نفخ شکم یا معده بعد از مصرف غذا بسیار آزاردهنده است. در این حالت، احساس می‌کنید شکم شما سفت و پر شده است. در برخی افراد، نفخ معده با دردهای محدود همراه خواهد بود. معمولاً مشکلات گوارشی یا نوع غذایی که وارد بدن شما می‌شود، بر نفخ معده تاثیرگذار است. اگرچه هورمون‌ها و استرس نیز باعث بروز این مسئله میشوند.
گاهی اوقات برخی بیماری‌ها، باعث نفخ معده خواهند شد. اگر معده شما ماهی یک یا دو بار نفخ می‌کند، بهتر است نگران چیزی نباشید. زیرا به احتمال زیاد، شکم شما به علت مصرف غذای نامناسب نفخ کرده است. اما اگر این مشکل را هر روز و به صورت مداوم تجربه می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم به دنبال روش درمان باشید. در ادامه این مطلب از مجله تخصصی فیت کلاب قصد داریم به طور کامل درباره نفخ معده توضیح دهیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
نفخ معده چیست؟
نفخ معده نوعی مشکل گوارشی است که باعث سفت شدن یا دردناک شدن شکم می‌شود. در این حالت، شکم شما متورم به نظر می‌رسد. این تورم ممکن است در ظاهر مشخص باشد. نفخ معده و روده خفیف معمولا آزاردهنده نیست. زیرا به راحتی تشخیص داده نمی‌شود و علائم خاصی ندارد. اما نفخ معده شدید بسیار دردناک است.
نفخ شکم معمولاً چند ساعت بعد از مصرف غذا از بین می‌رود. اما مجدداً با مصرف وعده غذایی شام برمی‌گردد. بنابراین، نفخ شکم ممکن است یک مشکل تکراری و طاقت فرسا باشد. در اغلب موارد، نوسانات هورمونی باعث نفخ دوره‌ای میشوند. اگر این مشکل با روش‌های خانگی درمان نشد، باید به دنبال دلایل پزشکی باشید.
چرا معده نفخ می کند؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که برای بسیاری از افراد ایجاد می‌شود، این است که چرا معده نفخ می‌کند. دلایل مختلفی باعث نفخ شکم می‌شود. شایع‌ترین علت معده درد و برآمده شدن معده بعد از مصرف غذا، وجود گاز اضافی در روده است. اگر بعد از مصرف غذا مشکلاتی مثل نفخ معده شدید را تجربه می‌کنید، به احتمال زیاد به مشکلات گوارشی مبتلا هستید.
بیماری‌های گوارشی علائم گوناگونی دارند که یکی از رایج‌ترین آن‌ها، احساس پر بودن شکم است. ممکن است معده شما نسبت به برخی مواد غذایی خاص حساسیت داشته باشد. در این حالت، گاز و سایر محتویات گوارشی در معده تجمع پیدا می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود شکم شما برآمده به نظر برسد. در بانوان، چرخه قاعدگی یکی از رایج‌ترین دلایل نفخ موقت معده است.
[elementor-template id=”37773″]
نفخ معده چقدر شایع است؟
تقریباً ۱۰ تا ۲۵ درصد افراد این مشکل را تجربه می‌کنند. حدود ۷۵ درصد این افراد، از علائم نفخ معده شدید شکایت دارند. حدود ۱۰ درصد نیز نفخ معده مداوم و مزمن را تجربه می‌کنند. افرادی که نفخ شکم مزمن دارند، به احتمال زیاد به بیماری سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند. حدود ۷۵ بانوان، قبل از قاعدگی یا طی قاعدگی دچار نفخ شکم میشوند.
علل اصلی بروز نفخ معده
قبل از اینکه برای درمان نفخ معده اقدام کنید، باید از علل بروز آن آگاهی داشته باشید. در ادامه به طور کامل و دقیق این مسئله را ارزیابی می‌کنیم.
1.گاز معده و روده
گازهای معده یکی از مهم‌ترین دلایل نفخ شکم هستند. گاز یک محصول جانبی است که طی فرایند هضم تولید می‌شود. تولید گاز بیش از حد توسط روده، نشان می‌دهد که فرایند هضم در بدن شما به درستی انجام نمی‌شود. البته نوع تغذیه نیز بر تولید گازهای معده و روده تاثیرگذار است. به عنوان مثال نوشابه‌های گازدار، باعث افزایش حجم گازهای روده میشوند. سوال مهم این است که:
-
گازهای روده چگونه تولید می شوند؟
باکتری‌های روده وظیفه هضم و گوارش کربوهیدرات‌ها را بر عهده دارند. بعد از تجزیه کربوهیدرات‌ها، گاز روده طی فرآیندی به نام تخمیر تولید خواهد شد. اگر کربوهیدرات‌های موجود در روده طی فرآیند گوارش و قبل از رسیدن به باکتری‌های روده جذب نشوند، فرایند تخمیر شدت خواهد یافت و گازهای بیشتری تولید خواهد شد. این مسئله به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال، ممکن است خیلی سریع غذا میل کرده باشید.
2.بیماری های گوارشی
بیماری‌های گوارشی یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل بروز نفخ شکم هستند. به عنوان مثال، نوعی بیماری گوارشی وجود دارد که باعث سوء جذب کربوهیدرات می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد، اغلب مردم با فرایند هضم و گوارش مواد غذایی مشکل دارند. همچنین بیشتر مردم به قندهای طبیعی مثل لاکتوز، فروکتوز و کربوهیدرات موجود در گندم یا جو حساسیت نشان می‌دهند.
این مشکلات باعث سوء جذب کربوهیدرات و افزایش گازهای معده و روده می‌شود. در نتیجه، شکم نفخ خواهد کرد. یکی دیگر از بیماری‌های گوارشی، رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های روده از روده بزرگ وارد روده کوچک شوند.
برخی باکتری‌ها، گازهای تولید شده توسط سایر باکتری‌ها را جذب می‌کنند. اما ورود باکتری‌های روده بزرگ به روده کوچک، این تعادل را از بین می‌برد و حجم گازهای روده را افزایش می‌دهد.
3.هورمون ها
هورمون‌ها یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل نفخ شکم هستند. بسیاری از بانوان تغییرات هورمونی شدید را تجربه می‌کنند. این تغییرات هورمونی، باعث بروز مشکلات گوارشی از جمله نفخ معده میشوند. مطالعات نشان می‌دهد، از هر چهار زن حدود سه زن طی دوران قاعدگی با این مشکل درگیر هستند. همچنین نفخ معده در بارداری بسیار شایع است. نوسانات هورمونی در دوران قبل از یائسگی، از دیگر دلایل نفخ شکم در بانوان است.
این مسئله باید بیشتر توسط دانشمندان و پزشکان مورد بررسی قرار گیرد. زیرا تاثیر هورمون‌های زنانه بر نفخ شدید معده، بسیار شایع و چشمگیر است. به عنوان مثال، هورمون‌ها می‌توانند حجم مایعات، گازها و حتی باکتری‌های پشتیبان گوارشی را در روده‌ها تغییر دهند. به عنوان مثال ترشح بیش از حد هورمون استروژن، باعث احتباس آب در روده می‌شود. هنگامی که سطح این هورمون در بدن افزایش و سطح هورمون پروژسترون کاهش یابد، نفخ ناشی از تجمع مایعات را تجربه خواهید کرد.
4.افزایش وزن
افزایش وزن، از دیگر دلایل نفخ معده است. بیشتر چربی‌های اضافی بدن، در نواحی شکم و پهلو تجمع پیدا می‌کنند. این مسئله نشان می‌دهد، فضای کمتری برای انجام فرایندهای گوارشی طبیعی در اختیار اندام‌های داخلی قرار خواهد گرفت.
به طوری که حتی یک وعده غذایی معمولی، باعث نفخ غیر طبیعی شکم می‌شود. زیرا در این حالت، مواد غذایی به راحتی هضم نخواهد شد. گاهی اوقات چاق شدن و تجمع چربی اضافی در ناحیه شکم و پهلو، باعث احتباس آب در معده می‌شود که حجم معده را افزایش می‌دهد.
وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟
باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.
محاسبه BMI - شاخص توده بدنی
5.پرخوری
یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل نفخ شکم، پرخوری است. جالب است بدانید، شکم هرکس به اندازه مشت او است. اگر مقدار زیادی مواد غذایی وارد شکم شما شود، معده متورم و برآمده به نظر خواهد رسید. بنابراین سعی کنید از پرخوری خودداری کرده و به اندازه اشتهای خود غذا مصرف کنید. اگر مقدار زیادی غذای شور یا کربوهیدرات در وعده غذایی شما وجود دارد، به احتمال زیاد نفخ شکم یا نفخ معده را تجربه خواهید کرد.
یک پیشنهاد کاملا مناسب برای کاهش نفخ معده، این است که قبل از سیر شدن دست از غذا خوردن بکشید. البته سرعت غذا خوردن نیز بر نفخ شکم تاثیرگذار است. هر چقدر سریع‌تر غذا بخورید، هوای بیشتری وارد معده شما می‌شود. زمانی که این هوای اضافی وارد معده شود، نفخ شدید را تجربه خواهید کرد.
مطالعات نشان می‌دهد، حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد تا پیام سیر شدن از معده به مغز منتقل شود. بنابراین قبل از اینکه مغز این پیام را دریافت کند، باید دست از غذا خوردن بردارید. بهترین راه حل این است که به آرامی غذا بخورید تا پیام عصبی قبل از سیر شدن به مغز برسد.
روش های درمان نفخ معده
تعداد زیادی روش مختلف برای درمان نفخ معده وجود دارد. در ادامه برخی از این روش‌ها را برای شما بیان می‌کنیم.
1.درمان دارویی
اگر به صورت مداوم نفخ شکم را تجربه می‌کنید، به احتمال زیاد باید به پزشک مراجعه کنید. می‌توان از درمان‌های دارویی برای کاهش نفخ معده استفاده کرد. البته مصرف بیش از حد این داروها توصیه نمی‌شود. پیشنهاد می‌کنیم ابتدا روش‌های خانگی را امتحان کرده و در انتها به سراغ درمان دارویی بروید.
قرص ضد نفخ در بسیاری از داروخانه‌های کشور وجود دارد و با قیمت کاملا مناسب به فروش می‌رسد. به عنوان مثال قرص دایمتیکون، یکی از قرص‌های شناخته شده برای کاهش نفخ شکم است. این قرص‌ها نه تنها نفخ معده را کاهش می‌دهند، بلکه به دفع مواد زائد از روده کمک می‌کنند و یبوست را نیز درمان خواهند کرد. همراه با این قرص، چند لیوان آب اضافی بنوشید تا اثرات آن افزایش یابد. البته باز هم هیچگونه دارویی را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
2.ورزش پیلاتس یا حرکات یوگا
یکی دیگر از بهترین روش‌های درمان نفخ معده، انجام ورزش پیلاتس یا حرکات یوگا است. برخی تمرینات ورزشی یوگا، به صورت مستقیم بر عضلات شکم تاثیر می‌گذارند. این حرکات فشار بسیار محدودی به ماهیچه‌های شکم وارد می‌کنند که باعث خروج گاز اضافی از دستگاه گوارش می‌شود. در نتیجه، نفخ معده کاهش پیدا خواهد کرد. برخی حرکات پیلاتس نیز بر کاهش تورم شکم بعد از مصرف غذا تاثیرگذار هستند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که به شکل خودسرانه برای انجام دادن حرکات ورزشی اقدام نکنید. بهتر است یک برنامه ورزشی مناسب را دنبال کنید تا سریع‌تر به نتیجه برسید. برنامه ورزشی که توسط مربیان مجموعه فیت کلاب ارائه می‌شود، شامل تعدادی تمرین ساده و مفید است که نفخ شدید شکم را کاهش می‌دهند. البته بهتر است در کنار برنامه ورزشی، یک برنامه رژیم غذایی نیز دریافت کنید.
3.ماساژ شکم
ماساژ شکم یکی از بهترین روش‌های درمان نفخ معده است. ماساژ دادن شکم، به حرکت روده‌ها کمک می‌کند و فرآیند هضم غذا را تسهیل خواهد کرد. البته نحوه ماساژ دادن شکم اهمیت بسیار زیادی دارد. باید برای انجام این کار، به افراد حرفه‌ای مراجعه کنید.
- برای ماساژ دادن شکم، ابتدا باید دست‌ها را در بالای استخوان ران راست قرار دهید. با انگشتان خود فشار کمی به ماهیچه‌های زیر پوست وارد کنید. به آرامی دستان خود را تا سمت راست قفسه سینه بالا بیاورید. حرکات ماساژ را به صورت دایره‌ای انجام دهید.
- سپس مجدداً دستان خود را به سمت شکم ببرید و تا سمت چپ قفسه سینه بالا بیایید.
- در مرحله بعد، به آرامی به سمت استخوان لگن چپ حرکت کنید. اگر این کار را چندین بار در هفته انجام دهید، نفخ معده کاهش خواهد یافت.
اگر هنگام ماساژ درد یا ناراحتی احساس کردید، باید بلافاصله فرایند ماساژ را متوقف کنید.
4.مصرف محصولات پروبیوتیک
یکی دیگر از روش‌های از بین بردن نفخ کامل شکم، مصرف محصولات پروبیوتیک است. محصولات پروبیوتیک حاوی باکتری‌های سالم هستند. برخی از این باکتری‌ها به صورت طبیعی در دستگاه گوارش بدن وجود دارند. باکتری‌های سالم و مفید، به فرآیند تجزیه یا هضم غذا کمک می‌کنند. این باکتری‌ها، حتی قادر هستند گاز هیدروژن تولید شده طی فرایند گوارش را تجزیه کنند.
البته در برخی موارد نادر، محصولات پروبیوتیک باعث افزایش گاز و نفخ خواهند شد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که بدن شما نسبت به باکتری‌های خارجی حساسیت نشان دهد. معمولاً مدتی طول می‌کشد تا بدن با باکتری‌های جدید سازگار شود. یکی از بهترین محصولات پروبیوتیک، ماست است.
[elementor-template id=”25395″]
بررسی کلی
در این مطلب به طور کامل درباره نفخ معده توضیح داده شد. نفخ معده یکی از مشکلات شایع است که معمولاً بعد از مصرف غذا مشاهده می‌شود. در این حالت، معده متورم و دردناک به نظر می‌رسد. همچنین ممکن است احساس کنید معده شما بیش از حد پر شده است. دلایل مختلفی باعث نفخ شکم میشوند.
به عنوان مثال پرخوری یا سریع غذا خوردن، تغییرات هورمونی، ابتلا به برخی بیماری‌های خاص، افزایش تولید گازهای معده و مواردی مانند این، باعث نفخ شکم خواهند شد. نفخ معده به دو صورت خفیف و شدید بروز پیدا می‌کند. موارد شدید این عارضه، آسیب‌های جدی به بدن شما وارد خواهد کرد. بنابراین بهتر است یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید تا تورم و نفخ شکم کاهش یابد.
بهترین مجموعه برای دریافت برنامه رژیم غذایی، مجموعه فیت کلاب است. این برنامه غذایی شامل مجموعه‌‌ای از غذاهای ساده و متنوع است که از نفخ شکم جلوگیری می‌کنند و به حفظ سلامتی بدن کمک خواهند کرد.