کردن بدن برطرف میگردد.
برای مشاهده نتایج پایدار، مصرف پروبیوتیکها باید حداقل برای ۴-۸ هفته به طور مداوم ادامه یابد.
5.دیسیکلومین برای نفخ شکم (Dicyclomine)
دیسیکلومین یک داروی ضداسپاسم است که مستقیماً بر روی عضلات صاف دیواره روده کار میکند. اگر نفخ با دردهای کرامپی و انقباضات شدید شکم همراه است، این دارو میتواند کمک کننده باشد. دیسیکلومین با مسدود کردن گیرندههای استیلکولین (یک انتقالدهنده عصبی)، باعث شل شدن عضلات روده شده و اسپاسم را برطرف میکند.
- کاربرد اصلی در نفخ شکم: درمان علائم سندرم روده تحریکپذیر(IBS)، بهویژه زمانی که با نفخ، درد و کرامپ شکمی همراه است.
- سایر کاربردها: گاهی برای سایر اختلالات گوارشی عملکردی که با اسپاسم همراه هستند، تجویز میشود.
- مزایا: اثر مستقیم و سریع بر روی کاهش اسپاسم و دردهای شکمی مرتبط با نفخ.
- عوارض جانبی: شایعترین عوارض آن شامل خشکی دهان، تاری دید، سرگیجه و خوابآلودگی است. این دارو ممکن است در افراد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه) یا برخی مشکلات ادراری، منع مصرف داشته باشد.
دیسیکلومین یک داروی نسخهای است و مصرف آن حتماً باید تحت نظر پزشک باشد. این دارو برای نفخ ساده و بدون درد توصیه نمیشود.
webmd.com/drugs: Dicyclomine helps relieve belly cramps by relaxing the gut muscles and slowing their natural movements.
ترجمه فارسی:
دیسیکلومین با شل کردن عضلات روده و کند کردن حرکات طبیعی آنها، به تسکین گرفتگی شکم کمک میکند.
6.هیوسین برای نفخ شکم (Hyoscine)
هیوسین نیز یک داروی ضداسپاسم قوی است که به صورت زیرزبانی یا خوراکی مصرف میشود. این دارو به سرعت عمل میکند و برای تسکین فوری کرامپهای شکمی و نفخ ناشی از آن طراحی شده است. هیوسین با مهار شبکه عصبی در دیواره روده، به طور مؤثری اسپاسم را متوقف میسازد.
- کاربرد اصلی در نفخ شکم: تسکین سریع درد و نفخ ناشی از اسپاسم رودهای
- سایر کاربردها:کاهش اسپاسم در کولونوسکوپی، درمان قاعدگی دردناک
- مزایا: اثر بسیار سریع (بهویژه فرم زیرزبانی)
- عوارض جانبی: عوارض آن مشابه دیسیکلومین است و شامل خشکی دهان، تاری دید و تاکی کاردی (ضربان قلب سریع) میشود.
این دارو نیز نسخهای است و برای استفاده کوتاهمدت مناسب است، نه مدیریت بلندمدت.
توصیه متخصصان فیت کلاب:
در نظر داشته باشید مصرف هر یک از داروهای شیمیایی فقط با نسخه پزشک توصیه میشود. از مصرف خودسرانه بشدت بپرهیزید.
وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟
باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.
محاسبه BMI – شاخص توده بدنی
گزارش وضعیت بدن
درمان خانگی باد شکم زیاد| درمان نفخ شکم در خانه
درمان خانگی نفخ شکم چیست؟ داروها میتوانند کمک کنند، اما قدرت واقعی در دستان خود شماست. این درمانهای خانگی، راه مدیریت روزانه و کاهش قابل توجه نفخ شکم هستند. آنها بر پایه تغییرات ساده، اما مناسب در سبک زندگی بنا شدهاند.
- اصلاح الگوی غذا خوردن
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- هیدراته ماندن
- شناسایی و حذف محرک های غذایی
- تکنیک های ماساژ شکم
- دمنوش های گرم
1. اصلاح الگوی غذا خوردن و درمان نفخ شکم
تغییر چگونگی غذا خوردن، میتواند معجزه کند.
- آهسته غذا بخورید و به طور کامل بجوید: این سادهترین و مؤثرترین کار است. جویدن کامل، اولین مرحله هضم را در دهان تکمیل میکند و فشار کاری معده و روده را کم میکند. هر لقمه را حداقل ۲۰ تا ۳۰ بار بجوید.
- وعدههای کوچک و مکرر بخورید: به جای سه وعده سنگین، ۵ تا ۶ وعده کوچک در روز مصرف کنید. این کار از پر شدن و کشش بیش از حد معده جلوگیری میکند و به دستگاه گوارش فرصت استراحت و هضم کارآمد را میدهد.
- از صحبت کردن حین غذا خوردن بپرهیزید: این کار مقدار هوای بلعیده شده را به حداقل میرساند.
2. فعالیت بدنی منظم برای از بین بردن نفخ شکم
ورزش، یک ضد نفخ طبیعی است و باعث کمک به حرکت طبیعی رودهها میشود.
- پیادهروی پس از غذا: یک پیادهروی آرام ۱۰ تا ۱۵ دقیقهای پس از صرف غذا، به حرکت دستگاه گوارش و خروج گاز معده کمک شایانی میکند.
- ورزشهای ملایم: یوگا، شنا و تمرینات کششی میتوانند با کاهش استرس و بهبود گردش خون در ناحیه شکم، به کاهش نفخ کمک کنند. حرکات یوگا مانند دراز کشیدن با حالتی که زانوها را در شکم بکشید،موثر هستند. یوگا از جمله روشهای فوری برای کاهش نفخ شکم است.
3. مدیریت استرس برای از بین بردن نفخ شکم
روده به استرس واکنش مستقیم نشان میدهد، بنابراین مدیت استرس در از بین بردن نفخ شکم موثر است.
- تمرینات تنفسی: روزانه ۵ تا ۱۰ دقیقه تنفس عمیق دیافراگمی را تمرین کنید. نفس را به آرامی از بینی به درون بکشید، اجازه دهید شکم باد کند، سپس به آرامی از طریق دهان بازدم کنید. این کار سیستم عصبی را آرام و حرکات روده را تنظیم میکند.
- مدیتیشن: حتی ۱۰ دقیقه مدیتیشن روزانه میتواند محور مغز-روده را متعادل کند و واکنشپذیری روده به استرس را کاهش دهد.
4. هیدراته ماندن برای درمان نفخ شکم
- آب بنوشید، نه نوشیدنی گازدار: نوشیدن آب کافی در طول روز از یبوست جلوگیری میکند. وقتی بدن هیدراته باشد، نیازی به احتباس آب ندارد و مدفوع نرمتر و دفع آن راحتتر میشود. این به خروج گاز به دام افتاده کمک میکند. نوشیدن آب بین وعدههای غذایی بهتر از نوشیدن حجم زیاد آب همراه با غذا است.
5. شناسایی و حذف محرک های غذایی
لیست غذاهای محرک برای همه یکسان نیست، باید محرکهای بدن خود را کشف کنید.
- حذف آزمایشی: به مدت ۲ تا ۴ هفته، شایعترین محرکها مانند لبنیات، گلوتن، حبوبات خاص و سبزیجات را به طور کامل حذف کنید. سپس هر کدام را به تدریج و یکی پس از دیگری دوباره به رژیم خود اضافه کنید و واکنش بدن خود را زیر نظر بگیرید.
- استفاده از دفترچه یادداشت غذایی: این کار به شما کمک میکند الگوها را به وضوح ببینید و ارتباط بین غذایی که میخورید و نفخی که تجربه میکنید، پیدا کنید.
6.تکنیک های ماساژ شکم برای درمان نفخ شکم
ماساژ ملایم شکم، میتواند به حرکت رودهها و خروج گاز معده کمک کند. به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. با استفاده از کف دست، به آرامی و با حرکات دایرهای و در جهت عقربههای ساعت، از سمت راست پایین شکم شروع به ماساژ کنید. این مسیر، مسیر حرکت طبیعی روده بزرگ است. این کار را به مدت ۵-۱۰ دقیقه انجام دهید.
7.دمنوش های گرم برای رفع نفخ شکم
نوشیدن یک نوشیدنی گرم میتواند به شل شدن عضلات دستگاه گوارش کمک کند. گاهی اوقات تنها چیزی که نیاز است، یک لیوان آب گرم است تا به هضم و حرکت آرام مواد غذایی کمک کند. آب گرم میتواند درمان یک فوری نفخ شکم باشد. مبحث مفصل در مورد دمنوشهای گیاهی خاص (مانند نعناع و زنجبیل) در ادامه این مطلب با عنوان داروهای گیاهی نفخ شکم آمده است.
داروهای گیاهی نفخ شکم
داروهای گیاهی نفخ شکم کدامند؟ وقتی پای مقابله با نفخ به میان میآید، باید بدانید طبیعت داروخانهای قدرتمند در اختیار ما گذاشته است. این گیاهان نه تنها موثر هستند، بلکه ریشه در تاریخ کهن پزشکی دارند. در اینجا داروهای گیاهی ضد نفخ را بررسی میکنیم.
- نعناع فلفلی از گیاهان ضد نفخ
- زنجبیل برای نفخ شکم
- رازیانه برای نفخ شکم
- زیره سبز برای گاز معده
- بابونه برای گاز معده
- زردچوبه برای نفخ شکم
- آلوئه ورا برای نفخ شکم
- دانه کتان برای نفخ شکم
1.نعناع فلفلی از گیاهان ضد نفخ
نعناع فلفلی تنها یک طعمدهنده نیست؛ یک درمان مناسب است. منتول، ماده موثره اصلی نعنا، با شل کردن عضلات صاف دستگاه گوارش، به دفع گاز معده و کاهش دردهای کرامپی کمک میکند.
- مکانیسم اثر: این گیاه مانند یک ضداسپاسم طبیعی بر روی دیواره روده عمل میکند.
- تحقیقات معتبر: مطالعات متعدد نشان دادهاند که کپسولهای روکشدار نعناع فلفلی میتوانند علائم سندرم روده تحریکپذیر (IBS) از جمله نفخ را کاهش دهند. روکش این کپسولها باعث میشود در روده کوچک باز شوند و از سوزش سر معده جلوگیری کنند.
- نحوه مصرف: دمنوش نعناع فلفلی یا کپسولهای روکشدار آن (تحت نظر پزشک)
nhs.uk: Peppermint oil is a type of medicine called an antispasmodic. It helps relieve stomach cramps, bloating and farting (flatulence), particularly if you have irritable bowel syndrome (IBS).Peppermint oil comes as capsules. It’s available on prescription or to buy from a pharmacy or a shop.
ترجمه فارسی:
روغن نعناع نوعی دارو به نام ضد اسپاسم است. این دارو به تسکین گرفتگی معده، نفخ و باد معده (نفخ) کمک میکند، به خصوص اگر سندرم روده تحریکپذیر (IBS) داشته باشید. روغن نعناع به صورت کپسول موجود است. این دارو با نسخه پزشک یا از داروخانه قابل خریداری است.
2.زنجبیل برای نفخ شکم
زنجبیل یک محرک قوی برای دستگاه گوارش است. این گیاه با تسریع تخلیه معده و کاهش زمان انتقال رودهای، به جلوگیری از تخمیر غذا و تولید گاز کمک میکند.
- مکانیسم اثر: ترکیباتی مانند جینجرول و شوگاول موجود در زنجبیل، با تحریک تولید آنزیمهای گوارشی و صفرا، هضم را بهبود میبخشند.
- نحوه مصرف: چای زنجبیل تازه، پودر زنجبیل در غذا یا مکملهای آن
بسیاری از افراد با نوشیدن یک فنجان چای زنجبیل تازه پس از یک وعده غذایی سنگین، احساس سبکی و کاهش محسوس نفخ را گزارش میدهند.
3.رازیانه برای نفخ شکم
دانه رازیانه یک درمان سنتی دیرینه برای نفخ و قولنج است. این دانهها حاوی ترکیبات ضداسپاسم و ضدالتهابی هستند که به شل شدن عضلات روده و خروج گاز معده کمک میکنند.
- مکانیسم اثر: اسانسهای موجود در رازیانه (مانند آنتول) مستقیماً بر روی عضلات صاف روده تاثیر میگذارند و اسپاسم را برطرف میکنند.
- توصیه کاربردی: جویدن نصف قاشق چایخوری از دانههای رازیانه بلافاصله پس از غذا، یک عادت عالی برای پیشگیری از نفخ است.
4.زیره سبز برای گاز معده
زیره تنها یک ادویه نیست. مطالعات نشان دادهاند که این گیاه میتواند ترشح آنزیمهای گوارشی لوزالمعده را تحریک کند، که برای تجزیه کامل چربیها، پروتئینها و کربوهیدراتها ضروری است.
- مکانیسم اثر: با بهبود کارایی هضم، از ماندن ذرات هضمنشده در روده و تبدیل شدن به غذای باکتریهای تولیدکننده گاز، جلوگیری میکند.
- نحوه مصرف: افزودن پودر زیره به غذاها یا نوشیدن چای زیره
5.بابونه برای گاز معده
بابونه تنها برای آرامش قبل از خواب نیست. این گیاه یک ضداسپاسم ملایم و ضدالتهاب قوی برای دستگاه گوارش محسوب میشود. اگر نفخ با استرس و اضطراب تشدید میشود، بابونه یک انتخاب عالی است.
- مکانیسم اثر: ترکیباتی مانند آپی ژنین در بابونه، به شل شدن عضلات صاف روده و کاهش التهاب دیواره آن کمک میکنند. همچنین اثر آرامبخشی روی سیستم عصبی مرکزی دارد.
- نحوه مصرف: نوشیدن چای بابونه گرم پس از غذا یا در مواقع استرس
6.زردچوبه برای نفخ شکم
کورکومین، ماده موثره زردچوبه، به دلیل خواص ضدالتهابی قوی خود شناخته شده است. برای نفخ ناشی از التهاب روده یا شرایطی مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS) میتواند بسیار مفید باشد.
- مکانیسم اثر: کورکومین با مهار مسیرهای التهابی در بدن، به کاهش تورم و التهاب در دیواره روده کمک کرده و در نتیجه احساس نفخ و ناراحتی را کاهش میدهد.
برای جذب بهتر کورکومین، آن را همراه با فلفل سیاه (که حاوی پیپرین است) و یک منبع چربی سالم مانند روغن نارگیل مصرف کنید.
7.آلوئه ورا برای نفخ شکم
شیرۀ آلوئه ورا (نه ژل آن) میتواند به عنوان یک ملین ملایم و تسکیندهنده برای دستگاه گوارش عمل کند. این گیاه به تنظیم حرکات روده و کاهش التهاب کمک میکند.
- مکانیسم اثر: ترکیبات موجود در آلوئه ورا میتوانند به نرمال کردن فلور باکتریایی روده و تسکین مخاط تحریکشده گوارش کمک کنند.
8.دانه کتان برای نفخ شکم
دانههای کتان آسیابشده، منبع عالی فیبرهای محلول و نامحلول هستند. این فیبر به نرم شدن مدفوع و افزوده شدن به حجم آن کمک میکند که منجر به دفع منظم و جلوگیری از یبوست میشود. با رفع یبوست، گاز به دام افتاده در پشت آن نیز آزاد میشود.
- مکانیسم اثر: افزایش حجم مدفوع و روان کردن حرکت آن در روده
حتماً دانه کتان را آسیابشده مصرف کنید و همراه با آن مقدار زیادی آب بنوشید. در غیر این صورت میتواند اثر معکوس داشته و باعث انسداد شود.
توصیه متخصصان فیت کلاب:
در نظر داشته باشید اگرچه این گیاهان طبیعی هستند، اما بیخطر مطلق محسوب نمیشوند. به ویژه در دوران بارداری، شیردهی یا در صورت مصرف داروهای دیگر، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
برای رفع باد شکم چه بخوریم؟
غذا میتواند هم مشکلساز باشد و هم نجاتدهنده، همه چیز به انتخاب درست برمیگردد. اینجا صحبت از دارو نیست، بلکه درباره مواد غذایی است که به طور طبیعی به جنگ نفخ میروند.
- موز برای رفع نفخ شکم
- پاپایا برای درمان نفخ شکم
- ماست پروبیوتیک برای درمان نفخ شکم
- خیار برای نفخ شکم
- مارچوبه برای گاز معده
1.موز برای رفع نفخ شکم
موز سرشار از پتاسیم است. پتاسیم به مقابله با اثر سدیم (نمک) در بدن کمک میکند و احتباس آب را کاهش میدهد. وقتی بدن آب کمتری نگه دارد، احساس نفخ ناشی از آن نیز کاهش مییابد. در اصل موز باعث تنظیم تعادل سدیم-پتاسیم در بدن و کاهش احتباس مایعات میشود.
2.پاپایا برای درمان نفخ شکم
پاپایا، این میوه گرمسیری حاوی آنزیمی به نام «پاپائین» است. این آنزیم به تجزیه پروتئینها در روده کوچک کمک میکند و فرآیند هضم را تسریع میبخشد. هضم سریعتر پروتئین به معنای غذای کمتر برای باکتریهای تولیدکننده گاز در روده بزرگ است. مصرف چند قاچ پاپایای تازه پس از یک وعده غذایی پر پروتئین (مانند استیک یا مرغ)، برای درمان نفخ شکم موثر است.
3.ماست پروبیوتیک برای درمان نفخ شکم
ماستهای حاوی کشتهای زنده و فعال، منبعی عالی از پروبیوتیکها هستند. این باکتریهای مفید، تعداد باکتریهای خوب روده را افزایش داده و با باکتریهای تولیدکننده گاز معده رقابت میکنند.
4.خیار برای نفخ شکم
خیار به دلیل محتوای آب بسیار بالا و ترکیبات ضدالتهابی مانند کوکوربیتاسین، میتواند به کاهش تورم و التهاب در بدن کمک کند. این اثر میتواند احساس نفخ و پفکردگی را کاهش دهد.
5.مارچوبه برای گاز معده
مارچوبه حاوی فیبرهای پروبیوتیک است. این فیبرها در واقع غذای مورد نیاز باکتریهای مفید روده هستند. با تغذیه باکتریهای خوب، به طور غیرمستقیم تعداد آنها را افزایش داده و به جنگ باکتریهای مضر تولیدکننده گاز میروید.
این مواد غذایی را به عنوان بخشی ثابت از رژیم روزانه خود در نظر بگیرید، نه فقط زمانی که احساس نفخ میکنید. پیشگیری، همیشه بهتر از درمان است.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی نفخ شکم
روشهای فوری کاهش نفخ| از بین بردن نفخ شکم فوری
با روشهای زیر میتوان شاهد درمان سریع نفخ شکم بود. اما قطعا باید از روشهای درمانی دیگر نیز برای رفع ریشهای نفخ شکم نیز استفاده کرد.
- حالت یوگا
- ماساژ شکم
- نوشیدنی لیمو و آب گرم
- پیادهروی کوتاه
- سرکه سیب رقیق
یک قاشق سرکه سیب را در آب حل کنید تا سوء هاضمه و نفخ ناشی از آن برطرف شود (با احتیاط مصرف شود).
علل شایع نفخ شکم
دلایل نفخ شکم چیست؟ نفخ مانند یک زنگ هشدار است که به دلایل مختلفی به صدا درمیآید. در ادامه، علل اصلی نفخ شکم را بررسی میکنیم.
- رژیم غذایی نامناسب و نفخ شکم
- سبک زندگی نامناسب و نفخ شکم
- عدم تعادل باکتریایی روده و ایجاد نفخ شکم
- شرایط پزشکی و فیزیولوژیک و ایجاد گاز معده
1.رژیم غذایی نامناسب و نفخ شکم
رژیم غذایی از آن دسته عواملی است که باعث نفخ شکم میشود و با دانستن عوامل موثر میتوان تا حد زیادی از بروز نفخ شکم جلوگیری کرد.
- فیبرهای تخمیر پذیر: این کربوهیدراتهای زنجیرهکوتاه، در روده کوچک به خوبی جذب نمیشوند و به سرعت توسط باکتریهای روده تخمیر و به گاز معده تبدیل میشوند. منابع حاوی این فیبرهای تخمیر پذیر شامل:
- لاکتوز: در شیر و محصولات لبنی
- فروکتوز: در عسل، میوههایی مانند سیب و انبه
- فروکتانها: در گندم، پیاز و سیر
- گالاکتانها: در حبوبات مانند لوبیا و عدس
- پلیاولها: در آووکادو و شیرینکنندههای رژیمی
- نوشیدنیهای گازدار: مستقیماً حبابهای دیاکسید کربن را وارد معده میکنید.
- جویدن آدامس و مکیدن آبنباتهای سفت: این کارها باعث بلعیدن مقادیر زیادی هوا میشوند.
- غذاهای پرچرب: هضم چربی زمان زیادی میبرد و تخلیه معده را به تأخیر میاندازد. این تأخیر باعث احساس پُری و سنگینی طولانیمدت میشود.
- نمک و سدیم بالا: مصرف زیاد سدیم باعث احتباس آب در بدن میشود. این آب اضافی میتواند در شکم جمع شده و احساس نفخ و پفکردگی ایجاد کند.
۲. سبک زندگی نامناسب و نفخ شکم
- تند غذا خوردن و نجویدن کافی: این بزرگترین و شایعترین دلیل بلع هواست.
- استرس و اضطراب: استرس، ارتباط مستقیم مغز و روده را مختل میکند. این امر میتواند حرکات روده را کند کرده و منجر به تجمع گاز شود.
- کمتحرکی: حرکت فیزیکی به حرکت طبیعی رودهها کمک میکند. یکجا نشستن طولانیمدت میتواند منجر به یبوست و تجمع گاز شود.
- کمآبی بدن: وقتی بدن دهیدراته است، شروع به نگه داشتن هر قطره آب میکند که میتواند منجر به احتباس آب و نفخ شود. همچنین، کمآبی یبوست را تشدید میکند.
۳. عدم تعادل باکتریایی روده و ایجاد نفخ شکم
وقتی تعادل بین باکتریهای خوب و بد روده به هم میخورد، باکتریهای مضر میتوانند گاز بیشتری تولید کنند. این اتفاق میتواند به دلیل مصرف آنتیبیوتیکها، یک رژیم غذایی نامناسب یا یک بیماری زمینهای رخ دهد.
4. شرایط پزشکی و فیزیولوژیک و ایجاد گاز معده
- سندرم روده تحریکپذیر (IBS): مغز سیگنالهای طبیعی از روده را به صورت درد و ناراحتی تفسیر میکند. حتی مقدار کمی گاز معده نیز میتواند باعث نفخ شدید شود.
- بیماری سلیاک: یک واکنش خود ایمنی به گلوتن است که به روده کوچک آسیب میزند و منجر به سوءجذب و نفخ میشود.
- رشد بیش از حد باکتریهای روده کوچک (SIBO): باکتریها در جایی که نباید باشند (روده کوچک) رشد میکنند و غذا را قبل از جذب، تخمیر و به حجم عظیمی گاز تبدیل میکنند.
- یبوست مزمن: مدفوع سفت شده در روده بزرگ، فضایی برای خروج گاز باقی نمیگذارد و گاز در پشت آن به دام میافتد.
- عدم تحمل غذایی: مانند عدم تحمل لاکتوز، فروکتوز یا سوربیتول
- عدم تعادل هورمونی: نوسانات هورمونهای استروژن و پروژسترون میتواند باعث احتباس آب و کند شدن حرکت رودهها شود.
اگر نفخ با علائم هشداردهندهای مانند کاهش وزن ناخواسته، خون در مدفوع، درد شدید شکم یا تب همراه است، فوراً به پزشک مراجعه کنید. اینها نشانههایی هستند که هرگز نباید نادیده گرفته شوند.
چه زمانی برای نفخ شکم باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر نفخ شکم با این شرایط همراه است، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- بیش از دو هفته به طول انجامیده است.
- درد شدید و مداوم شکمی دارید.
- شاهد کاهش وزن بدون دلیل هستید.
- در مدفوع خون وجود دارد.
- رنگ مدفوع تغییر کرده (سیاه یا بسیار روشن شده)
راه های از بین بردن نفخ شکم چیست؟
در این مطلب ما با هم بررسی کردیم که چگونه یک تغییر ساده مانند جویدن صحیح غذا یا سبک زندگی مناسب میتواند باعث درمان نفخ شکم شود. با داروهای بدون نسخه و نسخه، درمانهای گیاهی و اقدامات فوری آشنا شدید. متخصصان فیت کلاب اینجا هستند تا این مسیر را برای شما شخصیسازی کنند. متخصصان تغذیه و مربیان ورزشی مجموعه با در نظر گرفتن شرایط منحصربهفرد بدن شما (از علائم گوارشی تا اهداف تناسب اندام) یک برنامه رژیم غذایی و ورزشی اختصاصی برای شما طراحی میکنند. یک برنامه که نه تنها به جنگ نفخ میرود، بلکه انرژی، سلامتی و کیفیت زندگی شما را به سطح جدیدی میبرد. برای مشاوره رایگان و دریافت برنامه خود، همین حالا با ما در ارتباط باشید.
سوالات متداول
1. بهترین داروی گیاهی برای نفخ شدید چیست؟
در بین گیاهان، نعناع فلفلی به دلیل داشتن ماده موثره منتول که خاصیت ضداسپاسم قوی دارد، یکی از بهترین گزینهها برای نفخهای شدید و همراه با درد و کرامپ محسوب میشود. مصرف آن به صورت چای یا کپسولهای روکشدار میتواند بسیار مؤثر باشد.
2. برای رفع فوری باد شکم چه کار کنم؟
سه اقدام فوری وجود دارد:
- حرکت یوگا: دراز بکشید و زانوهایتان را به سینه بچسبانید و ۳۰ تا ۶۰ ثانیه نگه دارید.
- ماساژ شکم: شکم خود را با حرکت دورانی و در جهت عقربههای ساعت ماساژ دهید.
- پیادهروی: یک پیادهروی کوتاه ۱۰ دقیقهای داشته باشید تا به حرکت رودهها کمک کند.
3. آب باعث نفخ شکم می شود؟
خیر، نوشیدن آب به اندازه کافی معمولاً باعث نفخ نمیشود. برعکس، کمآبی بدن میتواند منجر به یبوست و در نتیجه تشدید نفخ شود. آنچه باعث نفخ میشود، نوشیدن نوشیدنیهای گازدار یا مصرف مایعات همراه با نی است که باعث بلعیدن هوا میشود.
سوالات متداول
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
عوامل مختلفی مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS)، یبوست، رشد بیش از حد باکتریهای روده (SIBO)، حساسیتهای غذایی (مثل عدم تحمل لاکتوز) یا بلعیدن هوا میتوانند باعث نفخ دائمی شکم باشند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
علاوه بر دلایل عمومی، نوسانات هورمونی مرتبط با چرخه قاعدگی، یائسگی یا مصرف داروهای هورمونی میتواند باعث شل شدن عضلات گوارش و افزایش نفخ در زنان شود.
نفخ شکم در بارداری چرا ایجاد می شود؟
هورمون پروژسترون که در بارداری افزایش مییابد، باعث شل شدن و کند شدن حرکت رودهها میشود. همچنین، فشار رحم در حال رشد به معده و رودهها این مشکل را تشدید میکند.
برای رفع فوری نفخ شکم چه بخوریم؟
نوشیدن یک لیوان آب گرم با آب لیموترش تازه، یا چای نعناع یا زنجبیل میتواند به آرامش عضلات گوارش و دفع گاز کمک کند.
درمان خانگی نفخ شکم چیست؟
مصرف چای نعناع یا زنجبیل، پیادهروی سبک، ماساژ ملائم شکم به صورت حرکات دورانی و گرم کردن ناحیه شکم با کیسه آب گرم از روشهای موثر هستند.
چه غذاهایی باعث نفخ می شوند؟
حبوبات (لوبیا، نخود)، سبزیجات چلیپایی (کلم، بروکلی)، پیاز، سیر، نوشابههای گازدار، غذاهای پرنمک و محصولات لبنی در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز از شایعترین محرکها هستند.
امید میرمحمدی
امید میرمحمدی هستم کارشناس تولید محتوا در فیت کلاب! حدود 5 سال است که در زمینه تناسب اندام و سلامتی فعال هستم و تلاش میکنم محتواهای ارزشمند برای مخاطبین فارسی زبان تهیه کنم.
