واریس پا از دسته بیماری‌های نسبتا غیر جدی است که در 25 درصد جمعیت بزرگسالان دیده می‌شود. طبق آمار میزان ابتلای زنان به واریس نسبت به مردان بیشتر است. همچنین باید اشاره کنیم که با افزایش سن احتمال ایجاد رگ‌های واریسی پا در افراد مختلف بیشتر می‌شود. رگ‌های واریسی، عروق متورمی هستند که در نزدیکی سطح پوست با ظاهری تیره، برجسته و غیرعادی دیده می‌شوند. در اغلب موارد این رگ‌ها درد و ناراحتی ایجاد نمی‌کنند، اما ظاهر ناخوشایندی روی پوست دارند که منجر به نارضایتی فرد خواهد شد. در ادامه این مطلب از فیت کلاب به بررسی واریس پا، علائم، علت و معرفی درمان‌های آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
آشنایی با واریس پا؛ عارضه‌ای که در اغلب موارد جدی نیست
برای آشنایی با واریس پا باید سیستم گردش خون را بشناسیم. در سیستم گردش خون رگ‌ها و مویرگ‌های مختلف وظیفه انتقال خون را به تمام قسمت‌ها بدن برعهده دارند. در مسیر برگشت خون به سمت قلب، امکان دارد مشکلی در رگ‌ها باعث جمع شدن خون در نواحی مختلف شود. در اغلب موارد مشکل جمع شدن خون در رگ‌ها، دریچه‌های کوچک موجود در این کانال‌های خون است که به دریچه‌های لانه کبوتری معروف هستند. این دریچه‌ها به حرکت خون به سمت قلب کمک می‌کنند. در مواردی که دریچه‌ها تغییر حالت می‌دهند، خون پشت آن‌ها جمع خواهد شد و به مرور زمان سیاهرگ‌ها گشاد و دچار پیچ خوردگی می‌شوند. به این پیچ خوردگی‌های تیره، برجسته و گره‌دار واریس می‌گویند.
در اطراف رگ‌های واریسی مجموعه‌ای از رگ‌های خونی کوچک در نزدیکی پوست ایجاد می‌شوند که به آن‌ها رگ‌های عنکبوتی گفته می‌شود. رگ‌های عنکبوتی در هر جایی ممکن است ایجاد شوند، اما معمولا در نزدیکی پوست و اطراف واریس‌ها تشکیل می‌شوند. معمولا واریس در وریدهای قسمت تحتانی ساق پا، مچ پا و پشت و بالای زانو ایجاد خواهند شد.
علت واریس پا در افراد مختلف چیست؟ معرفی علت واریس پا در جوانی، میانسالی و پیری
معمولا واریس پا با افزایش سن ایجاد می‌شود، زیرا حالت کشسانی، ارتجاعی و قدرت رگ‌ها با روند طبیعی افزایش سن، کاهش می‌یابد. اما برخی افراد در جوانی دچار واریس خواهند شد که ممکن است برای آن‌ها کمی آزاردهنده (از لحاظ ظاهری) باشد.
باید اشاره کنیم که طبق تحقیقات واریس زمینه ارثی دارد. از دیگر علل شایع واریس در افراد مختلف می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- زمینه ارثی
- راه رفتن، ایستادن و نشستن طولانی مدت به علت شغل، مانند آرایشگری و پرستاری
- انجام ورزش‌های سنگین نامتعارف و غیر اصولی مانند بدنسازی که در صورت اجرای نادرست باعث فشار زیاد به عضلات و پاها خواهد شد.
- تغذیه نامناسب مانند مصرف بیش از اندازه غذاهای کنسروی و فرآوری‌شده که باعث کاهش ریزمغذی‌های ضروری مانند ویتامین‌های گروه B در بن می‌شوند.
- سیگار کشیدن از سنین پایین
- پوشیدن لباس‌های بسیار تنگ در بالاتنه مانند گن‌های لگن و شکم
- مصرف داروهای ضدبارداری برای مدت طولانی
- چندین بارداری متوالی
- رژیم کاهش وزن سریع
- برخی بیماری‌ها مانند کم‌کاری تیروئید
در این موارد احتمال ایجاد رگ‌های واریسی در افراد با سنین مختلف افزایش می‌یابد.
علائم واریس پا؛ رگ‌های واریسی چه نشانه‌های در پاها ایجاد می‌کنند؟
در اغلب موارد رگ‌های واریسی تنها نشانه‌های ظاهری دارند و درد و ناراحتی برای افراد ایجاد نمی‌کنند. اما برخی افراد مانند زنان از ظاهر تیره، برجسته و نامناسب واریس‌ها خوششان نمی‌آیند و به دنبال درمان هستند. البته باید اشاره کنیم که در مواردی که رگ‌های واریسی بزرگ، برجسته و برای مدت طولانی ایجاد شوند، باعث بروز علائم زیر خواهند شد:
- درد در محل رگ‌های واریسی
- ناراحتی و احساس سوزن سوزن شدن در پاها
- حس سنگینی
- حساسیت به لمس
- خونریزی شدید در صورت زخم یا ضربه
- تورم
- گرفتگی عضلات به دلیل عدم گردش مناسب
- خارش در اطراف رگ‌های واریسی
- تشکیل لخته خون (معروف به التهاب رگ)
این علائم و نشانه‌ها در هنگام ایستادن یا نشستن به مدت طولانی بدتر می‌شوند.
علائم واریس پا در زنان با مردان متفاوت است؟ چرا واریس در زنان شدت بیشتری دارد؟
تشکیل رگ‌های واریسی در زنان نسبت به مردان زودتر رخ می‌دهد. همچنین علائم رگ‌های عنکبوتی در زنان در دوران بارداری و پریودی به دلیل تغییرات هورمونی و فشار بدنی بیشتر خواهد بود. به همین دلیل علائم واریس در زنان با شدت بیشتری یا با حساسیت بیشتری خود را نشان خواهد داد. مطالعات نشان می‌دهند تغییرات هورمونی مانند بارداری و یائسگی، زنان را بیشتر از مردان در معرض ابتلا به واریس قرار می‌دهد.
دانشمندان معتقدند که هورمون‌های زنانه به دیواره سیاهرگ‌ها اجازه کشش می‌دهند. همچنین این هورمون‌ها احتمال نشت خون را، به ویژه در ایام بارداری، بلوغ، مصرف قرص‌های ضد بارداری یا در ایام نزدیک به یائسگی افزایش می‌دهند. از طرفی دیگر زنان باردار مقدار زیادی خون برای پشتیبانی از جنین در حال رشد تولید می‌کنند. و باید بر نیروی جاذبه و فشار کودک غلبه کنند که در این حالت احتمال نشت خون در پاها یا نزدیک شکم بیشتر است.
آیا واریس پا به تشخیص پزشکی نیاز دارد؟ در چه مواردی راهکارهای تشخیصی استفاده می‌شوند؟
رگ‌های واریسی معمولا در نزدیکی سطح پوست ایجاد می‌شوند. به همین دلیل از روی ظاهر رگ، تیرگی و برجستگی آن می‌توان واریس را تشخیص داد. اما در مواردی که بیمار قصد درمان واریس‌های ایجاد شده را دارد، پزشک برای بررسی وضعیت رگ‌ها، شدت گرفتگی و انتخاب روش درمان، نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد. برای بررسی دقیق رگ‌های واریس پا از سونوگرافی استفاده می‌کنند. در سونوگرافی جریان خون در رگ، لخته خون و نحوه عملکرد دریچه‌های مشخص خواهد شد. از دیگر روش‌های تصویربرداری برای کمک به انتخاب بهترین درمان واریس پا می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سونوگرافی داپلکس رنگ (تصاویر رنگی از ساختار رگ‌ها)
- فتوپلتیسموگرافی (بررسی تغییرات در حجم اندام)
- ونوگرافی (تصویربرداری با اشعه ایکس و ماده حاجب)
- CT اسکن و MRI
- سونوگرافی داخل عروقی
انتخاب نوع روش تشخیص به میزان و شدن رگ‌های واریسی بستگی دارد. البته وضعیت بیمار و سلامت عمومی آن نیز در این روند تاثیرگذار است.
عوارض واریس پا چیست؟ آیا عدم درمان واریس‌ها مشکلی ایجاد می‌کند؟
در اغلب موارد رگ‌های واریسی پا نیاز به درمان ندارند. زیرا طبق تجربه و تحقیقات، پزشکان معتقدند که نیمی از افرادی که جراحی برای رفع واریس انجام می‌دهند، در عرض پنج سال دوباره به واریس مبتلا می‌شوند. اما در مواردی که واریس پا شدید و باعث بروز علائم دردناک شود، درمان نیاز است. در صورت عدم درمان احتمال دارد بیمار دچار عوارض زیر شود:
- درد شدید در قسمت پا
- گرفتگی و اسپاسم شدید عضلات
- خونریزی شدید به دلیل زخم و ضربه
- سنگینی و ورم پاها
- عدم توانایی لازم در حرکت دادن زانو و مچ پا به دلیل تورم یا سنگینی
اما در حالتی که رگ‌های واریسی ظریف و کوچک هستند، انجام درمان‌های تهاجمی، جز هزینه و درد چیزی برای بیمار نخواهد داشت.
راه‌های درمان واریس پا؛ از روش‌های غیر تهاجمی تا تهاجمی
برای درمان واریس پا روش‌های متفاوتی وجود دارد که با توجه به شدت این بیماری توسط پزشک تجویز می‌شوند. در زیر به تعدادی از این درمان‌ها اشاره خواهیم کرد:
وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟
باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.
محاسبه BMI - شاخص توده بدنی
1. استفاده از جوراب یا بانداژهای طبی برای کمک به انقباض رگ‌ها و تقویت عضلات
شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی جوراب‌های واریس را مختلفی با جنس و در اندازه‌های مختلفی تولید می‌کنند. این جوراب‌ها خاصیت کشسانی زیادی دارند که باعث انقباض و فشار به عضلات و رگ‌ها می‌شوند. در این حالت پمپاژ خون در رگ‌های قسمت انتهایی پا به سمت قلب بهتر صورت می‌گیرد. باید اشاره کنیم که استفاده از جوراب‌های واریس به صورت نادرست، طولانی مدت یا بدون تجویز پزشک، به جای فایده ضرر خواهد داشت. پس برای استفاده از این محصولات حتما با پزشک خود مشورت کنید.
2. اسکلروتراپی واریس؛ از بین بردن رگ‌های ناسالم با یک تزریق ساده
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان واریس پا استفاده از اسکلروتراپی است. در اسکلروتراپی یک محلول خاص را به صورت مستقیم به رگ‌های واریسی تزریق می‌کنند. این محلول باعث از بین رفتن عروق گرفته می‌شود که به مرور زمان جای آن‌ها رگ‌های جدیدی ایجاد خواهد شد. اسکلروتراپی یکی از بهترین روش‌ها برای درمان واریس‌های پرپیچ و تاب، با عود مکرر است.
3. درمان واریس پا با لیزر؛ روشی رایج، محبوب و با اثرگذاری بالا
در لیزر درمانی برای واریس با گرما دادن به رگ آسیب‌دیده، باعث جمع یا بسته شدن آن می‌شوند. در این حالت دیگر خون در این رگ جریان نخواهد داشت و بعد از مدتی از بین می‌رود و به جای آن رگ‌های کناری خون را جابه‌جا می‌کنند.
از روش لیزر درمانی برای بهبود واریس‌های کوچک و عروق عنکبوتی استفاده می‌کنند. زیرا این روش درمانی در رگ‌های کوچک تاثیر بیشتر دارد. البته باید اشاره کنیم که در اغلب موارد پزشکان از لیزر درمانی در کنار اسکلروتراپی یا عمل جراحی استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که لیزر درمانی رگ‌های واریسی ممکن است طی چند جلسه انجام شود. معمولا باید بین هر جلسه 6 تا 7 هفته فاصله وجود داشته باشد تا رگ درمان شده در جلسه قبلی به کلی خوب شود.
4. نور درمانی رگ‌های واریسی؛ برای رگ‌هایی که امکان لیزر و اسکلروتراپی ندارند
در نور درمانی از طول موج خاصی از نور برای بستن، ذوب یا مسدود کردن رگ واریسی استفاده می‌کنند. معمولا نور درمانی برای بهبود رگ‌های غیر عادی عنکبوتی، عروق واریسی خاص و رگ‌های حاصل از بارداری استفاده می‌شود. در این شرایط روش‌های درمانی معمول مانند اسکلروتراپی یا لیزر درمانی جواب نخواهند داد.
5. درمان واریس‌های شدید پا با روش ابلیشن گرمایی
در روش ابلیشن گرمایی از لیزر یا امواج رادیویی با فرکانس بالایی استفاده می‌کنند. روند انجام این درمان به این صورت است که:
- پزشک قسمتی که قرار است روی آن درمان انجام شود را بی حس می‌کند.
- در مرحله بعد برش خیلی کوچکی در پوست و نزدیکی رگ واریسی (معمولا در زیر زانو) ایجاد می‌کند.
- سپس یک کاتتر کوچک را به درون رگ ارسال می‌کند. نوک کاتتر با تکنولوژی که دارد باعث گرم شدن قسمت داخلی رگ می‌شود.
- در این حالت مشکل داخلی عروق رفع خواهد شد اما رگ از بین نمی‌رود. به همین دلیل امکان دارد کمی کبودی و خونریزی ایجاد شود.
روش ابلیشن گرمایی درد کمی ایجاد می‌کند و بیمار خیلی سریع می‌تواند به کارهای روزمره خود برگردد.
6. جراحی برای برداشتن رگ‌ها واریسی شدید پا؛ وقتی که هیچ درمانی جواب ندهد
در مواردی که واریس شدید باشد، برای جلوگیری از خونریزی زیاد یا علائمی مانند تورم و درد، از جراحی رگ استفاده می‌شود. در این جراحی پزشک دو برش در ابتدا و انتهای قسمت آسیب‌دیده رگ واریسی ایجاد و سپس آن را تخلیه می‌کند. در مواردی که رگ مشکل داشته باشد، پزشک مجبور به برش زدن و خارج کردن آن خواهد شد. بعد از این جراحی بیمار خیلی زود بهبود پیدا می‌کند و می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بپردازد. معمولا بیماران بعد از 10 روز به صورت کامل بهبود پیدا خواهند کرد.
درمان خانگی واریس پا؛ راهکارهایی ساده و کم هزینه اما موثر برای رفع واریس‌ها
داشتن سبک زندگی سالم و فعال در ابتلا به واریس پا و حتی جلوگیری از آن تاثیر بالایی دارد. زیرا با انجام ورزش پیوسته عضلات، مفاصل و رگ‌ها قوی می‌شوند و این گونه از ایجاد رگ‌های واریسی جلوگیری خواهد شد. البته انجام ورزش با تاثیری که بر تقویت عضلات و انقباض آن‌ها دارد (با منقبض شدن عضلات، رگ‌ها نیز منقبض خواهند شد و خون را پمپاژ می‌کنند) از جمع شدن خون در رگ جلوگیری می‌شود. در ادامه با چندین راهکار ساده برای درمان خانگی واریس پا آشنا خواهیم شد:
1. عدم استفاده از لباس‌های تنگ که جریان خون را سخت می‌کنند
پوشیدن لباس‌های تنگ ممکن است محدودیت‌هایی در جریان خون ایجاد کند. همچنین استفاده از کفش‌های تخت به جای کفش‌های پاشنه بلند نیز به بهبود عملکرد رگ‌های واریسی در پاها کمک می‌کند.
2. بالا نگه داشتن پاها بعد از مدت طولانی که ایستاده‌اید؛ ساده‌ترین روش درمان
بالا نگه داشتن پاها در سطح قلب یا بالاتر از آن، به بهبود گردش خون کمک می‌کند. این کار باعث کاهش فشار در رگ‌های ساق پا شده و به نیروی گرانش کمک می‌کند تا خون را به راحتی به قلب برگردانند. بالا نگه داشتن پاها در انتهای روز بعد مدتی طولانی سرکار بودن و استراحت نکردن، علاوه بر جلوگیری از واریس به بهبود سلامت کلی سیستم گردش خون کمک می‌کند.
3. ماساژ پاها در درمان واریس پا و بهبود گردش خون موثر است
ماساژ آرام مناطق آسیب دیده به گردش خون در رگ‌ها کمک می‌کند. برای دست‌یابی به نتایج بهتر می‌توانید از روغن‌های ماساژ ملایم یا کرم‌های مرطوب کننده استفاده کنید. لازم به تاکید است که از فشار مستقیم روی رگ‌ها خودداری کنید. زیرا ممکن است به بافت‌های شکننده رگ‌ها آسیب برساند.
4. انجام ورزش‌های کششی و قدرتی برای تقویت عضلات و رگ‌ها
ورزش منظم و مرتب در طول هفته علاوه بر بهبود سلامتی و حفظ تندرستی به پیشگیری و درمان خیلی از بیماری‌ها کمک می‌کند. در حالت کلی برای بهبود روند درمان واریس پا ورزش‌های زیر مناسب هستند:
- شنا
- پیاده روی
- دوچرخه سواری
- حرکاتی مانند لانگز، اسکات و کشش همسترینگ
و چندین حرکت دیگر که به بهبود وضعیت رگ‌ها کمک می‌کنند.
[elementor-template id=”25395″]
5. سبک زندگی خود را تغییر دهید، برای درمان واریس پا چه بخوریم؟
در کنار روش‌های درمانی واریس پا، می‌توان با حفظ رژیم غذایی سالم و مقوی به روند بهبودی و سلامت کلی بدن کمک کرد. زیرا حذف مواد غذایی مانند شکر و نمک تاثیر بالایی در سلامتی بدن دارند. از جمله مواردی که باید در رژیم خود رعایت کنید عبارتند از:
| مواد غذایی مضر برای رگ‌ها و بدن | مواد غذایی مفید برای بدن و رگ‌ها |
| کربوهیدرات‌های تصفیه شده | میوه‌ها و سبزیجات تازه |
| قند و افزودنی‌های شیرین | غلات کامل |
| مواد غذایی کنسروی | انواع گوشت |
| غذاهای شور و نمک‌دار | آب فراوان |
با رعایت این موارد در رژیم غذایی خود بدنی سالم خواهید داشت.
برنامه غذایی و ورزشی مناسب با شرایط خود را از مجموعه فیت کلاب دریافت کنید
واریس پا از جمله رایج‌ترین مشکلاتی است که در اثر ضعیف شدن دریچه‌های داخلی رگ‌ها ایجاد می‌شوند. البته واریس ممکن است در هر قسمتی از بدن حتی صورت ایجاد شود. مهمترین عامل در ایجاد واریس، افزایش سن و ایستادن برای مدت طولانی است. به همین دلیل سبک زندگی و ورزش تاثیر بالایی در روند درمان و پیشگیری واریس ایجاد خواهد کرد.
در همین راستا می‌توانید با کارشناسان مجموعه فیت کلاب ارتباط بگیرید. کارشناسان تغذیه و ورزش در مجموعه فیت کلاب، شما را همراهی می‌کنند تا متناسب با شرایط زندگی‌تان بتوانید به هدفتان برسید. برای دریافت مشاوره و برنامه با شماره 02191090095 تماس بگیرید.
برنامه غذایی و ورزشی مختص شما و متناسب با شرایط جسمی، روانی و کاریتان تنظیم می‌شود. شما می‌توانید تمرینات ورزشی را در باشگاه نزدیک به محل زندگی یا خانه خود انجام دهید. در صورت نیاز به دریافت مشاوره با تیم پشتیبان فیت کلاب ارتباط بگیرید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخ سوالات خود را دریافت کنید. همراه با مجموعه تخصصی فیت کلاب، در مسیر سبز سلامت قدم بردارید.
سوالات متداول در مورد واریس پا
علت واریس پا چیست؟
زمانی که دیواره رگ‌ها ضعیف شود و خاصیت پمپاژ خون را از دست دهد، خون در این قسمت‌ها جمع خواهد شد. این خون جمع شده منجر به تورم، تیرگی و بزرگ رگ می‌شود و رگ‌های واریسی را ایجاد می‌کند.
برای درمان واریس پا چه بخوریم؟
مصرف غذاهای مقوی و تازه و پرانرژی مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، انواع گوشت قرمز و غلات به صورت کلی به بهبود وضعیت بدن و درمان رگ‌های واریسی کمک می‌کند.
آیا زالو درمانی برای رفع واریس پا موثر است؟
درمان واریس پا با زالو، از جمله درمانی‌های محبوب در طب سنتی است که اثرگذاری نسبتا خوبی دارد. اما باید گفت این روش نمی‌تواند جایگزین قطعی درمان شود و تنها در مراحل اولیه بیماری قابل انجام است.