سلام! من ۶۴ سالمه و علاقه زیادی به تحرک و فعالیت‌های بدنی دارم. بخاطر همین هر روز صبح با دوستام میرم پارک سر کوچه پیاده‌روی. تقریبا دو سه هفته پیش بود که احساس کردم کف پاهام سوزن سوزن می‌شه یا ماهیچه‌های پشت کمرم بی حس شدن. فکر می‌کردم به خاطر کار کردن یا تحرک زیاده. به خاطر همین نادیدش گرفتم. اما بعد مدتی نه تنها بهتر نشد، بلکه علائم تشدید شدن.
تا جایی که ماهیچه‌های کمر یا بعضی از ماهیچه‌های پایین تنۀ من بی‌حس شده بودن. به خودم اومدم دیدم قدرت بلند کردن کوچک‌ترین وسایل رو ندارم. حتی نمی‌تونستم با دوستام پیاده‌روی برم. ناچاراً رفتم پیش دکتر تا برای رفع این مشکل اقدام کنم. دکتر بعد از معاینه من و بررسی وضعیتم، درخواست کرد چند آزمایش مثل سی تی اسکن یا الکترومیوگرافی رو انجام بدم. بعد از انجام دادن این آزمایش‌ها متوجه شدم که بله به دیسک کمر شدید مبتلا شدم.
الان انجام دادن کوچک‌ترین کارها برام سخت و طاقت فرسا شده. اما خدا رو شکر، دارم بعضی داروها رو مصرف می‌کنم و در جلسات فیزیوتراپی شرکت می‌کنم. می‌دونم که خیلی‌ها این روزها به بیماری دیسک کمر مبتلا میشن. اما متاسفانه اشتباهی که اکثرا مرتکب می‌شیم، اینه که علائم اولیه بیماری رو نادیده می‌گیریم.
به خاطر همین تصمیم گرفتم تجربیات خودمو در اختیارتون قرار بدم و علائم بیماری دیسک کمر رو بیان کنم. اگر احساس می‌کنی ممکنه به این بیماری مبتلا شده باشی یا در خطر ابتلا به این بیماری قرار داری، پیشنهاد می‌کنم این مطلب رو تا انتها مطالعه کنی.
دیسک کمر چیست؟
این درد بی‌امان یا همان دیسک کمر، یکی از بیماری‌های بسیار رایج است که به دلیل آسیب دیدن بالشتک‌های لاستیکی کمر یا همان دیسک بروز پیدا می‌کند. این بالشتک‌های لاستیکی در بین استخوان‌های ستون فقرات و روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. این صفحات با اسامی دیگری مثل استخوان مهره نیز شناخته می‌شوند. در بخش مرکزی دیسک ستون فقرات، یک ماده نرم و ژله‌ای به نام هسته قرار گرفته است.
در واقع هسته در بخش بیرونی دیسک قرار گرفته است و با نام حلقه شناخته می‌شود. بیماری دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که بعضی از قسمت‌های هسته دچار پارگی حلقوی شود. در نتیجه فشار زیادی به بخش خارجی دیسک وارد خواهد شد. این بیماری در برخی مواقع با نام دیسک لغزنده یا پارگی دیسک نیز شناخته می‌شود. خبر ناگوار این است که دیسک کمر یکی از رایج‌ترین بیماری‌های ارتوپدی است.
جایگاه دیسک در ستون فقرات
ستون فقرات شامل ۳۳ مهره مختلف است. همانطور که گفته شد، دیسک‌های اسفنجی در بین این مهره‌ها قرار دارند. این دیسک‌ها به عنوان تکیه‌گاه ستون فقرات عمل می‌کنند و نقش ضربه‌گیر دارند. همین مسئله باعث می‌شود تا شما به راحتی بتوانید کمر خود را به چپ و راست بچرخانید. زمانی که دیسک کمر آسیب ببیند، فشار زیادی به اعصاب این ناحیه وارد خواهد شد. همین مسئله باعث بروز درد شدید در ناحیه کمر می‌شود. حتی امکان دارد این درد شدید به پاها سرایت کند. مشکلات دیسک کمر معمولاً ناشی از دیسک برآمده یا پارگی دیسک هستند.
نحوه تشخیص دیسک کمر
اگر برای انجام دادن کارهای روزمره با مشکل مواجه شده‌اید و درد شدیدی در ناحیه کمر دارید، بهترین راه حل این است که برای تشخیص دیسک کمر به پزشک مراجعه کنید. پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس شاید لازم باشد بعضی از آزمایش‌های زیر را انجام دهید:
-
اشعه ایکس
یکی از آزمایش‌هایی که باید برای تشخیص دیسک کمر انجام شود، آزمایش اشعه ایکس است. در این آزمایش از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای بررسی وضعیت کمر استفاده می‌شود. این پرتوها به بافت‌های داخلی یا استخوان‌های بدن برخورد می‌کنند و تصاویر این ناحیه را روی صفحه نمایشگر نشان می‌دهند.
-
ام آر آی
در این تکنیک از آهنرباهای بزرگ، فرکانس رادیویی و یک رایانه برای تهیه تصاویر دقیق از دیسک کمر استفاده می‌شود. در این روش نیازی به استفاده از اشعه ایکس نیست. به همین دلیل ایمنی آن بیشتر است.
-
سی تی اسکن
سی تی اسکن یک روش تصویربرداری بسیار ساده است که از اشعه ایکس و رایانه برای تهیه تصاویر دقیق از کمر و سایر نقاط بدن استفاده می‌کند. در این تکنیک حتی می‌توان بافت ماهیچه‌ها، چربی‌ها و سایر اندام‌ها را مشاهده کرد. جزئیات آزمایش سی تی اسکن بسیار بیشتر از اشعه ایکس است.
-
الکترومیوگرافی (EMG)
یکی دیگر از آزمایش‌ها برای تشخیص دیسک کمر، الکترومیوگرافی است. در این آزمایش، عصب عضله متصل به ستون فقرات تحریک می‌شود. سپس پاسخ عضلانی یا فعالیت الکتریکی دریافت خواهد شد. از این آزمایش برای بررسی میزان آسیب عصبی استفاده می‌شود.
نحوه درمان دیسک کمر
برای درمان دیسک کمر از روش‌های مختلف استفاده می‌شود. شاید تصور کنید تنها درمان این بیماری، انجام جراحی است. در حالی که می‌توان از روش‌های ساده‌تر برای درمان و کاهش علائم بیماری دیسک کمر استفاده کرد. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
- استراحت در رختخواب
- آموزش مکانیک مناسب بدن (این روش برای بهبود وضعیت بدن و کاهش علائم بیماری دیسک کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد).
- روش‌های فیزیوتراپی که شامل تکنیک‌های مختلف مثل استفاده از امواج اولتراسوند، ماساژ، برنامه‌های ورزشی و مواردی مانند این هستند.
- کنترل وزن
- استفاده از تکیه گاه کمری ساکرال
- دارو برای کنترل درد و شل کردن عضلات
علائم بیماری دیسک کمر
پارگی دیسک معمولاً در بخش‌های پایینی ستون فقرات رخ می‌دهد. البته ممکن است در محل گردن نیز اتفاق بیافتد. این مسئله باعث دیسک کمر شدید می‌شود و فشار بسیار زیادی به عصب آن ناحیه وارد می‌کند. برخی از مهم‌ترین علائم دیسک کمر خفیف شامل موارد زیر هستند:
-
درد پا یا بازو
یکی از مهم‌ترین علائم این بیماری، درد پا یا بازو است. البته این در زمانی احساس می‌شود که دیسک‌های بخش پایینی ستون فقرات آسیب دیده باشند. معمولاً این درد در ناحیه باسن، ران، ساق پا و کف پا احساس می‌شود. اما اگر پارگی در مهره‌های نزدیک گردن اتفاق افتاده باشد، درد در ناحیه شانه و بازوها احساس خواهد شد. علاوه بر این، ممکن است بیمار هنگام سرفه کردن یا عطسه کردن درد شدیدی را احساس کند. این درد معمولاً به صورت گزگز یا سوزن سوزن شدن است.
-
بی‌حسی
یکی دیگر از مهم‌ترین علائم این بیماری، احساس بی‌حسی در ناحیه آسیب دیده است. ضعف ماهیچه‌ها نیز از دیگر نشانه‌های بیماری دیسک کمر است. در این حالت ماهیچه‌هایی که به وسیله عصب کنترل می‌شوند، بعد از مدتی دچار ضعف خواهند شد. در چنین شرایطی، ممکن است شخص توانایی راه رفتن یا بلند کردن وسایل را نداشته باشد.
-
کمردرد
کمردرد از دیگر علائم بیماری دیسک کمر است. در این حالت، ممکن است ماهیچه‌های کمر شما سفت شوند. معمولا این درد شدید بعد از گذشت چند روز از بین می‌رود.
وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟
باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.
محاسبه BMI - شاخص توده بدنی
علائم دیسک کمر خطرناک و شدید
اگر علائم زیر را احساس می‌کنید، یعنی به بیماری دیسک کمر خطرناک و شدید مبتلا شده‌اید. این علائم دیسک کمر خطرناک شامل موارد زیر هستند:
- اگر میزان درد و ناراحتی هنگام خواب بیشتر می‌شود.
- اگر یک طرف بدن شما بی‌حس شده است.
- ضعیف شدن پاها یا احساس سوزن سوزن شدن در ناحیه پا
به محض بروز این علائم با پزشک تماس بگیرید یا به متخصصان مربوطه مراجعه کنید. برخی دیگر از علائم شدید شامل موارد زیر هستند:
-
ضعف شدید ماهیچه ها
اگر در ماهیچه‌های پا پهلو یا کمر ضعف شدیدی داشتید، باید به پزشک مراجعه کنید. زیرا این ضعف نشان دهنده این است که فشار شدیدی به عصب‌ها و ماهیچه‌های بدن وارد می‌شود.
-
کاهش شدید حس
اگر احساس می‌کنید بعضی از ماهیچه‌های بدن شما به طور کامل بی‌حس شده است و حساسیت خود را نسبت به عوامل محیطی از دست داده‌اید، باید به سرعت برای درمان بیماری دیسک کمر اقدام کنید.
-
مشکلات کنترل مثانه و روده
مشکلاتی مثل عدم کنترل مثانه و اختلال در عملکرد روده، از دیگر نشانه‌های دیسک کمر شدید هستند. به عنوان مثال ممکن است سرعت جریان ادرار افزایش یابد یا بیمار درد شدیدی را در ناحیه روده احساس کند. این مسئله نشان می‌دهد فشار شدیدی به عصب‌های این ناحیه وارد شده است.
-
تشدید هر یک از علائم
اگر این علائم به سرعت تشدید می‌شود و قابل کنترل نیستند، پیشنهاد می‌کنیم بیماری خود را جدی بگیرید. به عنوان مثال ممکن است درد ناحیه کمر و پا ابتدا خفیف باشد، اما بعد از مدتی تشدید شود.
روش پیشگیری از دیسک کمر
احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش سن بیشتر می‌شود. به همین دلیل اگر در سنین کم علائم بیماری دیسک کمر را تجربه می‌کنید، می‌توانید با اصلاح سبک زندگی از بروز این بیماری جلوگیری کنید. برخی از روش‌های پیشگیری شامل موارد زیر هستند:
- یکی از بهترین روش‌های جلوگیری از بروز این بیماری، ورزش کردن است. فعالیت‌های ورزشی باعث تقویت ماهیچه‌های کمر می‌شوند. در نتیجه عضلات کمر مقاومت بیشتری در برابر آسیب‌های محیطی خواهند داشت. این مسئله خطر بروز مشکلاتی مثل اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد.
- تا حد امکان روی شکم دراز نکشید، بلکه به پهلو بخوابید.
- هنگام بیرون رفتن از منزل کفش مناسب بپوشید.
- سعی کنید روی شکم نخوابید و به پهلو بخوابید.
- کفش مناسب بپوشید. از پوشیدن کفش‌های پاشته بلند تا حد امکان بپرهیزید، به‌خصوص اگر دیسک کمر خفیف دارید.
- وزن خود را ثابت نگه دارید.
- از ایستادن و نشستن طولانی مدت خودداری کنید. شاید به خود بگویید نوع فعالیت کاری من به گونه‌ای است که باید برای چند ساعت یکجا بنشینم یا بایستم. اگر باید ساعت‌ها روی صندلی بنشینید یا سر جای خود بایستید، پیشنهاد می‌کنیم هر دو ساعت یکبار موقعیت خود را تغییر دهید. به عنوان مثال می‌توانید چند قدم راه بروید یا حرکت داشته باشید.
- از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. این مسئله آسیب و فشار زیادی به کمر وارد می‌کند. نحوه بلند کردن اجسام باید به گونه‌ای باشد که فشار به زانوها وارد شود. در حالی که بسیاری از افراد به این مسئله توجهی ندارند و هنگام خم شدن فشار زیادی را به ماهیچه‌های کمر خود وارد می‌کنند.
- از مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا سیگار خودداری کنید. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، نیکوتین باعث کاهش توانایی دیسک در جذب مواد غذایی می‌شود. همین مسئله باعث خشک شدن دیسک‌ها خواهد شد.
- زیر نظر متخصص
- برنامه تمرین اختصاصی
- رژیم غذایی منعطف و آسان
سخن پایانی
خب! اگه مطلب رو تا اینجا مطالعه کرده باشین، به احتمال زیاد خوب می‌دونین که علائم اولیه و علائم خطرناک بیماری دیسک کمر چیه. متاسفانه این بیماری طی یک شب بروز پیدا نمی‌کنه و تا حد زیادی به سبک زندگی شما بستگی داره. بعد از دیدن علائم اولیه مثل ضعف ماهیچه، عدم کنترل مثانه و نشانه‌هایی مثل این، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن با پزشک تماس بگیری و ویزیت بشی.
در غیر این صورت، ممکنه علائم بیماری تشدید بشه. خوشبختانه روش‌های مختلفی مثل ورزش، برای پیشگیری یا کاهش علائم بیماری دیسک کمر وجود داره. به عنوان آخرین راه حل، ممکنه جراحی، راه مناسبی برای درمان شما باشه. پژوهش‌هایی که تا الان انجام شده، نشون میده سبک زندگی و رژیم غذایی شما تا حد زیادی بر روی بروز این بیماری تاثیرگذاره.
به عنوان مثال اگر رژیم‌های غذایی مناسبی را دنبال کنین یا فعالیت‌های ورزشی داشته باشین، می‌تونین از بروز این بیماری جلوگیری کنین. پیشنهاد می‌کنم برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر و داشتن یه برنامه ورزشی خوب با کارشناس‌های مجموعه فیت کلاب تماس بگیرین.
