در زمان ابتلا به فشار خون نیروی خون به دیواره رگ‌ها بیش از حالت طبیعی است. پرفشاری خون یک بیماری زمینه‌ای شایع در جمعیت است که می‌تواند منجر به عوارض مختلفی از جمله سکته قلبی شود. با گذشت زمان، فشار خون بالا باعث آسیب به رگ‌های خونی می‌شود. به دلیل فشار زیاد، جداره رگ‌ها باریک و سخت‌تر خواهند شد. این تاثیر می‌تواند احتمال تشکیل خون و مسدود شدن جریان خون به قلب را افزایش دهد. در چنین زمانی احتمال سکته قلبی به شدت بیشتر می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت فیت کلاب به بررسی فشار خون بالا و سکته قلبی می‌پردازیم.
اهمیت کنترل فشار خون بالا؛ تاثیر بر سلامتی و کیفیت زندگی
فشار خون بالا در واقع فشار غیرطبیعی جریان خون به جداره رگ‌ها است. با استفاده از دو عدد سیستولیک و دیاستولیک برای فشار خون اندازه‌گیری می‌شود. در واقع فشار سیستولیک در هنگام ضربان قلب و فشار خون دیاستولیک در زمان استراحت قلب سنجیده می‌شود. فشار خون طبیعی در محدوده 12 بر روی 8 میلی‌متر جیوه قرار دارد. در علم پزشکی فشار خون به دو نوع اصلی یعنی فشار خون اولیه و فشار خون ثانویه تقسیم می‌شود.
فشار خون اولیه به تدریج در طول زمان بروز می‌کند. عواملی مانند زمینه ژنتیکی، سابقه خانوادگی، عدم تحرک جسمی، رژیم غذایی ناسالم و چاقی در بروز فشار خون اولیه تاثیر دارند. اما فشار خون ثانویه بر اثر استرس و بیماری‌های کلیه، اختلالات هورمونی و داروهای خاص ایجاد می‌شود. فشار خون بالا می‌تواند بر قلب و عروق فشار وارد کند. در واقع فشار خون بالا و سکته قلبی ارتباط مستقیمی با هم دارند.
با گذشت زمان، فشار به دیواره‌های رگ‌های خونی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. به دلیل چنین اثری، قلب مجبور است برای پمپاژ خون بیشتر کار کند. این روند خطر نارسایی قلبی را افزایش می‌دهد. سایر عوارض فشار خون بالا شامل آسیب کلیه، سکته مغزی، از دست دادن بینایی و اختلال عملکرد جنسی است.
علل شایع فشار خون بالا؛ رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی
عوامل مختلفی در بروز فشار خون بالا نقش دارند. دلایل متعددی از جمله زمینه ژنتیکی و سبک زندگی در ابتلا به این عارضه تاثیر دارند. در ادامه به برخی از علل شایع فشار خون بالا اشاره شده است.
- رژیم غذایی ناسالم: مصرف مقادیر زیاد نمک و چربی‌های اشباع فشار خون را افزایش می‌دهد. رژیم غذایی کم میوه و کم فیبر نیز در ابتلا به فشار خون تاثیر دارد.
- کم تحرکی: کم تحرکی و فقدان فعالیت بدنی منجر به افزایش فشار خون می‌شود. بر اثر کم تحرکی چربی در دیواره رگ‌ها رسوب می‌کند.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی باعث تحمیل فشار بر قلب و عروق می‌شود. این فشار به تدریج فشار خون را بالا می‌برد.
- مصرف دخانیات: سیگار کشیدن و استعمال قلیان رگ‌های خونی را سخت و شکننده می‌کند. این تاثیر منجر به بالا رفتن فشار خون می‌شود.
- استرس و اضطراب: در زمان استرس مزمن بدن هورمون‌های خاصی ترشح می‌کند که سطح فشار خون را افزایش می‌دهند.
افزون بر موارد بالا، برخی افراد ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به فشار خون بالا باشند. اگر یکی از اعضای خانواده دچار پرفشاری خون است، احتمال ابتلای سایرین نیز وجود دارد.
علائم فشار خون بالا؛ سرگیجه و سبکی سر
فشار خون بالا یا پرفشاری خون اغلب به عنوان “قاتل خاموش” شناخته می‌شود. زیرا فشار خون معمولاً علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. اکثر مبتلایان به فشار خون خفیف هیچ علامت فیزیکی ندارند. در صورتی که فشارخون شدیدتر شود ممکن است یکی از علائم زیر بروز کند، از جمله:
- سردرد: درد پشت سر می‌تواند علامت فشار خون بالا باشد. با این حال، سردرد به تنهایی یک شاخص قابل اعتماد برای فشار خون بالا نیست، زیرا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
- تنگی نفس: اگر فشار خون به میزان قابل توجهی افزایش یابد، به قلب و ریه‌ها فشار وارد می‌کند. این تاثیر به مشکلات تنفسی یا تنگی نفس منجر می‌شود.
- سرگیجه یا سبکی سر: سرگیجه یا احساس سبکی سر به دلیل افزایش فشار در رگ‌های مغز رخ می‌دهد. این تاثیر تعادل و هماهنگی عصبی را مختل می‌کند.
- درد قفسه سینه: ناراحتی قفسه سینه می‌تواند نشانه فشار خون بالا باشد. گاهی درد قفسه سینه نشانه فشار خون بالا و سکته قلبی است.
فشار خون بالا به طور بالقوه می‌تواند باعث مشکلات بینایی مانند تاری دید یا اختلال در تمرکز شود. البته علائم بیان شده ممکن است در بیماری‌های دیگر نیز بروز کنند و مختص فشار خون بالا نیست.
عوارض فشار خون بالا؛ سکته قلبی و مشکلات کلیه
پرفشاری خون یا فشار خون بالا در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض متعددی شود. این عوارض اندام‌ها و بافت‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در ادامه به برخی از عوارض احتمالی فشار خون اشاره شده است:
- سکته قلبی: فشار خون بالا عامل اصلی ابتلا به سکته قلبی است. با گذشت زمان، افزایش فشار می‌تواند باعث تخریب دیواره رگ‌های خونی شود.
- سکته مغزی: فشار خون بالا در مغز باعث ایجاد لخته‌های خونی می‌شود. این اتفاق جریان خون مغز را مسدود می‌کند و منجر به پارگی رگ و سکته مغزی خواهد شد.
- مشکلات کلیه: فشار خون بالا ممکن است به رگ‌های خونی در کلیه‌ها آسیب برساند. این اثر بر عملکرد کلیه و سم زدایی بدن تأثیر می‌گذارد.
- مشکلات چشمی: فشار خون بالا ممکن است به رگ‌های خونی چشم آسیب برساند. از این آسیب‌ها می‌توان به پارگی شبکیه، خونریزی داخل چشمی و حتی از دست دادن بینایی اشاره کرد.
پرفشاری خون دیواره رگ‌های خونی را ضعیف می‌کند و باعث برآمدگی نقطه‌ای یا آنوریسم می‌شود. اگر آنوریسم پاره شود، باعث خونریزی شدید داخلی خواهد شد. این عارضه بسیار خطرناک است و معمولا در مغز رخ می‌دهد. از این‌رو، کنترل منظم فشار خون برای حفظ سلامتی بسیار اهمیت دارد.
ارتباط بین سبک زندگی و فشار خون بالا؛ نکات پراهمیت برای سلامتی
رژیم غذایی و ورزش نقش کلیدی در پیشگیری از فشار خون بالا و سکته قلبی دارند. در ادامه تاثیر تغذیه و ورزش بر سبک زندگی و فشار خون بیان شده است.
نکات غذایی برای کنترل فشار خون:
- مصرف زیاد نمک به فشار خون بالا منجر می‌شود. مصرف نمک باید کمتر از 2300 میلی‌گرم در روز باشد.
- غذاهای فرآوری شده، فست فودها و غذاهای سرخ کردنی برای قلب و عروق بسیار مضر هستند.
- رژیم غذایی DASH برای درمان فشار خون بسیار مفید است. رژیم DASH شامل مصرف مواد غذایی پر فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات است.
و
نکات ورزشی برای کنترل فشار خون:
- فعالیت بدنی منظم و داشتن برنامه تمرینی شخصی به تقویت قلب و بهبود گردش خون کمک می‌کند.
- فعالیت هوازی با شدت متوسط و پر شدت و نیز تمرینات تعادلی را در برنامه ورزشی خود قرار دهید.
- تمرینات قدرتی، تمرینات کاردیو و حرکات با کش بدنسازی برای کنترل فشار خون مفید است.
قبل از شروع هر رژیم غذایی یا برنامه ورزشی با کارشناس تغذیه و مربی تناسب اندام مشورت کنید. علاوه بر رژیم غذایی و ورزش، موارد دیگر مانند وزن سالم، کاهش استرس و ترک سیگار نیز برای درمان فشار خون اهمیت دارند.
دریافت برنامه غذایی برای سبک زندگی سالم و کنترل فشار خون از فیت کلاب!
کنترل فشار خون به تغییر عادات و رفتارهای روزانه ما وابسته است. اگر بتوانیم سبک زندگی خود را اصلاح کنیم فشار خون هم به تدریج تنظیم می‌شود. رژیم غذایی و برنامه تمرینی مهمترین عوامل سبک زندگی محسوب می‌شوند. اگر این دو جنبه از زندگی خود را اصلاح کنید بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله فشار خون به طور خودکار برطرف می‌شوند. برای این هدف لازم است که یک رژیم غذایی شخصی و برنامه تمرینی اختصاصی داشته باشید. برنامه غذایی باید بر اساس نیازهای غذایی و ذائقه شما طراحی شده باشد. از طرفی برنامه تمرینی نیز باید کاملا مطابق با شرایط جسمانی شما باشد. برای دریافت چنین برنامه‌ای می‌توانید از فیت کلاب کمک بگیرید. دریافت بهترین برنامه غذایی و تمرینی شخصی با کمترین هزینه ممکن از فیت کلاب امکان‌پذیر است. این برنامه در کمترین زمان ممکن شما را به اهداف سلامتی و تناسب اندام می‌رساند. به منظور دریافت برنامه اختصاصی خود با شماره 02191090095 در تماس باشید.
سوالات متداول
آیا فشار خون بالا بدون دارو قابل کنترل است؟
اگر فشار خون خفیف باشد اصلاح سبک زندگی می‌تواند به درمان بیماری کمک کند. مواردی مانند رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، کاهش وزن و کاهش استرس در این زمینه بسیار مفید است.
آیا انجام تکنیک‌های کنترل استرس به کاهش فشار خون کمک می‌کند؟
تکنیک‌های کنترل استرس مانند ورزش منظم، مراقبه و تکنیک‌های آرام سازی ذهن برای کاهش استرس و کاهش فشار خون موثر هستند.
آیا رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا وجود دارد؟
یک رژیم غذایی سالم برای افراد مبتلا به فشار خون بالا شامل کاهش مصرف سدیم، محدود کردن چربی‌های اشباع و افزایش مصرف سبزیجات است.
چگونه فشار خون بالا را درمان کنیم؟
اصلاح سبک زندگی مانند پیروی از یک رژیم غذایی سالم و تمرینات ورزشی منظم اولین قدرم برای درمان فشار خون است. در مراحل بعدی کاهش وزن، کنترل استرس، ترک سیگار و پرهیز از مصرف الکل اهمیت دارد.
