یکککککککککک دوووووووووو سهههههههههه!!!!! وقتی که شمردنشون تموم شد، شمع‌ها رو سریع فوت کردم. همه می‌تونستن حسرت رو توی چشمام ببینن. تولد پارسال به خاطر خوردن یه تیکه کیک کوچیک راهی بیمارستان شدم. بخاطر همین حتی عزیزانم نمیتونستن از اون کیک به من تعارف کنن. سعی کردم طبیعی به نظر برسم و چهره آرومی داشته باشم. آروم لبخند زدم و گفتم:«چرا چاقو نمیارین تا کیکو ببرم؟؟؟»
مادرم سریع کیکو از روی میز برداشت و گفت:«حالا وقت برای خوردن کیک هست. بزار اول کادوهاتو بدیم.» بعد از اون من دیگه کیکو ندیدم! بعد از اینکه مراسم تولد تموم شد، رفتم داخل اتاقم تا کادوهامو مرتب بچینم سر جاشون. خواهر بزرگترم اومد داخل اتاق و درو بست. کنارم نشست و گفت:«می‌فهمم که خیلی از این بیماری زجر می‌کشی.
من این اواخر با یک متخصص تغذیه صحبت کردم. اون بهم گفت که می‌تونه یه برنامه غذایی فوق‌العاده در اختیارت قرار بده تا با کمک اون، بیماریت رو کنترل کنی.» همون شب با متخصص تماس گرفتم و بعد از اون، زندگی من از این رو به اون رو شد! اگر تو هم به اطلاعات بیشتری درباره رژیم غذایی برای دیابت نیاز داری، بهتر این مطلب رو تا انتها مطالعه کنی.
دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری بسیار شایع است. در این بیماری سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد. برخی مواد غذایی، بعد از ورود به بدن به گلوکز تجزیه می‌شوند. این ماده برای تامین انرژی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سپس هورمونی به نام انسولین ترشح خواهد شد و برای جمع آوری گلوکز خون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در واقع انسولین به گلوکز کمک می‌کند تا وارد سلول‌ها شود و برای بهبود عملکرد سلول‌ها مورد استفاده قرار گیرد. در بیماری دیابت نوع یک، بدن قادر به تولید انسولین نیست. در نتیجه سطح گلوکز همچنان در جریان خون باقی می‌ماند. در دیابت نوع ۲، بدن نمی‌تواند به خوبی از انسولین استفاده کند. زمانی که انسولین کافی در بدن وجود نداشته باشد، گلوکز در خون تجمع پیدا خواهد کرد.
مواد غذایی چگونه بر سطح گلوکز خون تاثیر می گذارند؟
همانطور که گفته شد، برخی مواد غذایی بعد از ورود به بدن به ترکیباتی به نام گلوکز تجزیه می‌شوند. گلوکز از تجزیه مواد غذایی خاصی به نام کربوهیدرات تولید می‌شود. غذای سرشار از کربوهیدرات شامل آبنبات، شیرینی، نوشابه، نان و برنج سفید هستند. هر چقدر مصرف کربوهیدرات بیشتر باشد، گلوکز بیشتری وارد جریان خون شما خواهد شد.
فرقی نمی‌کند که به بیماری دیابت نوع ۱ مبتلا هستید یا بیماری دیابت نوع دو، در هر صورت انتخاب رژیم غذایی مناسب تاثیر بسیار زیادی بر میزان گلوکز خون دارد. تنظیم قند خون، از بروز بیماری‌های دیابتی جلوگیری می‌کند. همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
عوارض عدم درمان دیابت
متاسفانه بسیاری از افراد علائم بیماری دیابت را نادیده می‌گیرند. توجه داشته باشید که این بیماری به مرور زمان تشدید می‌شود و با عوارض گوناگونی همراه خواهد بود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، دیابت در دراز مدت آسیب‌های شدیدی به بدن وارد می‌کند. برخی از این آسیب‌ها شامل موارد زیر هستند:
- فشارخون بالا
- از دست دادن شنوایی
- از دست دادن کلیه‌ها
- بیماری قلبی_عروقی
- ضعف سیستم ایمنی
- عفونت‌های پوستی
برنامه غذایی افراد مبتلا به دیابت
یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر کنترل و درمان بیماری دیابت، توجه به برنامه غذایی است. به همین دلیل رژیم غذایی بیماران دیابتی اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین مسائل، مصرف وعده‌های غذایی سالم در بازه‌های زمانی مشخص است. این مسئله به بدن کمک می‌کند تا به شکل بهتری از انسولین استفاده کند.
البته برخی افراد دیابتی باید انسولین را از طریق دارو دریافت کنند. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، باید حتماً تحت نظر یک متخصص تغذیه قرار بگیرند. متخصصان تغذیه به شما کمک می‌کنند تا رژیم غذایی اختصاصی خود را دنبال کنید. بهتر است مواد غذایی زیر را به رژیم خود اضافه کنید:
-
کربوهیدرات های سالم و پیچیده
نکته مهم این است که تا حد امکان میزان مصرف کربوهیدرات‌های ساده را کاهش دهید. به جای آن، بهتر است کربوهیدرات‌های سالم و پیچیده مصرف کنید. قندها در دسته کربوهیدرات‌های ساده و نشاسته در دسته کربوهیدرات‌های پیچیده قرار می‌گیرد.
برخی از کربوهیدرات‌های پیچیده و سالم شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، لوبیا، نخود، لبنیات کم چرب و مواردی مانند این هستند. همچنین بهتر است از مصرف کربوهیدرات‌های ساده مثل غذا یا نوشیدنی‌های حاوی چربی، قند و سدیم اضافی خودداری کنید.
-
غذاهای سرشار از فیبر
یکی دیگر از غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون، غذاهای سرشار از فیبر هستند. مدتی طول می‌کشد تا غذاهای حاوی فیبر در بدن تجزیه شوند. به همین دلیل این ماده به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. برخی از مهم‌ترین غذاهای سرشار از فیبر شامل سبزیجات، میوه‌ها، آجیل، خشکبار و ماهی هستند.
بهتر است حداقل دو بار در هفته مهم مصرف کنید. ماهی‌هایی مانند ماهی سالمون، ماهی خال مخالی، ماهی تن و ساردین، حاوی مقدار زیادی اسید چرب امگا ۳ هستند. این ماده به بهبود عملکرد سیستم قلبی عروق کمک می‌کند. میتوانید ماهی را به صورت کباب شده یا آب پز شده مصرف کنید. اما ترجیحاً از سرخ کردن ماهی خودداری کنید.
-
مواد غذایی پروتئینی
پروتئین یکی از مهم‌ترین ترکیبات غذایی مورد نیاز بدن است که باید در رژیم بیماران دیابتی گنجانده شود. زیرا نقش مهمی در مدیریت و تنظیم قند خون دارد. ترکیبات پروتئینی باعث افزایش احساس سیری می‌شوند. علاوه بر این، به سلامتی عضلات و بافت‌های بدن کمک می‌کنند. بهتر است پروتئین مورد نیاز خود را از گوشت سفید دریافت کنید و میزان مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید.
نمونه برنامه غذایی برای بیماران دیابتی
هر فردی باید با توجه به شرایط جسمانی خود برنامه غذایی اختصاصی دریافت کند. بنابراین اگر به بیماری‌های دیابتی مبتلا هستید، بهتر است از دنبال کردن رژیم‌های غذایی رایگانی که در اینترنت موجود هستند خودداری کنید. زیرا این رژیم‌های غذایی با شرایط جسمانی شما سازگاری ندارند. در نتیجه ممکن است باعث تشدید علائم بیماری دیابت شوند. در ادامه یک نمونه برنامه غذایی برای بیماران دیابتی را به شما معرفی می‌کنیم:
1.روز اول
- صبحانه
- ۱ فنجان ماست بدون چربی مانند یونانی+ ¼ فنجان خلال بادام +
- ½ فنجان گیلاس (تازه یا منجمد)
- میان وعده
- ¼ فنجان پسته خشک بدون نمک
- ناهار
۱ پیمانه هوموس با خیار و فلفل قرمز + ۱ عدد پرتقال متوسط
- میان وعده
۱ عدد سیب متوسط + ۱ قاشق غذاخوری کره بادام زمینی طبیعی
- شام
۱ وعده ماهی سالمون با لیمو و سیر + ۱ وعده سالاد کلم بروکلی و کدو
2.روز دوم
- صبحانه
- ۱ تکه نان گندم برشته شده + ۱ قاشق غذاخوری کره بادام زمینی طبیعی +
- ۱ عدد سیب متوسط + ۱ فنجان کفیر ساده کم چرب
- میان وعده
۱ عدد پرتقال متوسط
- ناهار
۱ وعده سوپ بوقلمون و سبزیجات + ۱ عدد گلابی متوسط
- میان وعده
¼ فنجان بادام خشک بو داده بدون نمک
- شام
۱ وعده خورش مرغ + ۲ فنجان سبزی مخلوط با لیمو و سیر فراوان
3.روز سوم
- صبحانه
۱ فنجان ماست صاف بدون چربی یونانی + ¼ فنجان خلال بادام +½ فنجان گیلاس
- میان وعده
۱ عدد سیب متوسط +۱ قاشق غذاخوری کره بادام زمینی
- ناهار
۱ وعده سوپ بوقلمون و سبزیجات +۱ عدد گلابی متوسط
- میان وعده
۲۰ عدد بادام خشک بو داده بدون نمک
- شام
۱ بشقاب خوراک مرغ و قارچ و اسفناج + ۲ فنجان سبزی مخلوط
نکات مهم در رژیم غذایی بیماران دیابتی
اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، بهتر است به برخی نکات مهم توجه داشته باشید. این نکات شامل موارد زیر هستند:
-
شمارش کربوهیدرات
یکی از مهم‌ترین نکات در رژیم غذایی بیماران دیابتی، شمارش کربوهیدرات است. با توجه به اینکه کربوهیدرات ها در بدن به گلوکز تجزیه می‌شوند، بنابراین تاثیر بیشتری روی میزان قند خون دارند. باید برای تنظیم قند خون با متخصصان تغذیه مشورت کنید و به مقدار کربوهیدرات مصرفی توجه داشته باشید.
یکی از بهترین روش‌ها برای انجام این کار، شمارش کربوهیدرات است. تمامی مواد غذایی دارای مقدار مشخصی کربوهیدرات هستند. بهتر است قبل از مصرف غذا مقدار کربوهیدرات آن را محاسبه کنید. به این ترتیب میتوانید کنترل بهتری روی رژیم غذایی خود داشته باشید. یک متخصص تغذیه به شما آموزش می‌دهد که چگونه انرژی و کالری غذا را اندازه‌گیری کنید. سعی کنید هنگام خرید مواد غذایی به برچسب تغذیه‌ای روی آن توجه داشته باشید.
-
انتخاب غذاهای مناسب
دومین نکته این است که غذاهای مناسبی را انتخاب کنید. متخصصان تغذیه به شما کمک می‌کنند تا مناسب‌ترین مواد غذایی را برای وعده‌های غذایی اصلی یا میان وعده انتخاب کنید. بهتر است یک فهرست از غذاهای مورد نیاز و غذاهای مورد علاقه خود تهیه کنید.
این غذاها باید شامل کربوهیدرات، پروتئین و چربی باشند. البته همانطور که گفته شد، ترجیحاً از کربوهیدرات‌های سالم و پیچیده استفاده کنید. در مرحله بعد، مقدار کالری مواد غذایی را اندازه‌گیری کرده و در ستون مقابل آن بنویسید.
-
اندازه گیری شاخص گلیسمی
اندازه‌گیری شاخص گلیسمی غذا اهمیت بسیار زیادی دارد. افرادی که به بیماری‌های دیابتی مبتلا هستند، باید از شاخص گلیسمی غذاهای مختلف به خصوص کربوهیدرات‌ها مطلع شوند. غذاهایی که شاخص گلیسمی بالایی دارند، باعث افزایش یا کاهش ناگهانی قند خون می‌شوند. این مسئله می‌تواند برای بیماران دیابتی خطرناک باشد.
غذاهای نامناسب برای بیماران دیابتی
برخی مواد غذایی برای بیماران دیابتی مناسب نیستند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، دیابت باعث گرفتگی و سفت شدن رگ‌های خونی بدن می‌شود. علاوه بر این، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. بنابراین باید رژیم مناسبی را دنبال کنید و از مصرف برخی مواد غذایی خودداری کنید. این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
- دسته اول چربی‌های اشباع شده هستند. بهتر است مصرف لبنیات پرچرب، پروتئین حیوانی مانند کره، گوشت گاو، هات داگ، سوسیس و بیکن را کاهش دهید. به جای آن میتوانید چربی‌های سالم و غیراشباع مصرف کنید که تاثیر بهتری بر بدن دارند.
- بیماران دیابتی نباید چربی‌های ترانس مصرف کنند. چربی‌های ترانس در غذاهای فرآوری شده، غذاهای فست فودی و سرخ کردنی وجود دارند. بنابراین بهتر است از مصرف این مواد غذایی خودداری کنید.
- غذاهای سرشار از کلسترول مانند محصولات لبنی پرچرب، محصولات حیوانی پرچرب، زرده تخم مرغ، جگر و گوشت قرمز بدترین غذا برای دیابتی ها هستند و حاوی کلسترول می‌باشند. بهتر است به مقدار کلسترول مصرفی روزانه توجه داشته باشید. مصرف بیش از حد کلسترول آسیب شدیدی به بدن وارد می‌کند و باعث افزایش چربی خون می‌شود.
- سدیم برای بیماران دیابتی مانند سم است. این ماده حتی برای افرادی که به بیماری فشار خون بالا مبتلا هستند، مناسب نیست. بنابراین بهتر است مقدار مصرف سدیم را کنترل کنید.
سخن پایانی
سعی کردم به طور کامل درباره رژیم غذایی برای دیابت توضیح بدم. دیابت یک بیماری مزمن و شایع هست که اغلب افراد رو به خودش درگیر می‌کنه. در این بیماری، بدن نمی‌تونه به خوبی از انسولین استفاده کنه یا انسولین کافی تولید کنه. چیزهای مختلفی می‌تونه به کنترل و درمان این بیماری کمک کنه.
یکی از مهم‌ترین مسائل دنبال کردن رژیم‌های غذایی مناسب هست. متخصص‌های مجموعه فیت کلاب بهترین برنامه غذایی رو در اختیار تو قرار میدن تا با کمک اون به تناسب اندام برسی و بدنی سالم داشته باشی. اگر به این برنامه نیاز داری، بهتره ابتدا با کارشناس‌های مجموعه تماس بگیری.
اگر تا این جای مقاله به جواب سوالات خودتون نرسیدین میتوانید با مراجعه به تالارگفتوگو فیت کلاب سوالات خودتون رو از متخصصین ما بپرسید.
سوالات متداول درباره رژیم غذایی افراد دیابتی
آیا افراد دیابتی باید کاملاً از مصرف کربوهیدرات‌ها پرهیز کنند؟
خیر، افراد دیابتی نیازی به پرهیز کامل از کربوهیدرات‌ها ندارند، بلکه باید نوع و مقدار آن‌ها را مدیریت کنند. کربوهیدرات‌های پیچیده مانند غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها انتخاب‌های بهتری هستند زیرا آهسته‌تر هضم می‌شوند و تاثیر کمتری بر قند خون دارند. مصرف کربوهیدرات‌ها باید به صورت متعادل و با توجه به نیازهای فردی و توصیه‌های پزشک یا متخصص تغذیه تنظیم شود.
بهترین نوع چربی‌ها برای افراد دیابتی کدام‌اند؟
چربی‌های غیر اشباع مثل چربی‌های موجود در آووکادو، آجیل، دانه‌ها و روغن زیتون برای افراد دیابتی مناسب‌تر هستند. این چربی‌ها می‌توانند به بهبود سطح کلسترول کمک کنند و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهند. از مصرف چربی‌های اشباع و ترانس که در غذاهای فرآوری شده و سرخ شده یافت می‌شوند، باید پرهیز کرد.
آیا افراد دیابتی می‌توانند میوه بخورند؟
بله، افراد دیابتی می‌توانند میوه بخورند، اما باید در انتخاب و مقدار مصرف آن دقت کنند. میوه‌ها حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که برای سلامتی مفیدند. بهتر است میوه‌هایی با شاخص گلیسمی پایین مانند سیب، توت‌ها، گلابی و مرکبات انتخاب شوند و مقدار مصرف آن‌ها به صورت متعادل و با توجه به سطح قند خون تنظیم شود.
چگونه می‌توان نوسانات قند خون را در طول روز کنترل کرد؟
پاسخ: برای کنترل نوسانات قند خون، افراد دیابتی باید به نکات زیر توجه کنند:
- مصرف وعده‌های غذایی منظم: وعده‌های غذایی کوچک و متناوب به حفظ سطح قند خون کمک می‌کنند.
- انتخاب غذاهای با شاخص گلیسمی پایین: این غذاها تاثیر کمتری بر افزایش ناگهانی قند خون دارند.
- مصرف فیبر بیشتر: فیبر موجود در غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها می‌تواند جذب قند را کند کند.
- مانیتورینگ مداوم قند خون: اندازه‌گیری منظم قند خون و تنظیم وعده‌های غذایی بر اساس نتایج آن.
آیا مصرف شیرینی‌های مصنوعی برای افراد دیابتی ایمن است؟
شیرینی‌های مصنوعی مانند آسپارتام، سوکرالوز و استویا می‌توانند جایگزین مناسبی برای قند باشند و به کنترل سطح قند خون کمک کنند. با این حال، برخی افراد ممکن است به این مواد حساسیت داشته باشند یا ترجیح دهند از مصرف آن‌ها پرهیز کنند. مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه برای انتخاب بهترین گزینه‌های شیرین‌کننده ضروری است.
چه نوع نوشیدنی‌هایی برای افراد دیابتی مناسب است؟
نوشیدنی‌های بدون قند مانند آب، چای بدون شکر، قهوه سیاه و نوشیدنی‌های گیاهی بهترین انتخاب‌ها برای افراد دیابتی هستند. از نوشیدنی‌های شیرین و نوشابه‌های گازدار باید پرهیز کرد. نوشیدنی‌های کم کالری یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی نیز می‌توانند جایگزین‌های مناسبی باشند.
آیا افراد دیابتی باید مکمل‌های غذایی مصرف کنند؟
مکمل‌های غذایی تنها زمانی باید مصرف شوند که پزشک توصیه کند. مصرف مکمل‌های ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین D، کرومیوم و منیزیم ممکن است در برخی افراد دیابتی مفید باشد، اما باید با مشورت پزشک صورت گیرد. یک رژیم غذایی متعادل و متنوع معمولاً نیاز به مکمل‌ها را کاهش می‌دهد.
آیا ورزش می‌تواند به مدیریت دیابت کمک کند؟
بله، ورزش منظم یکی از مهم‌ترین عوامل در مدیریت دیابت است. فعالیت بدنی می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین، کاهش وزن و کنترل قند خون کمک کند. انواع مختلفی از ورزش‌ها، از جمله ورزش‌های هوازی، مقاومتی و تمرینات تعادلی، برای افراد دیابتی مفید هستند. همیشه قبل از شروع برنامه ورزشی جدید با پزشک خود مشورت کنید.