از روی وزنه پایین اومدم و با تعجب به دکتر نگاه کردم. با نگرانی گفتم:«باز هم ۵ کیلو کاهش وزن داشتم! من نمی‌فهمم موضوع چیه! خیلی خوب غذا می‌خورم و فعالیت‌های بدنی شدیدی هم ندارم. پس چرا تا این حد وزنم کم شده؟» دکتر گفت:«این مسئله چیزی نیست که بتونم به راحتی در موردش نظر بدم. قبل از هر چیزی، ازت می‌خوام که آزمایش‌هایی که برات تجویز میکنم رو انجام بدی.
نتایج این آزمایش‌ها به من نشون میده که در حال حاضر به بیماری خاصی مبتلا هستی یا نه. اگر کاهش وزنت به دلیل بیماری نبود، باید به دنبال دلایل دیگه باشیم. گاهی اوقات ممکنه رژیم غذایی خوبی رو دنبال کنی یا به خوبی غذا بخوری، اما باز هم لاغر بشی! این اتفاق معمولا زمانی رخ میده که در دوران نقاهت یک بیماری خاصی قرار گرفته باشی یا در حال حاضر به یک بیماری مبتلا شده باشی.
در کل، کاهش وزن شدید طی بازه زمانی کوتاه مدت ممکنه نگران کننده باشه. حتی اگر رژیم‌های لاغری رو هم دنبال می‌کنی، باید به مقدار کاهش وزن خودت توجه داشته باشی. چون این مسئله می‌تونه آسیب شدیدی به بدنت وارد کنه. ولی در کل نیازی نیست نگران باشی. وقتی که جواب آزمایش‌ها رو برام بیاری، بهت کمک میکنم تا سریع‌تر به وزن ایده‌آل خودت برسی.»
چه مقدار کاهش وزن نگران کننده است ؟
قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهید، باید ببینید علت کاهش وزن چیست؟ آیا وزن شما به دلیل ابتلا به یک بیماری خاص کاهش یافته است؟ آیا شخصاً برای کاهش وزن اقدام کرده‌اید و رژیم‌های غذایی لاغری را دنبال می‌کنید؟ وزن کنونی شما چقدر است؟ بعد از اینکه به این سوال پاسخ دادید، میتوانید راحت‌تر به سوال اصلی خود پاسخ دهید.
بسیاری از افراد اضافه وزن شدیدی دارند و رژیم‌های لاغری را دنبال می‌کنند. حتی برخی افراد ترجیح می‌دهند رژیم‌های سنگین و سخت را دنبال کنند تا سریع‌تر به وزن ایده‌آل خود برسند. اما فراموش نکنید که میزان کاهش وزن در یک بازه زمانی خاص اهمیت بسیار زیادی دارد. ممکن است شما در بازه زمانی سه الی پنج سال، بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ کیلو کاهش وزن داشته باشید.
اما آیا میتوانید در بازه زمانی یک ماه ۲۰ کیلو وزن کم کنید؟ بنابراین بازه زمانی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد. کارشناسان تغذیه معتقد هستند کاهش وزن بیشتر از ۵ درصد در بازه زمانی ۶ ماه تا یک سال، کمی نگران کننده است. اگر فردی مسن هستید یا به بیماری‌های خاصی مبتلا شده‌اید، بهتر است در صورت مشاهده کاهش وزن شدید به پزشک مراجعه کنید.
چه مقدار کاهش وزن در هفته یک مسئه جدی است؟
اغلب متخصصان تغذیه معتقد هستند، کاهش وزن نیم تا یک کیلو در هفته کاملاً طبیعی است. اما اگر مقدار کاهش وزن بیشتر از ۲ الی ۳ کیلو در هفته باشد، شخص باید به پزشک مراجعه کند. البته منظور این است که شخص اقدامی برای کاهش وزن انجام نداده باشد.
اگر فعالیت‌های ورزشی شدید انجام می‌دهید یا رژیم‌های لاغری سریع را دنبال می‌کنید، ممکن است کاهش وزن ۲ الی ۳ کیلو در هفته طبیعی باشد. البته متخصصان تغذیه این مقدار کاهش وزن را تایید نمی‌کنند. زیرا کاهش وزن باید به صورت برنامه‌ریزی شده و به آهستگی رخ دهد. در غیر این صورت، ممکن است نتایج آن پایدار و دائمی باشد.
علل کاهش وزن نگران کننده و بی دلیل چیست؟
عوامل مختلفی باعث کاهش وزن شدید و نگران کننده می‌شوند. برخی از این عوامل شامل دلایل جسمی و برخی دیگر شامل عوامل روانی هستند. در ادامه علت کاهش وزن ناگهانی در مردان و زنان را برای شما بیان می‌کنیم:
اختلال در عملکرد غده تیروئید، یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش وزن شدید و نگران کننده است. غده تیروئید نقش مهمی در تنظیم دمای بدن دارد. همچنین برای تنظیم ضربان قلب و بهبود متابولیسم بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی نقش مهمی در تبدیل غذا به انرژی دارد.
باقی عوامل شامل ابتلا به برخی بیماری‌ها هستند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- سرطان
- بیماری کرون (التهاب روده)
- نارسایی قلبی
- بیماری پارکینسون
- ایدز
- مشکلات گوارشی، مانند زخم معده یا کولیت اولسراتیو
- مشکلات دندانی
- افسردگی یا اضطراب
- بیماری سلیاک (حساسیت به گلوتن)
- دیابت
- عفونت انگلی
- اختلالات غذایی
- تورم پانکراس
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- زوال عقل
معایب کاهش وزن شدید و نگران کننده چیست؟
کاهش وزن بی دلیل و پیش بینی نشده، ممکن است با معایب گوناگونی همراه باشد. در ادامه برخی از این معایب را برای شما بیان می‌کنیم:
-
کاهش حجم توده عضلانی
یکی از مهم‌ترین معایب، کاهش حجم توده‌های عضلانی است. در این شرایط ممکن است علاوه بر بافت چربی، بخش قابل توجهی از توده‌های ماهیچه‌های بدن تجزیه شوند. کاهش حجم توده‌های عضلانی، به صورت مستقیم با کاهش سرعت متابولیسم بدن مرتبط است. علاوه بر این، باعث ضعیف شدن سایر ماهیچه‌ها و عضلات می‌شود.
ضعیف شدن ماهیچه‌ها بر عملکرد روزمره شما تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال ممکن است قدرت لازم برای حمل مواد غذایی یا بالا رفتن از پله‌ها نداشته باشید. ممکن است عدد روی ترازو بسیار زیبا به نظر برسد و مطابق با خواسته شما باشد، ولی بدن شما ضعیف خواهد شد.
-
عدم تعادل الکترولیت
کاهش وزن نگران کننده و غیر عادی، باید به سرعت مورد توجه قرار گیرد. زیرا به مرور زمان باعث عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن می‌شود. همانطور که می‌دانید، الکترولیت‌ها نقش مهمی در بدن بر عهده دارند. عدم تعادل این ترکیبات و عناصر، باعث بروز بیماری‌های مختلف مثل آریتمی می‌شود. علاوه بر این، احتمال بروز عارضه‌هایی مانند تشنج وجود دارد. الکترولیت‌ها برای بهبود عملکرد سلول‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
سوء تغذیه
اگر بدون دلیل لاغر شده‌اید و کاهش وزن شدیدی دارید، ممکن است در معرض ورود مشکلاتی مثل سوء تغذیه شدید قرار بگیرید. در این شرایط، مواد مغذی ضروری مورد نیاز بدن شما تامین نمی‌شود. این مواد مغذی برای بهبود عملکرد اندام‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کمبود برخی مواد مغذی مانند کلسیم، باعث ضعیف شدن مفاصل یا بروز برخی بیماری‌ها می‌شود. علاوه بر این، سوء تغذیه شدید با خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل کم خونی مرتبط است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که آهن کافی وارد بدن شما نشود.
-
تشکیل سنگ کیسه صفرا
جالب است بدانید، کاهش وزن نگران کننده باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا می‌شود. تشکیل سنگ کیسه صفرا با درد شدید همراه است. این ترکیبات زمانی تشکیل می‌شوند که شیره‌های گوارشی از کیسه صفرا آزاد نشوند. معمولاً کمبود مواد مغذی از آزاد شدن شیره‌های گوارشی در کیسه صفرا جلوگیری می‌کنند. سپس این شیره‌ها در درون کیسه صفرا تجمع پیدا می‌کنند و سفت می‌شوند. در مرحله بعد، باعث مسدود شدن دهانه کیسه صفرا خواهند شد که با درد و ناراحتی شدید همراه است.
-
کاهش سطح انرژی
کاهش شدید وزن به صورت مستقیم با کاهش سطح انرژی مرتبط است. در این حالت، ممکن است احساس خستگی شدیدی داشته باشید یا توانایی لازم برای انجام دادن کارهای روزمره نداشته باشید. کاهش انرژی نه تنها بر خستگی فیزیکی تاثیر می‌گذارد، بلکه بر عملکرد مغز نیز موثر است. به عنوان مثال ممکن است باعث تغییر در خلق و خو شود.
دلایل کاهش وزن بدون کاهش اشتها
در اغلب موارد، کاهش اشتها باعث لاغر شدن و کاهش وزن می‌شود. گاهی اوقات ممکن است شخص اشتهای خوبی برای مصرف غذا داشته باشد، ولی همچنان وزن کم کند. مهم‌ترین علت کاهش وزن بدون کاهش اشتها، دنبال کردن برنامه‌های ورزشی سنگین یا نامناسب است. دلیل دیگر، ابتلا به یک بیماری خاص و سپری کردن دوره نقاهت آن بیماری مانند آنفولانزا است.
بهترین راه درمان کاهش وزن نگران کننده و ناگهانی
اگر برنامه‌های غذای لاغری را دنبال نمی‌کنید یا فعالیت‌های ورزشی سنگین انجام نمی‌دهید و همچنان کاهش وزن دارید، بهتر است به دنبال راه درمان باشید. برخی از روش‌های درمان شامل موارد زیر هستند:
- دریافت راهکارهایی برای کاهش استرس و اضطراب
- انجام آزمایش غربالگری سرطان روده بزرگ، معاینه پستان و ماموگرافی یا معاینه پروستات که اطلاعات بیشتری از بدن شما در اختیار پزشک قرار می‌دهد.
- تغییر در رژیم غذایی
- مصرف برخی مکمل‌ها و ویتامین‌ها
نکاتی برای کاهش وزن استاندارد
برای اینکه کاهش وزن استاندارد داشته باشید، باید به برخی نکات توجه کنید. این نکات شامل موارد زیر هستند:
-
غذا کم مصرف نکنید، بلکه غذای مقوی مصرف کنید
یکی از بهترین نکات برای کاهش وزن استاندارد، این است که غذای مقوی مصرف کنید. به جای اینکه تمامی وعده‌های غذایی را از برنامه خود حذف کنید، به دنبال مواد غذایی مفید و مقوی باشید. سعی کنید وعده‌های غذایی اصلی را به تعدادی وعده‌های کوچک‌تر تقسیم کنید.
سپس در هر وعده غذایی، مواد غذایی سرشار از مواد مغذی مصرف کنید. میزان مصرف قند مصنوعی و فست فود را کاهش دهید. بهتر است بشقاب شما شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات، لوبیا، حبوبات، ماهی، مرغ و مواردی مانند این باشد.
البته نیازی نیست تمامی غذاها و خوراکی‌های مورد علاقه خود را محدود کنید. این مسئله باعث ناامیدی و پرخوری شدید می‌شود. همراه با مواد غذایی مفید، مکمل‌های طبیعی نیز مصرف کنید. این مکمل‌ها به تقویت ماهیچه‌ها و مفاصل کمک می‌کنند.
-
عادات غذایی خود را تغییر دهید
یکی دیگر از بهترین نکات برای کاهش وزن استاندارد، این است که عادات غذایی خود را تغییر دهید و روی تغییرات کوچک تمرکز داشته باشید. به جای اینکه هر چند وقت یکبار رژیم‌های شدید را انتخاب کنید، بهتر است سبک زندگی خود را تغییر دهید و عادات غذایی سالم را انتخاب کنید. پیشنهاد می‌کنیم صرفاً روی کاهش وزن تمرکز نکنید. بلکه باید سبک زندگی سالمی داشته باشید.
-
توقف شمارش کالری
نیازی نیست کالری تمامی مواد غذایی را بشمارید. به جای آن روی علائم گرسنگی و سیری تمرکز داشته باشید. میتوانید از استراتژی‌های غذا خوردن آگاهانه مثل آگاهی از طعم غذا و احترام به علائم گرسنگی، برای بهبود کیفیت رژیم غذایی خود استفاده کنید. علاوه بر این بهتر است غذاهای متنوع و رنگارنگ را به رژیم خود اضافه کنید.
-
کاهش وزن سریع را کنار بگذارید
اگر عجله ندارید، بهتر است رژیم‌های کاهش وزن سریع را کنار بگذارید و از رژیم‌های استاندارد برای لاغر شدن استفاده کنید. کاهش وزن بیشتر از ۴ الی ۵ کیلو در یک ماه، آسیب شدیدی به بدن شما وارد می‌کند. علاوه بر این ممکن است شما را وسوسه کند تا به عادت غذایی قبلی خود بازگردید. رژیم‌های کاهش وزن سریع، در دراز مدت باعث تغییر متابولیسم بدن می‌شوند و تاثیرات نامطلوبی بر سلامت بدن دارند.
اگر تا این جای مقاله به جواب سوالات خودتون نرسیدین میتوانید با مراجعه به تالارگفتوگو فیت کلاب سوالات خودتون رو از متخصصین ما بپرسید.
سخن پایانی
سعی کردم به طور کامل توضیح بدم که چه مقدار کاهش وزن نگران کننده است! اگر رژیم‌های لاغری رو دنبال می‌کنی، باید برای مطلع شدن از مقدار کاهش وزن با متخصص‌های تغذیه مشورت کنی. نباید خودسرانه رژیم‌های غذایی خاصی رو دنبال کنی.
چون در این صورت ممکنه وزنت بیش از حد لزوم کم بشه و در معرض ابتلا به بیماری‌هایی مثل سوء تغذیه شدید قرار بگیری. اما اگر رژیم‌های لاغری رو دنبال نمی‌کنی و باز هم کاهش وزن شدیدی داری، ممکنه مسئله دیگه‌ای بر لاغر شدنت تاثیرگذار بوده باشه. به عنوان مثال ممکنه به بیماری خاصی مبتلا شده باشی.
بهترین راه حل اینه که به متخصص‌های تغذیه مجموعه فیت کلاب مراجعه کنی تا علت کاهش وزنت رو تشخیص بدن. بعد از اون، یک برنامه غذایی کامل در اختیارت می‌دن تا در بازه زمانی کوتاهی به تناسب اندام برسی. پیشنهاد میکنم برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر با کارشناس‌های این مجموعه تماس بگیر.