3 روش درمان کم خونی، برای کم خونی چی بخوریم؟

درمان کم خونی چگونه امکان پذیر است؟ همه ما گاهی خسته می‌شویم، اما این خستگی فرق دارد. این، نوعی خستگی‌ است که با یک خوب شبانه از بین نمی‌رود. وقتی صبح از خواب بیدار می‌شوید، انگار تمام شب را دویده‌اید. نفس‌نفس زدن پس از بالا رفتن از چند پله، رنگ پریدگی صورت و سرگیجه‌های ناگهانی، این‌ها تنها بخشی از داستان هستند.

 شما ممکن است درگیر کم خونی باشید؛ شرایطی که در آن بدن گلبول‌های قرمز سالم کافی برای حمل اکسیژن به تمام بافت‌ها ندارد. اینجا فقط حرف از یک خستگی ساده نیست، بلکه صحبت از سلامتی بدن است. این مطلب از مجله تخصصی فیت کلاب، یک نقشه راه کامل و علمی است. ما قدم به قدم، از تشخیص علائم تا انتخاب بهترین غذاها، مکمل‌ها و روش‌های درمانی، همراه شما خواهیم بود تا بتوانید کم خونی را درمان کرده و دوباره انرژی و سرزندگی را به زندگی خود بازگردانید.

کم خونی فقر آهن چیست؟

کم خونی فقر آهن، شایع‌ترین نوع کم خونی در سراسر جهان است. این وضعیت دقیقاً زمانی رخ می‌دهد که بدن آهن کافی برای تولید هموگلوبین ندارد. هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز است که مسئول حمل اکسیژن از ریه‌ها به تمام نقاط بدن است. وقتی آهن کم باشد، تولید هموگلوبین کاهش یافته و در نتیجه، بافت‌ها و عضلات اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند. این همان نقطه‌ای است که علائم خستگی و ضعف آغاز می‌شوند.

علل شایع کم خونی فقر آهن شامل از دست دادن خون (قاعدگی سنگین، زخم‌ها)، رژیم غذایی با آهن کم، کاهش جذب آهن (مثلاً در بیماری سلیاک) و افزایش نیاز به آهن (مانند دوران بارداری یا نوجوانی).

my.clevelandclinic.org: iron-deficiency anemia is the most common type of anemia

ترجمه فارسی:
کم‌خونی فقر آهن شایع‌ترین نوع کم‌خونی است.

راه های درمان کم خونی

راه های درمان کم خونی کاملاً به علت ایجادکننده آن بستگی دارد. یک پزشک با انجام آزمایش خون ساده می‌تواند نوع و شدت کم‌خونی شما را تشخیص دهد و سپس مسیر درمانی مناسب را ترسیم کند. به طور کلی، این مسیرها می‌توانند شامل اصلاح سبک زندگی، استفاده از مکمل‌ها، مصرف داروها یا در موارد خاص، اقدامات پزشکی پیشرفته‌تر باشند. در ادامه، مهم‌ترین این روش‌ها را دقیق و کاربردی بررسی می‌کنیم.

• درمان کم خونی با دارو، مکمل درمان کم خونی
• درمان کم خونی با داروهای گیاهی، درمان های طبیعی کم خونی
• درمان کم خونی با رژیم غذایی

در ادامه این مطلب هر یک از روش ها را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم.

درمان کم خونی با دارو، مکمل درمان کم خونی

شایع‌ترین نوع کم‌خونی در جهان، کم‌خونی فقر آهن است. در این حالت، بدن شما آهن کافی برای تولید هموگلوبین ندارد. درمان مناسب در این شرایط، استفاده از مکمل آهن است. 

• قرص آهن  فروس سولفات برای درمان کم خونی
• قرص آهن فروس گلوکونات- فومارات
• قرص  ففول (آهن + فولیک اسید) برای درمان کم خونی
• مکمل های آهن (آهن با رهش آهسته موجود در ویتامین C)
• آهن تزریقی آهن ساکارز (Venofer) برای درمان کم خونی
• آهن تزریقی فریک کاربوکسی مالتوز
• ویتامین‌ سیانوکوبالامین (B1
• 2) برای درمان کم خونی
• فولیک اسید (فولات)

1.قرص آهن فروس سولفات برای درمان کم خونی

قرص آهن  فروس سولفات به صورت خوراکی و هم با نسخه و هم بدون نسخه در دسترس است. موارد مصرف آن برای درمان کم‌خونی فقر آهن عمومی می‌باشد. این مکمل مقرون‌به‌صرفه است، اما ممکن است باعث ناراحتی و عوارض گوارشی شود.

2.قرص آهن فروس گلوکونات- فومارات

فروس گلوکونات- فومارات نیز به صورت خوراکی و با یا بدون نسخه قابل تهیه است. همانند فروس سولفات، برای درمان کم‌خونی فقر آهن عمومی استفاده می‌شود. نکته مثبت آن این است که عوارض گوارشی کمتری نسبت به فروس سولفات دارد.

3.قرص ففول (آهن + فولیک اسید) برای درمان کم خونی

قرص  ففول به صورت خوراکی و فقط با نسخه پزشک تجویز می‌شود. موارد مصرف آن برای درمان کم‌خونی فقر آهن، به‌ویژه در زنان و قبل از بارداری است. این ترکیب، یک گزینه عالی برای مواقعی است که کمبود همزمان آهن و فولات وجود دارد.

4.مکمل های آهن (آهن با رهش آهسته موجود در ویتامین C)

آهن با رهش آهسته به صورت خوراکی و با نسخه در دسترس است و معمولاً برای افرادی که عوارض گوارشی شدید ناشی از سایر مکمل‌های آهن را دارند، تجویز می‌شود. مهم‌ترین ویژگی آن، داشتن عوارض گوارشی بسیار کم‌تر است.

5.آهن تزریقی آهن ساکارز (Venofer) برای درمان کم خونی

آهن ساکارز از طریق تزریق وریدی و فقط با نسخه پزشک در مراکز درمانی انجام می‌شود. برای بیماران مبتلا به کم‌خونی شدید، افرادی که مکمل خوراکی را تحمل نمی‌کنند یا افراد مبتلا به بیماری التهابی روده کاربرد دارد. اثر آن سریع است، اما حتماً باید در محیط درمانی تزریق شود.

6.آهن تزریقی فریک کاربوکسی مالتوز

آهن تزریقی فریک کاربوکسی مالتوز نیز از طریق تزریق وریدی و فقط با نسخه قابل استفاده است. موارد مصرف آن مشابه موارد فوق است و مزیت آن، افزایش سریع ذخایر آهن در بدن می‌باشد.

7.ویتامین‌ سیانوکوبالامین (B12) برای درمان کم خونی

ویتامین‌ سیانوکوبالامین B12)) به صورت تزریقی (آمپول) و با نسخه پزشک استفاده می‌شود. موارد مصرف آن شامل درمان «کم‌خونی پرنیشیوز» و سوءجذب ویتامین B12 است. این روش، درمان مناسب برای مشکلات مربوط به جذب این ویتامین محسوب می‌شود.

8.فولیک اسید (فولات)

فولیک اسید (فولات) به صورت خوراکی و هم با نسخه و هم بدون نسخه موجود است. برای درمان کم‌خونی مگالوبلاستیک (نوعی کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولات که منجر به تولید گلبول‌های قرمز بسیار بزرگ و نابالغ می‌شود) و همچنین در دوران بارداری تجویز می‌شود. این ویتامین برای تولید گلبول‌های قرمز خون سالم ضروری است.

my.clevelandclinic.org :Folic acid supplements: Vitamin B9 (folate) is an essential vitamin that helps your body form red blood cells and DNA, which are the building blocks of your body.

ترجمه فارسی:
مکمل‌های اسید فولیک: ویتامین B9 (فولات) یک ویتامین ضروری است که به بدن شما در تشکیل گلبول‌های قرمز و DNA که بلوک‌های سازنده بدن هستند، کمک می‌کند.

مصرف مکمل آهن ممکن است باعث تیره رنگ شدن مدفوع شود که یک عارضه جانبی کاملاً بی‌خطر و شایع است. 

بیشتر بخوانید: بهترین قرص آهن برای زنان

درمان کم خونی با داروهای گیاهی، درمان های طبیعی کم خونی

درمان کم خونی با گیاهان دارویی نوعی مکمل بوده و جایگزین تشخیص و درمان پزشکی نیست. گیاهان عمدتاً بر تقویت جذب آهن و غنی‌سازی رژیم غذایی متمرکز هستند.

• برگ چغندر 
• ملاس یا شیره سیاه 
• شنبلیله 
• رازیانه 
• زردچوبه 
• جلبک‌ها

1.برگ چغندر

برگ چغندر نقش مهمی در تأمین مواد مغذی دارد، زیرا سرشار از آهن، فولات و ویتامین K است. شما می‌توانید آن را مشابه اسفناج، به صورت پخته شده مصرف کنید.

2.ملاس یا شیره سیاه

ملاس به عنوان یک منبع بسیار غنی از آهن، کلسیم، منیزیم و ویتامین B6 شناخته می‌شود. نحوه استفاده متداول آن، مخلوط کردن در آب گرم، شیر یا جو دوسر است. یک نکته مهم برای مصرف این است که به دلیل داشتن قند نسبتاً بالا، بیماران دیابتی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک آن را مصرف کنند.

3.شنبلیله

شنبلیله در طب سنتی برای غنی‌سازی خون و تحریک اشتها استفاده می‌شود و حاوی آهن است. شما می‌توانید دانه‌های آن را در غذاها بریزید، برگ‌های آن را در سالاد استفاده کنید یا به صورت چای مصرف کنید. نکات مهم درباره این گیاه این است که زنان باردار به هیچ وجه نباید آن را مصرف کنند. همچنین شنبلیله می‌تواند با داروهای دیابت و رقیق‌کننده خون تداخل دارویی ایجاد کند.

4.رازیانه

رازیانه به بهبود هضم و جذب بهتر مواد مغذی در بدن کمک می‌کند. علاوه بر این، رازیانه منبع بسیار خوبی از ویتامین C است. شما می‌توانید آن را به صورت چای یا با استفاده از دانه‌های آن در پخت غذاهای مختلف مصرف کنید.

5.زردچوبه

مکانیسم اثر زردچوبه به دلیل کورکومین موجود در آن است که ممکن است به کاهش التهاب مزمن (که خود می‌تواند یکی از عوامل ایجاد کم‌خونی باشد) کمک کند. معمولاً از زردچوبه به عنوان ادویه در غذاها استفاده می‌شود. یک نکته مهم در مصرف آن، امکان تداخل با داروهای رقیق‌کننده خون است.

6.جلبک اسپیرولینا

اسپیرولینا یک جلبک سبز-آبی است که نقش آن با داشتن پروتئین بالا و همچنین دارا بودن آهن، ویتامین‌های گروه B و مس، کمک به رفع کم‌خونی است. نحوه استفاده متداول از آن، به صورت مخلوط کردن پودر اسپیرولینا در اسموتی یا آب می‌باشد.

خوددرمانی با داروهای گیاهی برای کم خونی شدید، بسیار خطرناک است و می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. همیشه اولویت با پزشک و پروتکل‌های درمانی اثبات‌شده است.

وضعیت بدنی من به چه صورت است ؟

باید بدونیم وضعیت تناسب اندام ما به چه شکلی هست ؟ لاغریم ، اضافه وزن داریم یا وزنمون ایده آل هست. برای این که متوجه این قضیه بشیم یک شاخص معروف به اسم BMI یا شاخص توده بدنی داریم. برای حساب کردنش باید قد و وزنمون رو با جنسیت توی فرمول بزاریم از طریق جدول ها ببینیم توی چه شرایطی هستیم، اما اصلا نگران نباشید نیازی به حساب و کتاب کردن نیست. فقط کافی فرم زیر رو پر کنید و تا به صورت اتوماتیک شاخص توده بدنی شما حساب بشه و وضعیت بدنتون رو به شما نشان بده. بعد از پر کردن فرم اگر فکر کردی نیاز به یک برنامه اختصاصی تمرین و تغذیه دارید که با کمترین هزینه براتون طراحی و ارسال بشه کافی روی دکمه درخواست مشاوره کلیک کنی مشخصاتت رو بزنی تا کارشناس های ما تو اولین فرصت ( معمولا 2 روز بعد ) باهاتون تماس بگیرن و برای رسیدن به هدف راهنماییتون کنند. اگر هم عجله دارید برای دریافت برنامه اختصاصی می تونید توی سایت ثبت نام کنید و سفارش طراحی برنامه تمرین و تغذیه رو از قسمت دریافت برنامه جدید خودتون رو ثبت کنید.

محاسبه BMI – شاخص توده بدنی

آقا

خانم

قد (سانتی‌متر):

cm

وزن (کیلو‌گرم):

kg

سن (سال):

سال

محاسبه bmi

گزارش وضعیت بدن

bmi شما:

خیلی چاق

چاق

اضافه وزن

نرمال

کم‌وزن

وزن ایده‌آل شما

وضعیت بدنی

میزان اضافه وزن

فاصله تا وزن مطلوب شما

محاسبه مجدد

ارسال درخواست

درمان کم خونی با رژیم غذایی

برای کم خونی چی خوبه؟ رعایت رژیم غذایی، اولین و قدرتمندتری

ن اقدام در برابر کم خونی فقر آهن است. اما نکته کلیدی، مصرف منابع غنی از آهن و مواد مغذی تقویت‌کننده است.

1.بهترین غذا برای کم خونی

بهترین غذاها برای کم خونی، آنهایی هستند که سرشار از آهن هِم (منابع حیوانی) و آهن غیر هِم (منابع گیاهی) هستند. جدول منابع غذایی آهن به شرح زیر است:

• منابع حیوانی آهن (آهن هِم)
• منابع گیاهی آن ( آهن غیر هِم)

منابع حیوانی آهن

 این دسته از غذاها حاوی آهن هِم هستند که نوعی از آهن با جذب بسیار بالا توسط بدن می‌باشد. مثال‌های آن شامل:

• گوشت قرمز بدون چربی مانند گوشت گاو و گوسفند
• جگر سیاه
• مرغ و بوقلمون به‌ویژه قسمت ران
• غذاهای دریایی مانند صدف خوراکی، ماهی ساردین، ماهی تن و میگو
• تخم مرغ به‌طور خاص زرده آن

دو نکته مهم در مورد این منابع عبارتند از؛ اول اینکه جگر اگرچه بسیار غنی از آهن است، اما به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامین A باید به صورت متعادل و نه روزانه مصرف شود تا از عوارض مصرف بیش از حد این ویتامین جلوگیری گردد. دوم اینکه آهن هِم موجود در این منابع به راحتی و با بازدهی بسیار بالایی توسط دستگاه گوارش جذب می‌شود.

منابع گیاهی آهن

این گروه از مواد غذایی حاوی آهن غیر هِم هستند که میزان جذب آن توسط بدن پایین‌تر از آهن هِم است. از جمله این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حبوبات: مانند عدس، لوبیا قرمز، لوبیا چیتی و نخود
• سبزیجات برگ سبز تیره: مانند اسفناج، کلم کیل و بروکلی
• دانه‌ها و مغزها: مانند تخم کدو، کنجد، بادام هندی و پسته
• غلات غنی‌شده: که بسیاری از غلات صبحانه موجود در بازار را شامل می‌شوند.

برای افزایش جذب آهن غیر هِم، رعایت چند نکته مهم است. مهم‌ترین توصیه این است که این مواد غذایی را به همراه یک منبع ویتامین C مصرف کنید. اضافه کردن آب لیموی تازه به سالاد اسفناج یا عدسی، استفاده از گوجه فرنگی یا فلفل دلمه‌ای در کنار غذا، می‌تواند جذب آهن را تا چندین برابر افزایش دهد. علاوه بر این، روش‌های آماده‌سازی مانند خیساندن و جوانه زنی حبوبات و غلات نیز می‌توانند به کاهش فیتات (ماده‌ای که جذب آهن را مختل می‌کند) کمک کرده و در نهایت به جذب بهتر آهن در بدن منجر شوند.

2. بهترین میوه برای کم خونی

بهترین میوه‌ها برای کم خونی کدامند؟ میوه‌ها معمولاً آهن بالایی ندارند، اما نقش آن‌ها در مبارزه با کم خونی حیاتی است. میوه‌ها سرشار از ویتامین C هستند که جذب آهن غیر هِم را تا چندین برابر افزایش می‌دهد. جدول بهترین میوه‌ها و توصیه‌های کاربردی برای کم‌خونی به شرح زیر است:

مرکبات

توت‌ها

میوه‌های دیگر

میوه‌های استوایی

میوه‌های خشک

خرما

• مرکبات

 میوه‌هایی مانند پرتقال، گریپ‌فروت، نارنگی و لیمو در این دسته قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین فایده آن‌ها، تقویت جذب آهن در بدن است، زیرا این میوه‌ها سرشار از ویتامین C هستند که می‌تواند جذب آهن غیرهِم (که از منابع گیاهی به دست می‌آید) را به طور چشمگیری افزایش دهد. یک نکته کاربردی این است که شما می‌توانید آب یک عدد لیموی تازه را روی سالاد اسفناج یا عدسی بچکانید تا هم طعم بهتری پیدا کند و هم جذب آهن آن بیشتر شود.

• توت ها

 توت فرنگی، تمشک و زغال اخته از مثال‌های معروف این گروه هستند. این میوه‌ها دارای دو فایده اصلی هستند: اول آنکه با دارا بودن ویتامین C به تقویت جذب آهن کمک می‌کنند و دوم آنکه ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در آن‌ها از گلبول‌های قرمز خون محافظت می‌کند. برای استفاده حداکثری، می‌توانید آن‌ها را به صبحانه‌ای که غنی از آهن است اضافه کنید یا به تنهایی به عنوان یک میان‌وعده سالم میل نمایید.

•  کیوی و آناناس

 فواید کیوی و آناناس ناشی از این است که منابع بسیار عالی از ویتامین C محسوب می‌شوند؛  بنابراین در تقویت جذب آهن نقش بسیار مؤثری دارند. شما می‌توانید این میوه‌ها را در اسموتی‌ها همراه با اسفناج استفاده کنید تا یک نوشیدنی خون‌ساز داشته باشید، یا به سادگی آن‌ها را به صورت تازه مصرف نمایید.

• میوه های استوایی (مانند پاپایا و انبه)

 پاپایا و انبه از میوه‌های استوایی مفید هستند. این میوه‌ها نیز به لطف دارا بودن مقادیر خوبی از ویتامین C، به تقویت جذب آهن کمک می‌کنند. بهترین روش مصرف، استفاده از آن‌ها به صورت تازه یا در ترکیب با سایر میوه‌ها در یک سالاد میوه رنگارنگ و مقوی است.

• میوه های خشک (مانند زردآلو و آلو خشک)

 زردآلو و آلو خشک دارای علاوه بر اینکه خود حاوی مقداری آهن هستند، به دلیل داشتن ویتامین Cنیز به تقویت جذب آهن کمک می‌کنند. یک پیشنهاد ساده و مقوی این است که چند عدد از این میوه‌ها را همراه با یک مشت مغز (مانند بادام یا پسته) به عنوان یک میان‌وعده بسیار مفید مصرف کنید.

• خرما

خرما یک میوه بسیار ویژه است. این میوه نه تنها یک منبع آهن محسوب می‌شود، بلکه به دلیل قندهای طبیعی خود یک انرژی‌زای برای رفع خستگی ناشی از کم‌خونی است. همچنین خرما سرشار از مواد معدنی مهمی مانند پتاسیم، منیزیم و ویتامین B6 می‌باشد. برای یک میان‌وعده ایده‌آل و خون‌ساز، ترکیب ۲ تا ۳ عدد خرما با چند عدد بادام توصیه می‌شود.

3. نوشیدنی مفید برای کم خونی

نوشیدنی مفید برای کم خونی چقدر موثر است؟ نوشیدنی‌ها می‌توانند به جذب آهن کمک یا مانع آن شوند. جدول راهنمای نوشیدنی‌های مفید و مضر برای کم‌خونی به شرح زیر است:

نوشیدنی های حاوی ویتامین C

اسموتی های خون ساز

آب لبو (چغندر)

اسموتی جعفری

• نوشیدنی های حاوی ویتامین C

 از نمونه‌های این نوشیدنی‌ها می‌توان به آب پرتقال و آب گریپ‌فروت تازه اشاره کرد. اصلی‌ترین فایده این نوشیدنی‌ها، تقویت جذب آهن است؛ به این صورت که ویتامین C موجود در آن‌ها می‌تواند جذب آهن غیرهِم (که از منابع گیاهی به دست می‌آید) را بین ۲ تا ۳ برابر افزایش دهد. نکته مهم در مصرف این نوشیدنی‌ها این است که برای بهره‌مندی از این خاصیت، بهترین زمان برای نوشیدن آن‌ها، همراه با وعده غذایی یا بلافاصله پس از آن است.

• اسموتی های خون ساز

 یک مثال رایج برای این اسموتی‌ها، ترکیب اسفناج، توت فرنگی و کیوی است. فایده اصلی این نوشیدنی، ترکیب هوشمندانه آهن و ویتامین C در یک مخلوط است. اسفناج به عنوان یک منبع آهن عمل می‌کند، در حالی که توت فرنگی و کیوی که منابع عالی ویتامین C هستند، به حداکثر رساندن جذب این آهن کمک می‌کنند. این اسموتی یک نوشیدنی مقوی و کامل محسوب می‌شود که می‌تواند به عنوان جایگزین وعده صبحانه یا یک میان‌وعده مفید مصرف شود.

• آب لبو (چغندر)

 این نوشیدنی با استفاده از چغندر تازه تهیه می‌شود. فواید آن شامل تقویت تولید خون است، زیرا چغندر به طور طبیعی حاوی آهن، فولات و ترکیباتی است که به طور مستقیم به افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند. برای اینکه طعم آن دلچسب‌تر شود، می‌توان آن را با هویج یا یک سیب ترکیب کرد.

• اسموتی جعفری

 این اسموتی با ترکیب جعفری و مرکبات درست می‌شود. فایده آن این است که یک منبع دوگانه از آهن و ویتامین C را ارائه می‌دهد؛ جعفری حاوی آهن است و وقتی با مرکبات ترکیب شود، یک نوشیدنی خون‌ساز بسیار مؤثر ایجاد می‌کند. از آنجایی که جعفری طعم قوی دارد، برای متعادل کردن آن بهتر است با میوه‌های شیرین‌کننده مانند سیب یا آناناس ترکیب شود.

ویتامین های لازم برای درمان کم خونی

 کم خونی فقط مربوط به آهن نیست؛ کمبود سایر ویتامین‌ها نیز می‌تواند باعث ایجاد انواع دیگر کم خونی شود. جدول ویتامین‌های لازم برای درمان کم‌خونی به شرح زیر است:

• ویتامین B12 (کوبالامین) برای درمان کم خونی
• فولات ویتامین (B9) موثر در درمان کم خونی
• ویتامین C (اسید اسکوربیک) برای درمان کم خونی
• ویتامین A (رتینول) و تاثیر آن بر درمان کم خونی
• ویتامین E برای درمان کم خونی
• مس (Copper) موثر بر درمان کم خونی

1.ویتامین B12 (کوبالامین) برای درمان کم خونی

ویتامین B12 نقش بسیار دقیق و حیاتی در فرآیند خون‌سازی دارد، چرا که برای سنتز DNA در سلول‌های پیش‌ساز گلبول قرمز کاملاً ضروری است. در صورت کمبود این ویتامین، بدن قادر به تولید گلبول‌های قرمز سالم نیست و در عوض، سلول‌های بسیار بزرگ و نابالغی به نام مگالوبلاست تولید می‌شود. از منابع غذایی مهم آن می‌توان به مخمر غذایی غنی‌شده و شیرهای گیاهی غنی‌شده اشاره کرد. یک نکته بسیار مهم این است که کمبود این ویتامین اغلب به دلیل یک بیماری خودایمنی به نام «کم‌خونی پرنیسیوز» رخ می‌دهد که در آن بدن فاکتور داخلی لازم برای جذب B12 را تولید نمی‌کند. در چنین مواردی، مصرف خوراکی این ویتامین بی‌فایده است و فرد حتماً باید تحت درمان با تزریق عضلانی B12 قرار گیرد.

2.فولات (ویتامین B9) موثر در درمان کم خونی

فولات نیز همانند B12، نقش کلیدی در سنتز DNA و تقسیم سلولی ایفا می‌کند. کمبود این ویتامین نیز منجر به بروز «کم‌خونی مگالوبلاستیک» می‌شود که در آن تولید گلبول‌های قرمز با اختلال مواجه می‌گردد. این ویتامین به وفور در سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج و کاهو، همچنین در حبوبات و آووکادو یافت می‌شود.

3.ویتامین C (اسید اسکوربیک) برای درمان کم خونی

نقش دقیق ویتامین C در خون‌سازی، کمک به جذب بهتر آهن است. این ویتامین، آهن غیرهِم (که از منابع گیاهی به دست می‌آید) را از حالت «فریک» به حالت «فروس» کاهش می‌دهد. این تغییر شیمیایی باعث می‌شود جذب آهن در روده بین ۲ تا ۳ برابر افزایش یابد. فلفل دلمه‌ای زرد و قرمز، گواوا و کلم بروکسل از منابع عالی این ویتامین هستند.

4.ویتامین A (رتینول) و تاثیر آن بر درمان کم خونی

ویتامین A به طور مستقیم در تولید گلبول قرمز نقش ندارد، اما به طور غیرمستقیم و با کمک به آزادسازی آهن از ذخایر بدن (پروتئین فریتین)، آن را برای استفاده در فرآیند خون‌سازی در دسترس قرار می‌دهد. جگر، هویج، سیب‌زمینی شیرین و طالبی از منابع مهم این ویتامین محسوب می‌شوند.

5.ویتامین E برای درمان کم خونی

اصلی‌ترین نقش ویتامین E در سلامت خون، خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی آن است. این ویتامین از غشای ظریف گلبول‌های قرمز در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و در نتیجه، طول عمر این سلول‌ها را افزایش می‌دهد. بادام، تخمه آفتابگردان و اسفناج از منابع خوب این ویتامین هستند.

6.مس (Copper) موثر بر درمان کم خونی

مس اگرچه یک ویتامین نیست، اما یک ماده معدنی ضروری برای خون‌سازی محسوب می‌شود. این عنصر به عنوان یک کوفاکتور (یک ماده کمکی که برای فعالیت صحیح یک آنزیم ضروری است) برای آنزیم‌هایی عمل می‌کند که هم در جذب آهن از روده و هم در آزادسازی آن از ذخایر بدن نقش دارند. آجیل کاشو، صدف خوراکی و شکلات تلخ حاوی مس هستند. نکته حائز اهمیت این است که کمبود مس خود به تنهایی می‌تواند منجر به بروز کم‌خونی شود، حتی اگر ذخایر آهن بدن در سطح کافی باشد.

تأثیر تغذیه و رژیم غذایی در درمان کم‌خونی

تغذیه، پایۀ درمان کم خونی فقر آهن است. یک رژیم غذایی برای کم خونی نه تنها آهن مورد نیاز را تأمین می‌کند، بلکه محیطی را در بدن ایجاد می‌کند که این آهن به بهترین شکل جذب و مورد استفاده قرار گیرد. ترکیب هوشمندانه منابع آهن با تقویت‌کننده‌های جذب (مانند ویتامینC) و دوری از مهارکننده‌ها (مانند تانن (تانن‌ها ترکیبات طبیعی هستند که در برخی نوشیدنی‌ها و غذاها وجود دارند و با چسبیدن به آهن، از جذب آن در بدن جلوگیری می‌کنند) و کلسیم در زمان مصرف منابع آهن)، می‌تواند تفاوت بین درمان موفق و ناموفق باشد. این روند یک برنامۀ بلندمدت و پایدار برای بازگرداندن ذخایر آهن بدن است.

بیشتر بخوانید: غذاهای مضر برای کم خونی

درمان کم خونی زنان

درمان کم خونی در زنان، اغلب نیازمند توجه به عوامل منحصربه‌فردی مانند قاعدگی، بارداری و زایمان است. خونریزی‌های ماهانه سنگین (منوراژی) یکی از شایع‌ترین دلایل فقر آهن در زنان است. اگر قاعدگی سنگینی دارید، تنها به مکمل‌ها اکتفا نکنید. حتماً با یک پزشک زنان در این زمینه مشورت کنید تا علت اصلی بررسی شود. ممکن است مشکلات دیگری عامل این موضوع باشند. نیاز روزانه زنان به آهن (۱۸ میلی‌گرم) تقریباً دو برابر مردان (۸ میلی‌گرم) است. این عدد در دوران بارداری به ۲۷ میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد. بنابراین درمان کم خونی در بارداری نیز بسیار حائز اهمیت است.

بیشتر بخوانی: درمان کم خونی شدید در زنان

درمان کم خونی مردان

وقتی صحبت از کم خونی مردان می‌شود، باید هوشیارتر بود. از آنجا که مردان قاعدگی ندارند، بروز کم‌خونی می‌تواند نشانه‌ای از یک مسئله پزشکی جدی‌تر باشد. بنابراین اولین اقدام، تشخیص علت دقیق کم خونی است. بنابراین پزشک بر اساس شرایط بیمار، آزمایشاتی را تجویز کرده و بر اساس نتایج این آزمایشات، ابتدا اقدام به رفع مشکلی که باعث کم خونی‌شده است می‌کند و سپس روند درمان را که می‌تواند یکی از روش‌های گفته شده در همین مطلب و همچنین رعایت سبک زندگی مناسب و رعایت رژیم غذایی اصولی باشد، شروع می‌کند.

درمان کم خونی کودکان

کم‌خونی در کودکان می‌تواند رشد طبیعی آنان را به خطر بیندازد. نوزادان معمولاً با ذخیره آهن کافی به دنیا می‌آیند، اما این ذخیره از ۶ ماهگی رو به کاهش می‌رود. درمان کم خونی کودکان حساس‌تر است و نیاز به نظارت دقیق دارد. پزشک با استفاده از نتایج آزمایشات انجام شده، دلیل کم خونی در کودکان را شناسایی کرده و با دارو یا رژیم غذایی مناسب کودکان، اقدام به درمان می‌کند. هرگز بدون دستور پزشک به کودک خود مکمل آهن ندهید؛ مسمومیت با آهن در کودکان می‌تواند کشنده باشد.

درمان کم خونی شدید

کم خونی شدید یک موقعیت اورژانسی پزشکی است. وقتی سطح هموگلوبین به شدت پایین می‌آید، قلب و مغز در معرض خطر قرار می‌گیرند. در این موارد، اولین خط درمان، تزریق خون است. این کار به سرعت سطح هموگلوبین و توانایی خون برای حمل اکسیژن را بازیابی می‌کند و جان بیمار را نجات می‌دهد. پس از تثبیت وضعیت بیمار، تحقیقات برای یافتن علت اصلی (مانند خونریزی حاد یا شدید) آغاز می‌شود.

علائم کم خونی و فقر آهن

علائم کم خونی و فقر آهن کدامند؟ درک کامل این علائم به شما کمک می‌کند زودتر مشکل را تشخیص داده و برای درمان اقدام کنید.

• خستگی فرساینده
• قاعدگی بسیار سنگین
• ریزش موی قابل توجه
• رنگ پریدگی شدید
• ناخن‌های قاشقی
• زخم و التهاب گوشه‌های دهان
• سندرم پای بی‌قرار
• تشدید علائم PMS
• هوس‌های غیرعادی
• کج‌خلقی و تحریک‌پذیری غیرعادی
• کاهش توجه و تمرکز
• خستگی غیرعادی
• کاهش یا توقف رشد کودکان
• تاخیر در مراحل رشد کودکان
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن

1. علائم کم خونی در زنان

زنان به دلیل چرخه قاعدگی، بارداری و زایمان، جزء اولین افرادی هستند که در معرض ابتلا به خونی فقر آهن قرار دارند. از این رو علائم کم خونی در پریودی و دیگر مراحل زندگی بانوان بیشتر قابل مشاهده است.

2.علائم کم خونی در مردان

علائم کم خونی در مردان به طور کل، همان علائم عمومی کم خونی است که بیان شد؛ مگر در شرایط خاص که مردان نیز به دلیل بیماری، دچار کم خونی شدید شوند.

2.علائم کم خونی در کودکان

تشخیص کم خونی در کودکان حیاتی است، زیرا می‌تواند بر رشد و تکامل مغزی آنان تاثیر بگذارد. مراقب این نشانه‌ها باشید:

بیشتر بخوانید: کمبود آهن در کودکان

3.علائم کم خونی شدید

وقتی کم خونی به این مرحله می‌رسد، دیگر یک هشدار نیست؛ یک وضعیت اضطراری پزشکی است که قلب و سایر ارگان‌های حیاتی را تحت فشار قرار می‌دهد.

بروز حتی یک یا دو مورد از علائم فوق (به ویژه علائم قلبی-عروقی مانند درد قفسه سینه و تنگی نفس) یک موقعیت اورژانسی محسوب می‌شود و نیازمند مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس است. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده کم‌خونی بسیار پیشرفته و از عوارض کم خونی شدید مانند نارسایی قلبی باشند.

چه زمانی باید برای درمان کم خونی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را به طور مداوم تجربه می‌کنید، خصوصاً اگر همراه با علائم هشداردهنده زیر هستند، مراجعه به پزشک ضروری است:

• خونریزی غیرعادی (در مدفوع، ادرار، یا سرفه خونی)
• کاهش وزن ناخواسته
• تنگی نفس در حالت استراحت
• درد قفسه سینه
• تپش قلب بسیار شدید یا نامنظم

روش های سریع درمان کم خونی

کم‌خونی، به‌ویژه از نوع فقر آهن، با علائمی مانند خستگی مفرط و تنگی نفس، نیاز به یک درمان چند بعدی دارد. این مسیر با تشخیص پزشک آغاز و با ترکیبی از مکمل‌درمانی، رژیم غذایی اصولی و اصلاح سبک زندگی به نتیجه می‌رسد. کلید موفقیت، تمرکز بر غذاهای غنی از آهن و تقویت جذب آن است.

برای غلبه بر کم‌خونی، یک برنامه شخصی می‌تواند تغییردهنده باشد. مجموعه فیت کلاب با ارائه رژیم غذایی اختصاصی، نقشه راهی اصولی در اختیار شما می‌گذارد تا با بازگرداندن انرژی و سلامتی، زندگی خود را متحول کنید. از همین امروز با متخصصین ما همراه شوید.